του Δημήτρη Καλαντζή.
Ο Μπαλούρδος της Ελληνοφρένειας θέλει να γιορτάσει τα δύο χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ και ποιος καλύτερος τρόπος να το κάνει από το να χορέψει έναν ηπειρώτικο χορό, έναν χορό από τον τόπο καταγωγής του Αλέξη Τσίπρα;
Την επιθυμία του Μπαλούρδου προσφέρθηκε να υλοποιήσει η Πολιτιστική Ένωση «Βουθρωτό» του Αλέξανδρου Νταγιάκα, μία Ένωση με 34 ενεργούς χορευτές και χορεύτριες που πατάνε γερά στα βήματα της παράδοσης και παρουσιάζουν σε όλη τη χώρα τραγούδια και χορούς τόσο από την Ήπειρο, όσο και από άλλα μέρη της Ελλάδας.
Δάσκαλος της χορευτικής ομάδας είναι ο Γιάννης Χαμαλτζής, ένας νέος άνθρωπος με πάθος για τους παραδοσιακούς χορούς που, τελειώνοντας τη σχολή της Δώρας Στράτου, μπήκε στα βαθειά της λαογραφίας, έχοντας σπουδάσει ακόμα ψυχολογία χορού, μουσικο-κινητική και χοροθεραπεία.
- Πως μπήκε ο χορός στη ζωή σου και πως έγινε επάγγελμα;
Ξεκίνησα να χορεύω από παιδί σε παραδοσιακό σύλλογο του τόπου καταγωγής της μητέρας μου. Μεγαλώνοντας άρχισα να παρακολουθώ σεμινάρια λαογραφίας και να ψάχνω όλο και πιο βαθειά τους συμβολισμούς και τον τρόπο που διαφοροποιούνται τοπικά οι χοροί στην Ελλάδα. Κάποια στιγμή ο δάσκαλός μου, μου ζήτησε να αναλάβω τη σχολή κι έτσι μπήκα για τα καλά στον… χορό. Ήταν ένα χόμπι που έγινε επάγγελμα, αλλά συνεχίζω να το αντιμετωπίζω με τον ενθουσιασμό του χορευτή. Ξέρεις, όταν κάθεσαι σε ένα γραφείο και τα πόδια σου χορεύουν από κάτω, δεν μπορείς παρά να ακολουθήσεις τον ρυθμό. Ο χορός είναι όλη μου η ζωή.
- Γιατί παραδοσιακοί ελληνικοί χοροί και όχι ευρωπαϊκοί ή λατινικοί;
Πιστεύω ότι όλοι οι χοροί είναι παρακλάδια του ίδιου δέντρου που δίνει τον ρυθμό. Μέσα από τους παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς όμως, έχεις τη δυνατότητα να γνωρίσεις τους τόπους της χώρας σου. Μπαίνεις στη διαδικασία να μάθεις έθιμα, παραδόσεις και ιδιαιτερότητες. Αποκτάς γνώσεις που μετά θέλεις να τις μοιραστείς, ώστε να μη χαθούν ποτέ. Πίσω από τους στίχους κάθε τραγουδιού, κρύβονται χιλιάδες στοιχεία από την ιστορία κάθε τόπου, τις συνθήκες ζωής των παλαιότερων γενιών, την κοινωνική ζωή τους, μαθαίνεις τις αξίες και τις προτεραιότητές τους.
- Πόσους διαφορετικούς χορούς έχει η ελληνική παράδοση και κατά πόσον αυθεντικοί είναι οι χοροί που παρουσιάζουν οι πολιτιστικοί Σύλλογοι; Υπάρχει το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού;
Η Ελλάδα μετράει 2,5 χιλιάδες χορούς. Οι χοροί αυτοί μεταδίδονται από γενιά σε γενιά και ρόλος του δασκάλου είναι να τους διδάξει με μεγάλη πιστότητα στην παράδοση. Δεν είναι σωστό να τους αλλάξεις. Οι χοροί «λάτιν», για παράδειγμα, αποτελούνται από αποσπασματικές φιγούρες που τις βάζεις σε όποια σειρά θέλεις για να σχηματίσεις κάθε φορά μία χορογραφία. Οι παραδοσιακοί χοροί όμως είναι αυτούσιοι με συγκεκριμένη δομή που δεν αλλάζει. Οι χορευτές των παραδοσιακών χορών δεν είναι ηθοποιοί αλλά φορείς παράδοσης. Κάποιοι χρησιμοποιούν τον όρο «πάμε να δώσουμε παράσταση» αλλά το σωστό είναι «πάμε να παρουσιάσουμε χορό».
- Η δική μου γενιά είχε πάρει αποστάσεις από τους παραδοσιακούς χορούς. Ήταν νωπές οι μνήμες από τη Χούντα, όπου η «φουστανέλα» πρωταγωνιστούσε σε κάθε δημόσια εκδήλωση…
Οι νεότεροι δεν έχουμε τέτοιου είδους συνειρμούς. Αντιμετωπίζουμε την παράδοση με καθαρό μυαλό. Ιδιαίτερα όσοι ζήσαμε στην επαρχία, οι παραδοσιακοί χοροί ήταν πάντα στη ζωή μας. Ήταν ο τρόπος που μάθαινες πως λειτουργεί η κοινωνία και πως εκφράζεται. Ξέρεις, στα πανηγύρια παλαιότερα, σηκώνονταν και χόρευαν ανά οικογένεια. Αν εγώ ήθελα να χορέψω, δεν θα μπορούσα να μπω στη μέση και να σπάσω την αλυσίδα της οικογένειας. Έπρεπε να περιμένω τη σειρά της δικής μου οικογένειας. Έτσι δένεσαι με την οικογένειά σου και παράλληλα ασκείσαι στην ομαδικότητα. Ο ένας βοηθά τον άλλο, ώστε να παρουσιάζεται ένα καλό σύνολο.
- Πως έγιναν επίκαιροι πάλι οι χοροί; Τα νέα παιδιά που έρχονται στη σχολή σου, στο “Ξέσυρτο”, τι ψάχνουν;
Η Ελλάδα άρχισε να χορεύει με αφορμή κάποια σόου στην τηλεόραση. Δοκίμασε τα λάτιν και τη σάλσα αλλά όταν πέρασε η μόδα, οι περισσότεροι στράφηκαν στην παράδοση. Εγώ το αποδίδω και στην οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα. Οι Έλληνες ξανασυνδέθηκαν με τους τόπους καταγωγής τους, πολλοί μάλιστα επέστρεψαν σε αυτούς για οικονομικούς λόγους. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι νέοι μουσικοί που χρησιμοποίησαν στοιχεία της παραδοσιακής μουσικής στα τραγούδια τους. Έτσι έκαναν πιο οικείους αυτούς τους ήχους.
- Πιστεύεις ότι ο χορός καλύπτει και την ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει σε μία ομάδα; Είναι κατεξοχήν ομαδική δραστηριότητα…
Οι νέοι σήμερα ψάχνονται να βρουν πράγματα που θα δημιουργούν μαζί με άλλους. Το γυμναστήριο δεν ικανοποιεί αυτή την ομαδικότητα, ούτε και ο αθλητισμός τόσο, όσο το να δίνεις τα χέρια και να ξεκινάς το χορό.
- Μπορούν όλοι να χορέψουν;
Λίγο πολύ, ναι. Κάποιος μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο και προσπάθεια, άλλος λιγότερο. Εξαρτάται από τον ίδιο και τον δάσκαλο. Για εμάς τους δασκάλους, είναι μεγάλη ικανοποίηση να παίρνουμε κάποιον που είναι στο στάδιο «πατάω σταφύλια» (γέλια) και να τον βλέπουμε να βγάζει σιγά σιγά και τον πιο δύσκολο χορό.
- Ποιοι είναι οι πιο εύκολοι χοροί;
Ένα ηπειρώτικος χορός στα τρία, ο «Γιάννη μου το μαντήλι σου» για παράδειγμα, είναι ένας εύκολος χορός. Πόντος, Θράκη και Κρήτη ανεβάζουν το επίπεδο δυσκολίας.
- Έχει όρια ηλικίας ο χορός;
Τα παιδιά μπορούν να ξεκινήσουν από τα 4 χρόνια τους και θα συνεχίζουν να χορεύουν μέχρι τα 80, 90. Πόσοι παππούδες δεν χορεύουν στα πανηγύρια των χωριών;
- Πως ήταν για εσένα και την ομάδα από το «Βουθρωτό», η εμπειρία στην «Ελληνοφρένεια»;
Για τα περισσότερα παιδιά που δεν έχουν ξανασυμμετέχει σε τηλεοπτική εκπομπή, ήταν μία «εξωπραγματική» εμπειρία. Κάμερες, φώτα, ηθοποιοί, ο Μπαλούρδος… Βρεθήκαμε να ζούμε από την άλλη πλευρά, εκείνο που βλέπουμε από τα σπίτια μας. Το διασκεδάσαμε πολύ. Και θεωρώ ότι είναι πολύ ωραίο να «παντρεύονται» εκπομπές με παραδοσιακούς χορούς.
- Κλείνοντας αυτή τη κουβέντα, θέλω να μου πεις ψυχρά, επαγγελματικά και χωρίς ευγένειες και καλοσύνες: Ο Μπαλούρδος… μπορεί να χορέψει;
Ναι, και είμαι ειλικρινής. Πέραν από τον ερμηνευτικό του τρόπο, έδειξε ότι πατά πάνω στον χορό. Κοίτα να δεις, το να σηκωθώ εγώ και να χορέψω, που χορεύω 35 χρόνια, δεν λέει τίποτα. Καλά θα χορέψω. Το να δω όμως τον Μπαλούρδο ή εσένα, που μέχρι χτες δεν είχες σχέση με τον χορό, να το παλεύεις είναι μεγάλη υπόθεση. Για εμένα μετράει η απόφαση να σηκωθείς να χορέψεις. Να το ζητήσει η καρδιά σου. Κι ας κάνεις 15 λάθη…
Πολιτιστική Ένωση Βουθρωτό: facebook.
Δημήτρης Καλαντζής
Latest posts by Δημήτρης Καλαντζής (see all)
- Ο «τέτοιος» στο Χαλάνδρι - September 10, 2023
- Δημιουργείται ο πρώτος Ξενώνας Φιλοξενίας Άστεγων και Ευάλωτων ΛΟΑΤΚΙ+ Ατόμων στην Αθήνα - August 30, 2023
- Το gay Πεδίον του Άρεως - May 17, 2023
