Η γιαπωνέζα δημοσιογράφος μου ζήτησε να μιλήσουμε για τις αλλαγές στο μιντιακό τοπίο που επιχειρεί η ελληνική κυβέρνηση. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν «ωχ Θεέ μου, πώς να εξηγήσεις το χάος σε μία συνάδελφο που έρχεται από την άλλη άκρη του κόσμου και δεν γνωρίζει πολλά για την ελληνική πραγματικότητα;» Προσπάθησα να της δώσω μία εικόνα αλλά της ζήτησα να μου εξηγήσει και το δικό της ενδιαφέρον για κάτι που δεν ήταν προφανές: τι μπορεί να ενδιαφέρει τους Ιάπωνες αναγνώστες της, η ελληνική διαπλοκή και το αν ο Καλογρίτσας ή ο Σαββίδης θέλουν να γίνουν καναλάρχες; Η απάντηση της, επιβεβαίωσε το κλισέ της τελευταίας εικοσαετίας: το πέταγμα μίας πεταλούδας στην Αθήνα, μπορεί να επηρεάσει τα εισιτήρια του μετρό στο Τόκυο. Είμαστε πραγματικά ένα παγκόσμιο χωρίο!
Η Yukie Yamao είναι υπεύθυνη του γραφείου Μεσογείου της Ιαπωνικής εφημερίδας The Asahi Shimburn, ενός δημοσιογραφικού κολοσσού της μακρινής χώρας. Τα τελευταία έξι χρόνια κινείται μεταξύ Ιεροσολύμων, Ρώμης και Αθήνας για να παραδίδει στην εφημερίδα της πρωτογενή ρεπορτάζ από αυτό το κομμάτι του κόσμου.
Παρακολουθεί ιδιαίτερα το προσφυγικό πρόβλημα με επιτόπια ρεπορτάζ στη Νότια Ιταλία και στα ελληνικά νησιά αλλά ταυτόχρονα διερευνά και καθαρά ελληνικά θέματα με πρώτο τις εκλογές που ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.
- Υπάρχουν ομοιότητες στον τρόπο που διεξάγονται οι εκλογές σε Ελλάδα και Ιαπωνία;
Στην Ελλάδα δεν έχετε τους πολιτικούς να βγαίνουν στους δρόμους και να γυρνάνε στις γειτονιές. Στην Ιαπωνία ο υποψήφιος γυρνάει με ένα αυτοκίνητο και λέει στον κόσμο από το μεγάφωνο «είμαι ο Δημήτρης Καλαντζής, είμαι ένας καλός πολιτικός, εγώ είμαι το μέλλον σας, ψηφίστε με». Γυρνάνε από τις 8 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ. Σε κάθε δρόμο, οπουδήποτε είναι συγκεντρωμένος κόσμος, οι υποψήφιοι πιάνουν κουβέντα, ζητώντας ψήφους. Δεν είδα κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Ακόμα και οι αφίσες ήταν λίγες.
- Εμείς έχουμε απαγορεύσει τα μεγάφωνα στις εκλογές εδώ και πολλά χρόνια. Ήταν πολύ ενοχλητικά. Όσο για τους πολιτικούς στους δρόμους… χμμμ, δεν θα ήταν πολύ ασφαλές για αυτούς. Στην Ιαπωνία τι γίνεται όταν διασταυρωθούν δύο υποψήφιοι στον ίδιο δρόμο;
Αρχίζουν τον καυγά (γέλια).
- Ο κόσμος εκτιμά τους δημοσιογράφους στην Ιαπωνία;
Παλαιότερα περισσότερο. Τώρα όχι τόσο. Με τη διάδοση των social media, ο καθένας μπορεί να μεταδίδει ειδήσεις και σχόλια, να γίνεται δημοσιογράφος. Έτσι πολύς κόσμος λέει ότι οι δημοσιογράφοι των μεγάλων ΜΜΕ δε λένε την αλήθεια. Όπως περίπου λένε και οι Έλληνες…
- Μάλλον οι Έλληνες το πιστεύουν περισσότερο.
Σε όλον τον κόσμο το πιστεύουν.
- Στην Ιαπωνία πόσους τηλεοπτικούς σταθμούς έχετε;
Πέντε ιδιωτικούς και έναν κρατικό, που μεταδίδουν σε όλη τη χώρα.
- Και πως πήραν τις άδειες λειτουργίας τους;
Με πιάνεις αδιάβαστη. Λειτουργούν πάρα πολλά χρόνια και δεν έχω αναρωτηθεί πως ξεκίνησαν. Αλλά στην Ιαπωνία θεωρείται πολύ φυσιολογικό, όταν θέλει κάποιος να ανοίξει μία επιχείρηση, να μπορεί να το κάνει. Δεν γίνονται πλειστηριασμοί για τηλεοπτικές άδειες.
- Εσύ εργάζεσαι σε εφημερίδα. Στην Ελλάδα ο περισσότερος κόσμος έχει σταματήσει να τις αγοράζει…
Και στην Ιαπωνία το κοινό μειώνεται. Ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι δεν διαβάζουν εφημερίδες. Ενημερώνονται από το διαδίκτυο και τα smart phones τους επειδή είναι χωρίς κόστος.
- Πόσο κοστίζουν οι Ιαπωνικές εφημερίδες;
Για ένα μήνα είναι περίπου 40 δολάρια. Στην Ιαπωνία οι εφημερίδες λειτουργούν με συνδρομές. Ο αναγνώστες πληρώνουν αυτό το ποσό και λαμβάνουν στο σπίτι τους ή στο γραφείο τους, κάθε ημέρα δύο εκδόσεις της εφημερίδας, το πρωί και το απόγευμα.
- Τι θέματα προβάλετε στα πρωτοσέλιδα;
Οικονομικά και πολιτικά κυρίως αλλά και φυσικές καταστροφές – δυστυχώς έχουμε πολλές. Το δημοψήφισμα στην Ελλάδα είχε γίνει κορυφαίο άρθρο.
- Γιατί υπήρξε τέτοιο ενδιαφέρον από τους Ιάπωνες;
Επειδή επηρεάζει την ιαπωνική οικονομία. Μία κρίση στην Ευρώπη έχει άμεσο αντίκτυπο στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου και βέβαια του Τόκυο. Οι ισοτιμίες των νομισμάτων αλλάζουν, τα πάντα είναι συνδεδεμένα. Οι Ιάπωνες ανησυχούσαν αν θα υπάρξει χρεωκοπία στην Ελλάδα.
- Όταν η εφημερίδα, σου ζήτησε να μετακινηθείς από τη Ρώμη στην Αθήνα, ποια ήταν η πρώτη σου αντίδραση;
Ήθελα να γνωρίσω την Ελλάδα αλλά πρέπει να ομολογήσω ότι χρειάστηκε να κάνω πολύ «φροντιστήριο» για να καταλάβω πως λειτουργούν τα πράγματα στην Αθήνα.
- Τι σου κάνει μεγαλύτερη εντύπωση εδώ;
Ότι ο κόσμος δεν μιλάει εύκολα σε δημοσιογράφο στο δρόμο. Η Ελλάδα είναι μία ελεύθερη, δημοκρατική χώρα και δεν καταλαβαίνω το φόβο κάποιου να πει την άποψή του. Ιδίως όταν ζητώ από κάποιον το όνομά του, ελάχιστοι είναι διατεθειμένοι να μιλήσουν. Δεν θέλουν να πουν ούτε ποιο κόμμα υποστηρίζουν.
- Ίσως να μην υποστηρίζουν κάποιο κόμμα ή να είναι απογοητευμένοι με αυτό που ψήφισαν…
Ναι, πολλοί μου το λένε αυτό.
- Με τους κρατικούς φορείς, τα υπουργεία και τις υπηρεσίες, έχεις την πρόσβαση που θα διευκόλυνε το ρεπορτάζ σου;
Είναι δύσκολη η επικοινωνία. Μπορεί να περάσει και ένας μήνας για να πάρω απάντηση σε ένα αίτημα συνέντευξης. Κι αυτό μετά από μεγάλη επιμονή. Στην Ιαπωνία, όταν ζητάς μία συνέντευξη από αξιωματούχο, παίρνεις αμέσως θετική ή αρνητική απάντηση. Στην Ελλάδα, μπορεί να μην πάρεις ποτέ απάντηση…
- Τα ίδια αντιμετωπίζουμε και οι αυτόχθονες δημοσιογράφοι, μην το παίρνεις προσωπικά (γέλια). Η ζωή στην Αθήνα πως σου φαίνεται; Είσαι τώρα κοντά ενάμισι χρόνο εδώ…
Μου αρέσει η ευελιξία που έχετε. Στην Ιαπωνία όλα είναι αυστηρά, σύμφωνα με τους τύπους. Εδώ είναι όλα χαλαρά.
- Μας βρίσκεις τους Έλληνες φωνακλάδες; Το ακούω από αρκετούς φίλους από το εξωτερικό.
Υπάρχει η εικόνα ότι οι Ιάπωνες είναι σιωπηλοί και ευγενικοί. Αλλά αυτό είναι στερεότυπο. Υπάρχουν άνθρωποι που φωνάζουν και άλλοι που μιλάνε σιγανά. Το ίδιο κι εδώ στην Ελλάδα. Βρίσκω τους Έλληνες ευγενικούς και καταδεκτικούς. Μου αρέσει που βλέπω ότι έχουν θερμές σχέσεις μεταξύ τους, ακόμα και σε μία μεγάλη πόλη, όπως η Αθήνα. Και να μην γνωρίζεις κάποιον καλά, μπορείς να μιλήσεις μαζί του σαν να είσαστε χρόνια φίλοι. Είναι ένα στοιχείο της ελληνικής κουλτούρας που μου αρέσει πολύ. Νομίζω ότι πρέπει να είστε περήφανοι γι αυτό.
- Ναι, δεν έχουμε και πολλά άλλα για να είμαστε περήφανοι αυτόν τον καιρό…
Αυτή η θερμότητα στις σχέσεις σας, νομίζω ότι είναι το στοιχείο που σας κάνει να προχωράτε σε μία τόσο δύσκολη κατάσταση, όπως αυτή η οικονομική κρίση. Ο ένας βοηθάει τον άλλο.
- Πες μου πως είναι να γράφεις ένα ρεπορτάζ που θα φτάσει στα μάτια τριών εκατομμυρίων αναγνωστών (σ.σ. τόση είναι η κυκλοφορία της εφημερίδας της στην Ιαπωνία). Νιώθεις το βάρος; Εδώ στην Ελλάδα, οι καθημερινές εφημερίδες δεν φτάνουν τα 15.000 φύλλα.
Να σου πω την αλήθεια, όχι. Είναι φυσιολογικό. Αυτά είναι τα μεγέθη στην Ιαπωνία. Από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησα, ήξερα ότι εργάζομαι για να διαβάζει τόσος κόσμος.
- Ποιος είναι ο τίτλος που θα έβαζες σε ένα συνολικό κομμάτι για την ελληνική κρίση;
Χμμμ… Είναι δύσκολο αυτό που ζητάς. Τα πράγματα είναι περίπλοκα για να συμπυκνωθούν σε έναν τίτλο.
- Να το θέσω αλλιώς. Σε παίρνει τηλέφωνο μία θεία σου από το Τόκυο και σε ρωτά «πως είναι τα πράγματα στην Ελλάδα;» Τι της λες;
Χάος (γέλια). Με μία λέξη θα της έλεγα απλά «χάος».
- Θα ήθελες να πεις κάτι στους Έλληνες που θα διαβάσουν τη συζήτησή μας;
Αγαπώ την Ελλάδα και την ελληνική κοινωνία και θέλω να μαθαίνω συνεχώς περισσότερα για αυτήν. Γι αυτόν, αν με δείτε στον δρόμο, μη διστάσετε να μου μιλήσετε.
(σ.σ. Πραγματικά, φίλες και φίλοι, κάντε το. Είναι μία ευγενέστατη δημοσιογράφος που προσπαθεί να κάνει με μεγάλη ακρίβεια και πληρότητα τις ανταποκρίσεις της από την Ελλάδα. Ας τη βοηθήσουμε. Άλλωστε σε ένα μεγάλο χωρίο ζούμε όλοι…)
Δημήτρης Καλαντζής
Latest posts by Δημήτρης Καλαντζής (see all)
- Ο «τέτοιος» στο Χαλάνδρι - September 10, 2023
- Δημιουργείται ο πρώτος Ξενώνας Φιλοξενίας Άστεγων και Ευάλωτων ΛΟΑΤΚΙ+ Ατόμων στην Αθήνα - August 30, 2023
- Το gay Πεδίον του Άρεως - May 17, 2023
