Μελετώντας τον προϊστορικό άνθρωπο και τις θεωρίες για την εξέλιξη των ειδών, έπεσα επάνω σε μία πολύ “χαριτωμένη” ιστορία: από τον Μεσαίωνα και μέχρι τον 19ο αιώνα η χριστιανική Ευρώπη ήταν βέβαιη ότι ο Θεός έπλασε τον κόσμο το… 4.000 π.Χ.! Μάλιστα ένας προτεστάντης επίσκοπος από την Ιρλανδία, ο James Ussher αφιέρωσε είκοσι χρόνια από τη ζωή του για να συγγράψει τα «Χρονικά της Βίβλου», όπου προσδιόριζε επακριβώς τη νύχτα πριν από την Κυριακή, 23 Οκτωβρίου του 4004 π.X. ως ημερομηνία πλάσης του κόσμου !
του Δημήτρη Καλαντζή
Ο χριστιανισμός επί αιώνες υπολόγιζε ότι η δημιουργία του κόσμου έγινε σε λιγότερα από 5.000 χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού. Αυτό έδειχναν οι γενεές της Βίβλου, αυτό μαρτυρούσαν και τα τότε γνωστά τεκμήρια παλαιότερων πολιτισμών, όπως εκείνων της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου. Ο Σαίξπηρ τον 16ο αιώνα, στο έργο του «Όπως σας αρέσει», είχε βάλει την πρωταγωνίστριά του Ροζαλίντα να λέει «ο κακόμοιρος ο κόσμος είναι σχεδόν 6.000 χρονών!», ενώ λίγο νωρίτερα, ο μεταρρυθμιστής Λούθηρος, υπολόγιζε την πλάση του κόσμου γύρω στο 4.000 π.χ.. Ο αστρονόμος Γιόχαν Κέπλερ είχε συμπεράνει ότι το 3992 π.Χ. ήταν η πιθανότερη ημερομηνία. Κανείς τους όμως δεν είχε τολμήσει να προτείνει ακριβή ημέρα δημιουργίας του κόσμου, όπως έκανε ο Ιρλανδός επίσκοπος…
Ο James Ussher (1581-1656) γεννήθηκε επί βασιλείας Ελισάβετ και πέθανε επί βασιλείας Κρόμγουελ. Ταλαντούχος από παιδί, κατάφερε στα 13 του να μπει στο πανεπιστήμιο Trinity του Δουβλίνου, να χειροτονηθεί ιερέας στα είκοσι χρόνια του και να γίνει καθηγητής του κολεγίου στα 27. Το 1625 έγινε επικεφαλής της Αγγλο-Ιρλανδικής (προτεσταντικής) εκκλησίας στην Ιρλανδία.
Ως προτεστάντης ιερέας σε μία καθολική χώρα, ο Ussher είχε καταληφθεί από μανία να αποδείξει την ανωτερότητα του δόγματός του απέναντι στους «παπιστές» και την «γεμάτη προκαταλήψεις πίστη τους». Αφιέρωσε τον εαυτό του στην αποστολή να ορίσει την ακριβή ημερομηνία της δημιουργίας του κόσμου, η οποία θα ήταν τόσο τεκμηριωμένη που δεν θα μπορούσε κανείς να την αμφισβητήσει. Επί είκοσι χρόνια συγκέντρωνε και διάβαζε αρχαία βιβλία και χειρόγραφα σε διάφορες γλώσσες (φήμες λένε για 20.000 τόμους!) για να καταλήξει στο δημιούργημά του, «τα Χρονικά της Βίβλου».
Στην πρώτη κιόλας παράγραφο του βιβλίου του ο Ussher έγραφε: «στην αρχή, ο Θεός έπλασε τον ουρανό και τη γη και ξεκίνησε να κυλά ο χρόνος τη νύχτα πριν από την 23η Οκτωβρίου του έτους 710 της Ιουλιανής περιόδου». Στο δεξιό περιθώριο της σελίδας, ο Ussher συμπλήρωνε ότι στα «χριστιανικά χρόνια» το έτος αυτό αντιστοιχούσε στο 4004 π.Χ..
Ο Ussher έκανε τους υπολογισμούς του καταρχήν με βάση τα στοιχεία των εικοσιενός γενεών της Βίβλου. Για παράδειγμα, στη Γένεση αναφέρεται ότι ο Αδάμ και η Εύα έφεραν στον κόσμο το πρώτο τους παιδί, τον Σέθ, όταν ο Αδάμ ήταν 130 χρονών. Πως έγινε πατέρας σε τόσο προχωρημένη ηλικία; Στο ερώτημα είχε απαντήσει ήδη ο Αυγουστίνος, υποστηρίζοντας ότι σε εκείνα τα χρόνια, οι άνθρωποι ήταν πιο ισχυροί και ωρίμαζαν βραδύτερα… «Ο Αδάμ έζησε 930 χρόνια πριν πεθάνει», αναφέρεται στις γραφές, ενώ ο Μαθουσάλας (έξι γενιές μετά τον Αδάμ), έβαλε τον πήχη της μακροζωίας στα 969 χρόνια! «Οι πρώτοι άνθρωποι τρέφονταν καλύτερα και ο Θεός τους έδινε παράταση ζωής λόγω της αρετής τους…», είχε γράψει ο εβραίος θεολόγος Ιώσηπος Φλάβιος, λίγα χρόνια μετά τη γέννηση του Χριστού.
Η Παλαιά Διαθήκη οδήγησε τον Ussher στην πρώτη καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ την εποχή του Πέρση βασιλιά Ναβουχοδονόσορα. Ψάχνοντας σε μη χριστιανικής πηγές, κατέληξε σε μία λίστα Βαβυλώνιων βασιλέων, που είχε καταρτίσει ο Έλληνας αστρονόμος Πτολεμαίος τον δεύτερο μ.Χ. αιώνα. Συνδέοντας τα γεγονότα σε Ελλάδα και Ρώμη, ο επίσκοπος προσδιόρισε το θάνατο του Ναβουχοδονόσορα το 562 π.Χ. και από τη στιγμή που προσδιόρισε αυτή την ημερομηνία δεν έκανε τίποτα άλλο από το να προσθέσει τα 562 χρόνια στα 3.442 χρόνια που προέκυπταν από τις γενιές της Βίβλου. Σύνολο δηλαδή 4004 χρόνια, πριν από την ημερομηνία γέννησης του Χριστού. «Και η ακριβής ημέρα πως προέκυψε;», θα ρωτήσετε.
Ο επίσκοπος του Δουβλίνου είχε την πεποίθηση ότι στον Θεό άρεσαν τα μαθηματικά και η αστρονομία κι έτσι δεν θα διάλεγε μία τυχαία ημέρα για να δημιουργήσει τον κόσμο. Θα έπρεπε να ήταν κοντά στην ισημερία, και αφού ο Αδάμ βρήκε αμέσως ώριμα φρούτα στον κήπο της Εδέμ, τότε θα έπρεπε να ήταν η κοντινότερη Κυριακή στην φθινοπωρινή ισημερία. Πότε έπεφτε ημέρα Κυριακή, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, το 4004 π.Χ., κοντά στην Φθινοπωρινή ισημερία; Στις 23 Οκτωβρίου. Αυτή λοιπόν ήταν η ημέρα!
Το πόνημα του Ussher βρήκε μεγάλη απήχηση στις ημέρες του. Ένας Λονδρέζος τυπογράφος είχε την ιδέα το 1675 να τυπώσει Βίβλους με σημειωμένες στα περιθώρια των σελίδων, τις ημερομηνίες του επίσκοπου. Έτσι ο κόσμος διάβαζε, για παράδειγμα ότι η πτώση του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο έγινε τη Δευτέρα 10 Νοεμβρίου του 4004 π.Χ…. Η εκδοτική επιτυχία ήταν τόσο μεγάλη που επί δύο αιώνες η Βίβλος κυκλοφορούσε χρονολογημένη από τον Ussher, έχοντας μάλιστα και την έγκριση της επίσημης εκκλησίας της Αγγλίας…
Χρειάστηκε να έρθει ο Διαφωτισμός, να ξεκινήσουν οι επιστήμες, να χρονολογηθούν τα γήινα πετρώματα σε εκατομμύρια έτη (και όχι βέβαια σε χιλιετίες) για να ξεχαστούν τα «Χρονικά» του επίσκοπου James Ussher. Πλέον όλα τα δόγματα του Χριστιανισμού αντιμετωπίζουν τα αναγραφόμενα στην Παλαιά Διαθήκη ως συμβολικά γεγονότα και όχι ως χρονολογημένη ιστορικότητα. Έτσι ο Ussher ξεχάστηκε, ως μία μάλλον γραφική, αλλά σίγουρα σχολαστική φιγούρα των Σκοτεινών αιώνων της ανθρωπότητας.
Δημήτρης Καλαντζής
Latest posts by Δημήτρης Καλαντζής (see all)
- Το gay Πεδίον του Άρεως - May 17, 2023
- Το γκέτο διακίνησης ναρκωτικών από το Πεδίον του Άρεως στον Άγιο Παύλο και τον σταθμό Λαρίσης - March 18, 2023
- Νοσοκομείο Ελπίς: επαγγελματισμός και ανθρωπιά στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας - March 3, 2023
