του Δημήτρη Καλαντζή.
Ο Δον Ζουάν του Μιχαήλ Μαρμαρινού δεν είναι η ηδονιστική καρικατούρα του αδίστακτου άντρα κατακτητή και διαφθορέα των γυναικών, αλλά η σύνθεση με λεπτομερείς ψηφίδες του πορτρέτου ενός ανθρώπου που πραγματώνει το μανιφέστο του εναντίον της κοινωνικής υποκρισίας. Ο Μαρμαρινός προσπερνά τους πολυποίκιλους «Δον Ζουάν» του θεάτρου, της όπερας και της λογοτεχνίας, επιλέγοντας να κρατήσει σε πρώτο πλάνο μόνο την αντισυμβατικότητά του ήρωα – μύθου. Και το κάνει με μαεστρία, χρησιμοποιώντας μία ευρεία γκάμα παραστατικών εργαλείων, που ξεκινούν από το μπρεχτικό θέατρο και φτάνουν στις live βιντεο-προβολές.
Το ενδιαφέρον του Μαρμαρινού δεν στέκεται στα «φολκλόρ» στοιχεία του Μολιερικού Δον Ζουάν. Θραύσματα διαλόγων από το πρωτότυπο έργο, απαγγέλλονται σε τρίτο πρόσωπο από όλους τους υποκριτές ή εμφανίζονται σε κείμενο στη μεγάλη οθόνη προβολής, που αποτελεί και το βασικό στοιχείο του σκηνικού. Ο Μαρμαρινός ξεπερνά γρήγορα το παιχνίδι της αποπλάνησης των γυναικών και την ευκολία που ο Δον Ζουάν λέει ψέματα, «υποκρίνεται» απέναντι σε γυναίκες, άντρες και το σύνολο της κοινωνίας, για να αναδείξει τη μεγαλύτερη υποκρισία: τον κονφορμισμό και τα «πρέπει» που θέτονται ερήμην των αναγκών της καρδιάς και του μυαλού.
Το παιχνίδι της υποκρισίας είναι πολυεπίπεδο: οι ηθοποιοί υποκρίνονται τους ρόλους τους, υποκρίνονται ο ένας τον ρόλο του άλλου και όλοι μαζί καταγγέλλουν την υποκρισία του κοινού, αυτού του κομματιού της κοινωνίας που παρακολουθεί την παράσταση από την πλατεία, και ίσως είναι έτοιμο να καταδικάσει τον Δον Ζουάν.
Το μπρεχτικό θέατρο διαπερνά όλη την παράσταση του Μαρμαρινού. Οι σκηνοθετικές οδηγίες απαγγέλλονται από τους ηθοποιούς, ώστε να διαλυθεί κάθε ψευδαίσθηση κλασικού θεατρικού δρώμενου. Τα φώτα της πλατείας παραμένουν αναμμένα στο μεγαλύτερο μέρος της, οι ηθοποιοί κατεβαίνουν από τη σκηνή και αναμειγνύονται με τον κόσμο, ενώ ανεβάζουν και έναν θεατή στη σκηνή για να «επικοινωνήσουν» με τον αληθινό άνθρωπο, σπάζοντας τη θεατρική σύμβαση που διαχωρίζει τους υποκριτές από τους θεατές. Ο θεατής πάνω στη σκηνή δεν είναι ένα «θεατρικό όν» αλλά ένα τυχαίο δείγμα συνδιαλλαγής με την πραγματικότητα.
Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός εισάγει στον Δον Ζουάν του την τεχνολογία ως μέσο που μεγεθύνει τις καθοριστικές ψηφίδες της ανάγνωσής του μύθου. Μικροκάμερες που χειρίζονται οι υποκριτές, προβάλουν στη μεγάλη οθόνη / φόντο της παράστασης, τα βήματα των χαρακτήρων, μινιατούρες που παραπέμπουν στους χώρους δράσης των σκηνών και «παγώνουν» εικόνες που θα αφήσουν το θεατή να τις «δουλέψει» περισσότερο στο μυαλό του. Το κινηματογραφικό παιχνίδι του υποκειμενικού και αντικειμενικού πλάνου, μεταφέρεται με επιτυχία στη θεατρική σκηνή μέσω αυτών των βιντεοπροβολών και περισσότερο με την ζωντανή και ανεπιτήδευτη χρήση τους, που μεγεθύνει την αρετή του ευμετάβλητου της θεατρικής δράσης.
Τα εργαλεία του μεταμοντερνικού θεάτρου χρησιμοποιούνται για την παραγωγή κωμικού αποτελέσματος και την αποφόρτιση των υπέροχης αισθητικής «ταμπλό βιβάν» της παράστασης από κάθε ίχνος πομπώδους πρόσληψης από τους θεατές. Η πολιορκούμενη Σαρλότ, ανεβαίνει μία σκάλα, κάθε φορά που δέχεται έναν κομπλιμέντο από τον Δον Ζουάν, γνωμικά, ακόμα και χυδαία (π.χ. «σκατά δεν είχαμε, μας στείλανε βυτίο») προκαλούν την αισθητική του κοινού, πλαστικά μπουκαλάκια νερού αντικαθιστούν το ποτό με το οποίο μεθά ο Δον Ζουάν, ενώ η πλήρης υπονόμευση του κλασικού έργου, έρχεται με το φινάλε, που καλύτερα να μην αποκαλύψουμε.
Ο Δον Ζουάν του Μιχαήλ Μαρμαρινού καταγγέλλει με κραυγές την υποκρισία της κοινωνίας αλλά γνωρίζει ότι δίνει έναν άνισο αγώνα. Η «μόδα» της υποκρισίας δεν θα περάσει γιατί υπάρχει πάντα «ο θάνατος που δεν θα φύγει ποτέ από τη μόδα. Ο θάνατος που κάνει τον άνθρωπο να κοιτά τον ουρανό». Ο θάνατος που δίνει ζωή στις θρησκείες, στις κοινωνικές συμβάσεις, στα «πρέπει» αντί για τα «θέλω». Ο Δον Ζουάν ηττάται στην παράσταση του Μαρμαρινού. Αλλά πριν ηττηθεί, έχει κερδίσει τη συμπάθεια του κοινού για τις «αλήθειες» του.
Εξαιρετικοί στην παράσταση οι: Γιάννος Περλέγκας, Χάρης Φραγκούλης, Έλενα Μαυρίδου, Ευαγγελία Καρακατσάνη, η σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη και ο κύριος Γιάννης Βογιατζής, που για μία ακόμα φορά συγκινεί με το υποκριτικό του πάθος.
Πληροφορίες για την παράσταση: Δον Ζουάν στη Στέγη
Δημήτρης Καλαντζής
Latest posts by Δημήτρης Καλαντζής (see all)
- Ο «τέτοιος» στο Χαλάνδρι - September 10, 2023
- Δημιουργείται ο πρώτος Ξενώνας Φιλοξενίας Άστεγων και Ευάλωτων ΛΟΑΤΚΙ+ Ατόμων στην Αθήνα - August 30, 2023
- Το gay Πεδίον του Άρεως - May 17, 2023
