Συνέντευξη στην Αγγέλα Παπαθανασίου.
Ένα κορυφαίο έργο της σύγχρονης δραματουργίας, γραμμένο το 1942 στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής στη Γαλλία, η «Αντιγόνη» του Ανούιγ μιλά για το άτομο και τον αγώνα του απέναντι σε ένα παντοδύναμο, γερασμένο και αυταρχικό κράτος.
Σε αυτήν την πολιτεία-ναυάγιο, που η μυρωδιά του πτώματος του Πολυνείκη χρησιμοποιείται ως μέσο σωφρονισμού των πολιτών, που οι νεκροί είναι εναλλάξιμοι, που «αλήθεια είναι αυτό που δεν λέμε», ο Κρέων έρχεται ως σωτήρας, λέει «ναι» στην εξουσία και ως ταπεινός εργάτης της «διοικεί ανθρώπους». Η Αντιγόνη, παιδί κι αυτή μιας άρρωστης κοινωνίας, με το ένστικτο της νιότης, αντιστέκεται, θάβει τον νεκρό αδελφό της, λέει «όχι» στην «ακριβή, τη βρομερή ελπίδα» που επικαλείται η εξουσία.
Στο τέλος, πλάι σε έναν Φρουρό, που έχει ακυρώσει όλα τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά του, κλονίζεται, δεν ξέρει πια γιατί πεθαίνει… Ο αμετανόητος Κρέων θα συνεχίσει να κρατάει τα ηνία της πολιτείας, οι Φρουροί θα συνεχίσουν να πίνουν και να παίζουν χαρτιά. Ένα σύγχρονο γηροκομείο, μια κοινωνία που περιμένει να πεθάνει, ένα τραγουδάκι που υμνεί τον ήρωα Ετεοκλή και η φωνή της Αντιγόνης που αντηχεί αέναα μέσα από την αιωνιότητα, φωτίζοντας κάθε φορά νέες όψεις του τραγικού.
Λίγο πριν η παράσταση, που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία της Ελένης Ευθυμίου, ολοκληρώσει τον κύκλο της στην Αττική, το Postmodern.gr μίλησε με τη Βασιλική Τρουφάκου που ενσαρκώνει την Αντιγόνη.
- Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της ηρωίδας που ερμηνεύετε; Εσείς έχετε κοινά στοιχεία με την Αντιγόνη;
Είναι πολύπλοκη ηρωίδα, σίγουρα. Θεωρώ πως αν και ο Ανούιγ την ορίζει 20 χρονών, βρίσκεται σε μία μεταιχμιακή ηλικία, κάπου ανάμεσα σε ενήλικα και παιδί. Μετέωρη κάπως. Αυτό είναι, πιστεύω, κι ένα από τα στοιχεία που κάνουν την ηρωίδα αυτή ιδιαίτερα κοντινή σε εμένα και τους νέους ανθρώπους της γενιάς μου. Εκτός αυτού, στα μάτια μου η Αντιγόνη είναι ένα κορίτσι που κουβαλάει ένα πολύ βαρύ πένθος και ένα πρόσωπο αταίριαστο στην κοινωνία που μεγάλωσε.
- Αντιγόνη του Ανούιγ και Αντιγόνη του Σοφοκλή. Τι τις ενώνει και τι τις χωρίζει;
Στον Ανούιγ συναντάμε μία ηρωίδα με περισσότερες αβεβαιότητες. Βρίσκει τον εαυτό της κατά τη διάρκεια και μέσα στην πορεία του έργου. Εκτός από το αρχετυπικό σύμβολο αντίστασης, που συναντάμε και στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, είναι και ένα κορίτσι που ψάχνει το δρόμο του.
- Το έργο γράφτηκε στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής στη Γαλλία και συνιστά μια μεταφορά για το άτομο και τον αγώνα του απέναντι σε ένα αυταρχικό κράτος. Σε τι μοιάζει αυτή η κατάσταση με το σήμερα; Υπάρχουν αντιστοιχίες με την ελληνική πραγματικότητα;
Υπήρξαν σίγουρα με τον απόλυτα κυριολεκτικό τρόπο αναλογίες στη γειτονική μας Τουρκία. Όταν βρισκόμασταν στις γενικές δοκιμές μας, ακούσαμε πως ο Ερντογάν απαγόρευσε τη θρησκευτική ταφή για τους αντιφρονούντες, όπως κάνει ο Κρέων στον Πολυνείκη. Σχεδόν δεν το πίστευα όταν το διάβασα. Αλλά τα έργα αυτά διατηρούν τη δύναμή τους ακέραια στο χρόνο, όχι μόνο για τις ακριβείς ομοιότητες αλλά και για τους συμβολισμούς τους.
- Το «φως» της ζωής ανήκει μόνο σε εκείνους που δεν φοβούνται;
Είναι σίγουρα δύσκολο να πορεύεσαι στη ζωή αν είναι κυρίαρχος ο φόβος μέσα σου. Όλοι φοβόμαστε, ωστόσο. Σημαντικό είναι να μπορείς να είσαι σε διάλογο με ό,τι σε φοβίζει και να μην πρόκειται για «κάτω από το χαλί» κρυμμένα όνειρα, για παράδειγμα.
- Εσείς φοβάστε την αναμέτρηση με ρόλους τέτοιου μεγέθους;
Όχι. Τους προσδοκώ. Μαζί με τις καλές συνεργασίες, πάντα. Όσο όμως περνάει ο καιρός, αντιλαμβάνομαι την πολυπλοκότητα τους καλύτερα και την ευθύνη που αναλαμβάνω – μπροστά στις πολύ μεγάλες δυνατότητες που προσφέρουν οι τόσο μεγάλοι ρόλοι.
- Τι εκπροσωπεί για εσάς ο Κρέων; Πώς είναι η σκηνική «συνύπαρξη» με τον Στέλιο Μάινα;
Ο Κρέων, στο έργο μας, είναι ο αμείλικτος εκτελεστής της εξουσίας. Θα την επιβάλλει με κάθε τρόπο, ακόμα και αν πρέπει να θυσιάσει κάποιον από την οικογένειά του. Όπως λέει και ο ίδιος μέσα στο έργο, αυτό που κάνει είναι ένα «επάγγελμα καθημερινό». Με το Στέλιο συνεργαστήκαμε εξαιρετικά. Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής για αυτή τη συνεργασία, την επικοινωνία και τη στήριξη.
- Η σκηνοθεσία τι «γραμμή» ακολουθεί;
Η σκηνοθεσία έφτιαξε ένα κόσμο κάπου στα όρια της δυστοπίας. Το σκηνικό για παράδειγμα, θυμίζει θάλαμο νοσοκομείου. Φαίνεται σαν η Αντιγόνη να είναι η μοναδική παραφωνία. Όλοι έχουν με έναν τρόπο συνθηκολογήσει με αυτό που συμβαίνει εκτός από εκείνη.
- Με τι αίσθηση θα θέλατε να φύγει το κοινό που θα παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη θεατρική δουλειά;
Αυτή η Αντιγόνη, σχεδόν αντι-ηρωίδα, δίνει πολύ χώρο στα διάφορα επιχειρήματα «ορθού λόγου» να αναπτυχθούν. Με ενδιαφέρει πολύ να δώσει ο θεατής χρόνο να σκεφτεί πάνω στην «αναγκαιότητα» του να συμβιβάζεται κανείς, για την οποία άλλωστε γίνεται και τόσος λόγος στις μέρες μας…
ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Στις 8/9 στο θέατρο Παπάγου και
στις 11/9 στο Κατράκειο, στη Νίκαια.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης
Σκηνοθεσία, Μουσική: Ελένη Ευθυμίου
Σκηνικά: Ζωή Μολυβδά Φαμέλη
Ενδυματολόγος: Ηλένια Δουλαδίρη
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Ενορχηστρώσεις – ηχητικός σχεδιασμός: Κώστας Βόμβολος
Κίνηση: Βιτόρια Κωτσάλου, Κική Μπάκα
Δραματουργική επεξεργασία: Σοφία Ευτυχιάδου
Ερμηνεύουν (με σειρά εμφάνισης):
Χορός: Φαίδων Καστρής
Αντιγόνη: Βασιλική Τρουφάκου
Τροφός: Αννέζα Παπαδοπούλου
Ισμήνη: Ιωάννα Μαυρέα
Αίμων: Γιώργος Φριντζήλας
Κρέων: Στέλιος Μάινας
Υπηρέτης Κρέοντα: Λάμπρος Κωνσταντέας
Φρουρός: Νίκος Ντάλας
Β’ Φρουρός – Αγγελιαφόρος: Ερρίκος Λίτσης
Ευριδίκη: Μαίρη Λιαμή
Latest posts by Αγγέλα Παπαθανασίου (see all)
- Ήβη Σοφιανού: Οι τέχνες είναι πόρτα διαφυγής από ένα “κελί νόμων”, δογμάτων και “πρέπει” - February 19, 2017
- H χορογράφος Μελίνα Αργυρίου μιλά για τη «Σκελετογυναίκα» και την τόλμη να δίνεις μάχες ακόμα και στο σκοτάδι - December 15, 2016
- Εύα Σιμάτου: Μία νέα, πλασμένη για να εμπνέει τον έρωτα, επαναπροσδιορίζεται στη σκηνή - December 2, 2016
