Μάνα Κουράγιο από τον Θεόδωρο Τερζόπουλο στο Alexandrinsky της Αγίας Πετρούπολης

του Δημήτρη Καλαντζή.

Στην Αγία Πετρούπολη, στην κεντρική σκηνή του Θεάτρου Alexandrinsky που ιδρύθηκε το 1756 και λειτουργεί σχεδόν αδιάλειπτα μέχρι τις ημέρες μας ως το κορυφαίο θέατρο της Ρωσίας, έκανε πρεμιέρα στις 24 Φεβρουαρίου η παράσταση «Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» του Μπέρτολτ Μπρεχτ σε σκηνοθεσία του Θεόδωρου Τερζόπουλου.

Τα ρωσικά ΜΜΕ αποθέωσαν τον Έλληνα σκηνοθέτη ως «μία από τις ηγετικές μορφές του ευρωπαϊκού θεάτρου και κορυφαίο ειδικό στον κόσμο για την αρχαία ελληνική τραγωδία».

Ο Τερζόπουλος είχε ανεβάσει στο Alexandrinsky το 2006 τον «Οιδίποδα Τύραννο» και το 2014 το «Τέλος του παιχνιδιού» του Μπέκεττ. Στην τρίτη του παράσταση, επέλεξε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο την πολυβραβευμένη στη Ρωσία ηθοποιό Helena Nemzer.

Για τη σχέση του με το έργο του Μπρεχτ, ο Θεόδωρος Τερζόπουλος είπε στη δημοσιογράφο Svetlana Mazurova:

«Το 1971 ήμουν στη Γερμανία. Η πρώτη παράσταση που είδα στο θέατρο «Berliner Ensemble» ήταν η «Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» με την Helen Weigel (σύζυγο του Μπρεχτ) στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Μαθήτευσα πέντε χρόνια στο θέατρο που ίδρυσε ο Μπρεχτ, και ανάμεσα στους δασκάλους μου ήταν ο Heiner Müller, ο οποίος στη συνέχεια έγινε φίλος και συνάδελφός μου, ο μεγαλύτερος Γερμανός θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης και «οπαδός» του Μπρεχτ. Μπήκα στο ναό του Μπρεχτ με σεβασμό».

Η δική σας ματιά στο έργο είναι διαφορετική από την κλασική;

«Το έργο είναι γραμμένο τις παραμονές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και έχει υπότιτλο «Το Χρονικό του Τριακονταετούς Πολέμου». Εμείς αναζητήσαμε τους σύγχρονους πολέμους: την καθημερινή βία και την καταστροφή. Μαζί με τους εξαιρετικούς ηθοποιούς του Alexandrinsky, μεταφέραμε το επικό κείμενο του Μπρεχτ κοντά στην πραγματικότητα του σήμερα, όπου ο πόλεμος συχνά μεταμφιέζεται σε ειρήνη και πρόοδο. Αυτό μας φέρνει σε μια άλλη διάσταση – δυστοπία. Την πρώτη φορά που είχα ανεβάσει το έργο, οι μνήμες του Β’ ΠΠ ήταν ακόμα ζωντανές και είχα ακολουθήσει μία γραμμική ανάπτυξη. Την δεύτερα φορά ήταν μία μεγάλη παραγωγή με 60 ηθοποιούς. Από τότε έχουν περάσει 35 χρόνια, έχω μάθει κι εγώ αρκετά πράγματα αλλά έχει αλλάξει και ο κόσμος».

Είστε ειδικός στο ελληνικό και γερμανικό θέατρο. Μπορείτε να πείτε ότι είστε ειδικός και στο ρωσικό;

«Δουλεύω τριάντα χρόνια πλέον με Ρώσους ηθοποιούς, σκηνοθέτες και ανθρώπους του θεάτρου. Με την πάροδο του χρόνου έχουμε καταφέρει να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο. Έχω άποψη αλλά και βαθειά κατανόηση για το ρωσικό θέατρο. Είδα την αγωνία του στη δύσκολη περίοδο της αναδιάρθρωσης, της αναζήτησης του καινούργιου. Τα δάνεια, για παράδειγμα από το γερμανικό θέατρο, δεν λειτούργησαν γιατί δεν υπήρχε ξεκάθαρη τοποθέτηση του ενός απέναντι στο άλλο και έτσι έβγαινε αντιφατικό αποτέλεσμα. Τα πάντα είναι θέμα εκπαίδευσης. Η Ρωσία είναι μια μεγάλη χώρα και στο θέατρο έχει σπουδαίους ηθοποιούς και μερικούς από τους καλύτερους σκηνοθέτες του κόσμου».

Ο πρωταγωνιστής του θεάτρου Alexandrinsky, Igor Volkov, είπε για τον Θεόδωρο Τερζόπουλο:

«Είναι ένας εξαιρετικός σκηνοθέτης. Πάντα δουλεύουμε σκληρά στις παραστάσεις του αλλά την ίδια στιγμή είναι μια πολύ συναρπαστική διαδικασία, η οποία απαιτεί την ανάπτυξη των ιδιαίτερων αρχών της υποκριτικής. Ο Τερζόπουλος κατέχει έξοχα τον τρόπο να τις μεταδίδει σε εμάς, προσαρμόζοντας τις στις παραδόσεις του ρωσικού ψυχολογικού θεάτρου. Προσωπικά χρησιμοποιώ τα στοιχεία της τεχνικής του Τερζόπουλου, και τα συνιστώ στους νέους καλλιτέχνες. Αυτή η μέθοδος κάνει τον ηθοποιό να γεμίζει με ενέργεια κάθε δευτερόλεπτο. Διαφορετικά, το επικό ύφος μετατρέπεται σε ψέμα. Το θέατρο είναι η ανταλλαγή ενέργειας μεταξύ του κοίλου και της σκηνής. Και όσο περισσότερη ενέργεια επενδύει ο ηθοποιός, τόσο μεγαλύτερη είναι η απόδοση στο αμφιθέατρο. Είμαι ευγνώμων στον Θεόδωρο για τη συνεργασία μας και στα τρία έργα που ανέβασε στο Alexandrinsky».

Η παράσταση «Μάνα Κουράγιο» εντάσσεται στο διεθνές project του Θόδωρου Τερζόπουλου ΑΤΑΦΟΙ ΝΕΚΡΟΙ, που εγκαινιάστηκε στο Θέατρο Άττις στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2015 με τη συμμετοχή 21 νέων ποιητών που έγραψαν ποιήματα ειδικά πάνω στο θέμα, συνεχίστηκε το φθινόπωρο του 2015 στο Wilma Theatre στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ με την παράσταση “Αντιγόνη” και στο Columbia University της Νέας Υόρκης με διαλέξεις σε συνεργασία με την καθηγήτρια Karen Van Dyck, προχωρεί με τη “Μάνα Κουράγιο” στο Θέατρο Αλεξαντρίνσκι στην Αγία Πετρούπολη και θ’ αναπτυχθεί στo Electrotheatre Stanislavski στη Μόσχα το 2018 με μια νέα συνάντηση- συνομιλία ποιητών από την Ελλάδα, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, που γράφουν ποιήματα πάνω στο θέμα των Άταφων Νεκρών.

Φωτό από την παράσταση: Johanna Weber

Bio
Latest Posts

Δημήτρης Καλαντζής

Γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζει στο κέντρο της Αθήνας. Σπούδασε δημοσιογραφία στο «Εργαστήρι» και Ελληνικό Πολιτισμό στο ΕΑΠ. Έχει δουλέψει σε εφημερίδες, ραδιοφωνικούς & τηλεοπτικούς σταθμούς και τώρα διερευνά τους κώδικες του διαδικτύου. Αγαπά τις ανθρώπινες ιστορίες και τις γάτες.