H Breitscheidplatz και το «κούφιο δόντι» των Βερολινέζων

kaiser

του Δημήτρη Καλαντζή.

Mε την παράδοση του Βερολίνου στις Συμμαχικές δυνάμεις και τη Σοβιετική Ένωση, στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ελάχιστα κτήρια της πρωτεύουσας του Γ’ Ράιχ είχαν αντέξει στους βομβαρδισμούς. Τόσο στο ανατολικό, όσο και στο δυτικό Βερολίνο έκριναν ότι θα ήταν πιο σκόπιμο να ισοπεδώσουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα και να τα χτίσουν από την αρχή με την οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης παρά να ξεκινήσουν την κοστοβόρα και χρονοβόρα αναστήλωση των κατεστραμμένων οικοδομών.

Ελάχιστα κτήρια εξαιρέθηκαν από τον κανόνα της ισοπέδωσης και της ανακατασκευής. Ένα από αυτά ήταν η κατεστραμμένη μνημειακή εκκλησία του Κάιζερ Βίλχελμ στην πλατεία Breitscheidplatz, ένα κτήριο εμβληματικής ομορφιάς που οι κάτοικοι του Δυτικού Βερολίνου αξίωσαν να μην αποκατασταθεί ποτέ.

Ήθελαν η εκκλησία να παραμείνει μισο-κατεστραμμένη για να θυμίζει σε όλους τα δεινά του πολέμου. Έτσι κι έγινε. Το Βερολίνο μέσα σε λίγα χρόνια απέκτησε ξανά την προπολεμική του αίγλη, η περιοχή της Breitscheidplatz απέκτησε τεράστια εμπορική αξία, αλλά το ερείπιο της εκκλησίας παρέμεινε εκεί για να θυμίζει αυτό που δεν θα έπρεπε ποτέ να ξεχάσουν οι Γερμανοί.

Περιπαικτικά οι σύγχρονοι Βερολινέζοι αποκαλούν την εκκλησία «κούφιο δόντι».

Για όσους επισκέπτονται το Βερολίνο για πρώτη φορά, το θέαμα των ερειπίων της εκκλησίας ανάμεσα σε υπερσύγχρονα κτήρια μοιάζει παράταιρο, αλλά όταν μαθαίνουν τον συμβολισμό του, υποκλίνονται στην αλλόκοτη ομορφιά του.

Η εκκλησία είχε κτιστεί το 1895 από τον βασιλικό αρχιτέκτονα Franz Schwechten μετά από παραγγελία του Κάιζερ Βίλχελμ του Β΄ που ήθελε να τιμήσει τη μνήμη του παππού του, Βίλχελμ του Α΄.

Η μνημειακή εκκλησία ήταν ένα έξοχο δείγμα της αναβίωσης της Ρωμανικής αρχιτεκτονικής. Σταδιακά, τα γύρω κτήρια αντέγραψαν τον αρχιτεκτονικό της ρυθμό, δημιουργώντας μία από τα πιο όμορφες Ρωμανικές γειτονιές του Βερολίνου που έγινε στέκι φιλοσόφων και διανοούμενων με καφέ τα οποία έσφυζαν από ζωή.

kaiser-church — Από το εσωτερικό της σύγχρονης εκκλησίας. Ο προσκυνητής ή επισκέπτης μπορεί να απολαύσει ύμνους από το εκκλησιαστικό όργανο. Unedited photo: DNK 2016

Μετά την καταστροφή του Βερολίνου, ο Γερμανός αρχιτέκτονας Egon Eirmann ανέλαβε να κτίσει μία μοντέρνα εκκλησία δίπλα στα ερείπια, με κύρια στοιχεία τις απέριττες εξωτερικές επιφάνειες, το τσιμέντο και το γυαλί.

Μετά την επανένωση της πόλης, το λαϊκό κέντρο του Βερολίνου μετατοπίστηκε στην Alexanderplatz και έτσι η Breitscheidplatz μπόρεσε να «ανασάνει» από τους φασαριόζους τουρίστες και να αποδοθεί σε κατοίκους και επισκέπτες που αποζητούσαν χαλαρές βόλτες, συναντήσεις με φίλους και ψώνια από τα καλής ποιότητας μαγαζιά που την περιβάλλουν.

Αυτά μέχρι τις 8 το απόγευμα της Δευτέρας 19 Δεκεμβρίου του 2016, όταν η παράνοια έδωσε άλλη τροπή στην ήδη βαριά ιστορία της πλατείας…

Bio
Latest Posts

Δημήτρης Καλαντζής

Γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζει στο κέντρο της Αθήνας. Σπούδασε δημοσιογραφία στο «Εργαστήρι» και Ελληνικό Πολιτισμό στο ΕΑΠ. Έχει δουλέψει σε εφημερίδες, ραδιοφωνικούς & τηλεοπτικούς σταθμούς και τώρα διερευνά τους κώδικες του διαδικτύου. Αγαπά τις ανθρώπινες ιστορίες και τις γάτες.