Η Χίλντα Παπαδημητρίου συντονίζεται στη Συχνότητα του Θανάτου με μπλουζ και τραγούδια πάθους

συνέντευξη στην Τίνα Πανώριου.

Η Χίλντα Παπαδημητρίου μεγάλωσε στη Νέα Σμύρνη, διαβάζοντας αστυνομικά μυθιστορήματα κι ακούγοντας Neil Young και Bob Dylan. Σπούδασε Νομικά και για μια εικοσαετία είχε το δισκάδικο στην πλατεία της Νέας Σμύρνης. Από το 1994 ασχολείται επαγγελματικά με τη μετάφραση (John Barth, Percival Everett, Bob Dylan, Leonard Cohen, Raymond Chandler, Ross McDonald κ.ά.), έχει γράψει δύο μονογραφίες για τους Beatles και τους Clash, υπήρξε συνεργάτης μουσικών εντύπων και είναι συντάκτης του διαδικτυακού μουσικού περιοδικού MiC. Η «Συχνότητα του θανάτου» είναι το τρίτο μυθιστόρημά της με ήρωα τον αστυνόμο Χάρη Νικολόπουλο. Προηγήθηκαν το «Για μια χούφτα βινύλια» και το «Έχουνε όλοι κακούς σκοπούς».

Στη Συχνότητα του θανάτου συναντάμε τον πρωταγωνιστή σας Χάρη Νικολόπουλο, αλλαγμένο, να ζει πλέον μόνος του, να πηγαίνει σε μπαρ, να σαγηνεύεται από μια φαμ φαταλ. Τον αγαπάτε πολύ αυτόν τον ήρωά σας, γι αυτό ίσως να τον κάνατε ίσαμε και ερωτεύσιμο;

Ξεκινώντας να γράφω το Για μια χούφτα βινύλια, είχα στο μυαλό μου τον Χάρη σαν δευτερεύοντα χαρακτήρα – έναν άτσαλο μπάτσο που οι cool ήρωες του βιβλίου σνομπάρουν αλλά τον βοηθούν στην εξιχνίαση. Να όμως που μ’ έναν έως μεταφυσικό τρόπο, ο Χάρης παραμέρισε τους άλλους και διεκδίκησε μια θέση στο προσκήνιο. Τον αγάπησα εγώ, τον αγάπησαν οι αναγνώστες. Κι επειδή μου αρέσει οι μυθιστορηματικοί ήρωες να μεγαλώνουν και να ωριμάζουν μαζί με τους αναγνώστες -και τον συγγραφέα τους, φυσικά- από βιβλίο σε βιβλίο ο Χάρης αλλάζει. Πιστεύω ότι όλοι ανθίζουμε όταν έχουμε ανθρώπους που μας αγαπούν και μας στηρίζουν, όταν αγαπάμε τη δουλειά μας και την κάνουμε με μεράκι· το ίδιο ισχύει για τον Χάρη Νικολόπουλο. Για να γίνει κανείς ερωτεύσιμος δεν αρκεί η εξωτερική εμφάνιση· εξίσου γοητεύουν τους άλλους η σιγουριά που εκπέμπουμε, η πεποίθηση ότι στεκόμαστε γερά στα πόδια μας και είμαστε αυτάρκεις.

Ενδιαφέρουσα φυσιογνωμία και ο δευτεραγωνιστής σας, ο εκκεντρικός άστεγος. Πώς τον δημιουργήσατε αυτόν τον τύπο; Τον ανταμώσατε στ’ αλήθεια κάποιο βραδάκι σε κάποιο στενό της μικρής μας πόλης;

Δεν αντάμωσα τον ίδιο, αντάμωσα όμως πολλούς που του μοιάζουν. Αγοράζω τη Σχεδία, το περιοδικό των άστεγων, από το πρώτο τεύχος, και συχνά πιάνω κουβέντα με τους πωλητές ή μου πιάνουν εκείνοι κουβέντα – για την πολιτική, για τη ζωή, για τον καιρό, ό,τι συζητάει κανείς είτε είναι άστεγος είτε όχι. Οι άστεγοι αποτελούν κομμάτι της πόλης, όταν θέλεις να περιγράψεις την Αθήνα και τους καιρούς που ζούμε, δεν μπορείς να μην αναφερθείς σ’ αυτούς. Κι ένα μεγάλο ποσοστό τους είναι άνθρωποι «κανονικοί», απλώς πιο άτυχοι από μας.

Αλλά και η Ασπασία με το άδοξο τέλος μοιάζει φιγούρα του κέντρου. Είναι υπαρκτή; – Σαν να μου θύμισε λίγο τη Ζωζώ Νταλμάς που έτυχε να συναντήσω κάποτε…- Σας φαντάζομαι να μην αποστρέφετε το βλέμμα, όταν διασταυρωνόσαστε με τους πάμπολλους άστεγους του κέντρου, να τα συμπαθείτε αυτά τα «φαντάσματα» μιας άλλης εποχής;

Κανένας από τους ήρωες δεν είναι υπαρκτό πρόσωπο κι όλοι θα μπορούσαν να είναι. Μου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον το Σπίτι του Ηθοποιού, στα Πατήσια, συχνά συλλογίζομαι πόσο αδιόρατο είναι αυτό το σύνορο ανάμεσα στην «κανονική» ζωή και στη ζωή στους δρόμους. Πόσω μάλλον για όσους κάνουν επαγγέλματα που απαιτούν νιάτα, ομορφιά, υγεία· δηλαδή, χαρακτηριστικά που χάνονται με το πέρασμα του χρόνου. Πιστεύω ακράδαντα ότι όταν δεν έχεις ένα μικρό έστω δίκτυο στήριξης (φίλους, οικογένεια), είναι πολύ εύκολο να πάρεις την κάτω βόλτα.

Κι αυτό σας το μυθιστόρημα είναι γεμάτο τραγούδια. Ποιο όμως είναι το σάουντρακ το καταδικό του;

Το σάουντρακ της Συχνότητας του θανάτου είναι τα κάθε λογής μπλουζ, τα τραγούδια που μιλούν για τις αναποδιές της ζωής και τη θλίψη, αλλά και τα torch songs, τα παθιασμένα ερωτικά τραγούδια που νιώθουμε ότι γράφτηκαν ειδικά για μας. Nina Simone και Etta James, Tindersticks και Richard Hawley, πορτογαλικά fados και Patsy Cline, o Johnny Cash της τελευταίας περιόδου, Morphine και Walkabouts.

Αλήθεια μουσική ακούτε, όταν γράφετε, όταν μεταφράζετε ή σας αρέσει η σιωπή;

Στο πρώτο χέρι της μετάφρασης με συνοδεύει η όποια μουσική μ’ έχει γοητεύσει τη συγκεκριμένη περίοδο· αλλά από το δεύτερο χέρι και μετά, νιώθω την ανάγκη να ακούω μόνο τον ήχο των λέξεων μέσα στο μυαλό μου. Το ίδιο και όταν γράφω τα βιβλία μου. Με συνοδεύουν οι φωνές των ηρώων μου, οι ήχοι της πόλης, η σιγαλιά των νυχτερινών τους περιπλανήσεων και συλλογισμών.

Δουλεύετε τα δικά σας γραπτά με αυστηρό ωράριο ή σας έρχεται η έμπνευση αξημέρωτα, σε καφέ κ.λπ.;

Λίγο απ’ όλα. Η διεργασία ξεκινάει από εικόνες, σκέψεις, ήχους, πρόσωπα που βλέπω και μου γεννούν ιστορίες. Ξέρω πάντοτε την αρχή του βιβλίου, την οποία γράφω οπουδήποτε: σε τετράδιο, στο tablet, σε σημειωματάριο. Όταν ολοκληρωθεί εντός μου η αίσθηση της ιστορίας που θέλω να διηγηθώ, αρχίζει η σκληρή δουλειά, το αυστηρό ωράριο – που για μένα είναι οι βραδινές ώρες, μερικές φορές ως τα ξημερώματα. Εντωμεταξύ, είμαι σίγουρη πια και για το τέλος του βιβλίου, οπότε δεν μένει παρά η δύσκολη, πολύ δύσκολη μέση.

Στο βιβλίο σας μιλάτε για στοές στο κέντρο – μαγικές κατά τη γνώμη μου παρά την κατάντια και την εγκατάλειψη. Πώς αισθάνεστε αλήθεια όταν διασχίζετε τη στοά Χατζηχρήστου όπου κάποτε νομίζω ο πατέρας σας διέθετε εμπορικό;

Τόσο το κέντρο της Αθήνας όσο και οι στοές της ασκούν μια περίεργη γοητεία πάνω μου. Πάντοτε κόβω δρόμο μέσα από κάποια στοά, πηγαίνοντας στις δουλειές μου. Αλλά ειδικά οι στοές του ιστορικού κέντρου, κοντά στην οδό Αθηνάς, είναι συχνά μια κρυφή σπηλιά του Αλαντίν. Παράδειγμα, η στοά Καΐρη όπου κρύβεται ο Θύμιος για μερικά βράδια. Στη διάρκεια της μέρας επικοινωνεί με την οδό Πολυκλείτου και είναι γεμάτη με είδη κιγκαλερίας, νήματα, είδη συσκευασίας, μαγαζάκια ημιυπαίθρια που το βράδυ κατεβάζουν ρολά, και η πρόσβαση της στοάς προς την Πολυκλείτου κλείνει. Στο σκοτάδι μοιάζει εγκαταλειμμένη και ξεχασμένη από τους ανθρώπους, ενώ λίγες ώρες νωρίτερα έσφυζε από κόσμο και ζωή. Ο πατέρας μου είχε ένα μικρό ρολογάδικο / χρυσοχοείο στη στοά Χατζηχρήστου, αλλά το έκλεισε όταν ήμουν πολύ μικρή. Δεν έχω προσωπικές αναμνήσεις από τη στοά Χατζηχρήστου, μόνο από αφηγήσεις. Η δική μου ζωή είχε ως κέντρο την πλατεία Νέας Σμύρνης και το δισκάδικο του πατέρα μου.

Κάποτε είχατε και εσείς δισκάδικο στη Νέα Σμύρνη. Γιατί το αφήσατε, δεν ήταν –και είναι– κρίμα να κλείνουν τα μικρά βιβλιοπωλεία, δισκάδικα έναντι των πολυκαταστημάτων;

Ήταν το οικογενειακό δισκάδικο που ανέλαβα όταν τέλειωσα τη Νομική. Το δουλέψαμε με την αδελφή μου για μια δωδεκαετία. Το έκλεισα όταν μας έκαναν έξωση για ιδιόχρηση. Ήταν μια περίοδος που έκλειναν τα εξειδικευμένα μαγαζιά -το γαλακτοπωλείο, το κατάστημα με τα γυαλικά, τα λευκά είδη, το κορνιζάδικο- και αντικαθιστούνταν από καφέ και φαγάδικα. Κρίμα είναι, φυσικά, αλλά στη Νέα Σμύρνη επιβιώνουν ακόμα ένα μικρό βιβλιοπωλείο κι ένα δισκάδικο.

Είχατε πει κάποτε σχετικά –αν δεν κάνω λάθος– ότι τα αγαπάτε τα δισκάδικα γιατί είναι ένας τόπος συνάντησης φίλων. Τώρα που κάνετε μια μοναχική δουλειά, πού συναντάτε τους δικούς σας ανθρώπους; Έχετε στέκια κλασικά;

Τα στέκια μου είναι τα μαγαζιά των φίλων μου: το δισκάδικο Record House, στη Νέα Σμύρνη, το μπαρ Ρινόκερος στην Ασκληπιού, όποια καφέ ή μπαρ βάζουν μουσική οι φίλοι μου οι dj, όπως και πολλά βιβλιοπωλεία.

Τα βιβλία σας όλα έχουν ένα άρωμα, μια ατμόσφαιρα πόλης. Φεύγετε από την Αθήνα, σας αρέσουν οι αποδράσεις ή και τον Αύγουστο ακόμη είστε από εκείνους που βρίσκουν γοητευτική μια άδεια Αθήνα;

Μου αρέσουν πολύ τα ταξίδια, όλες τις εποχές του χρόνου. Τις αποδράσεις στο εξωτερικό τις συνδυάζω με συναυλίες ή μεγάλες εκθέσεις. Έχω μια παθιασμένη σχέση με τη θάλασσα, ειδικά τις θάλασσες των Κυκλάδων που δεν τις χορταίνω. Παρότι λόγω δουλειάς και οικογενειακών υποχρεώσεων όλο μειώνεται ο χρόνος των διακοπών μου, προτιμώ να βρίσκομαι τον Αύγουστο στην Αθήνα, παρά να συνωστίζομαι με τα πλήθη στις παραλίες.

Γυρίζοντας πίσω: Τελειώσατε τη Νομική, αλλά δεν δικηγορήσατε ποτέ; Και τι θυμάστε με συμπάθεια από εκείνα τα παράξενα μεταχουντικά φοιτητικά χρόνια;

Δεν μου άρεσε η Νομική, δεν δικηγόρησα ποτέ, αλλά θυμάμαι με πολλή τρυφερότητα εκείνα τα χρόνια. Τις ώρες που περνούσα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας αντί για τις αίθουσες της σχολής. Τις φιλίες που δημιουργήθηκαν στις συνελεύσεις, και οι οποίες διατηρούνται ακόμη. Τα πάρτι όπου χορεύαμε rock’n’roll κι ας μας περίμενε την επομένη η πορεία του Πολυτεχνείου. Και τις πρώτες γυναικείες ομάδες που δημιουργήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και το βραχύβιο αλλά δυναμικό γυναικείο κίνημα.

Μόλις τελειώνετε το βιβλίο σας, αισθάνεστε ανακούφιση ή και λίγη λύπη που τελειώνει μια ακόμα περιπέτεια;

Και τα δύο. Είναι αυτό που ονομάζουν χαρμολύπη, μάλλον. Δεν είναι εύκολο πράγμα να αποχωρίζεσαι τα πρόσωπα με τα οποία συγκατοικούσες για ένα δύο χρόνια. Και θυμίζει κάπως τη θλίψη που πρέπει να νιώθουν οι γονείς όταν το παιδί τους βγαίνει στον κόσμο. Ωστόσο, υπάρχει κι έντονη χαρά, και συγκίνηση. Είμαι λίγο μελό τύπος, απ’ ό,τι θα έχετε ήδη καταλάβει.

Θα τον ξανασυναντήσουμε τον αστυνόμο σας Χ.Ν. και την παρέα του ή πάτε γι’ άλλα;

Απ’ αυτόν εξαρτάται. Όταν και αν βαρεθεί την απομόνωση στη Ναύπακτο, θα με ειδοποιήσει. Ελπίζω!

Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ του ΘΑΝΑΤΟΥ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο

Bio
Latest Posts

Τίνα Πανώριου

Τίνα Πανώριου Γεννήθηκε στην Ν Υόρκη και ζεί στο Π Ψυχικό. Τελείωσε την Σχολή Μωραίτη, και έχει πτυχίο Αγγλικής Φιλολογίας. Από το 1981 εργάζεται ως πολιτιστική συντάκτρια στις εφημερίδες ΕΘΝΟΣ, ΕΙΔΗΣΕΙΣ, ΕΒΔΟΜΗ και στα περιοδικά ΕΝΑ, ΚΑΙ, ΕΠΙΚΑΙΡΑ, ΤΗΛΕΡΑΜΑ, PENTHOUSE. Έκανε αρχισυνταξία σε εκπομπές της ΕΤ1, καθώς και στο Κανάλι 5. Η τηλεταινία της «Το όνομά μου είναι Άσσαντ» διαγωνίστηκε στο Φεστιβάλ της Δράμας. Το1995-1996 έκανε, εκπομπή στον σταθμό SEVEN X, με τίτλο «Από στόμα σε στόμα». Στο ραδιόφωνο έχει δουλέψει στο ΚΑΝΑΛΙ 1 και στον ΣΚΑΙ. Από το 1993 έως τον Ιούνιο του 2013, εργαζόταν στην ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗ και στον ιστότοπο της ΕΡΤ, (πολιτιστικές συνεντεύξεις, κριτική τηλεόρασης, Βιβλίο). Τα τελευταία 10 χρόνια ασχολείται αποκλειστικά με τον χώρο του ΒΙΒΛΙΟΥ. Σήμερα συνεργάζεται με το DIASTIXO και το VAKXIKON.