Στον Δημήτρη Παπαϊωάννου αρέσει να αλλάζει κλίμακες. Από τις αυτοσχέδιες παραγωγές της Ομάδας Εδάφους πήγε στη μεγαλειώδη τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων και μετά στην υπερπαραγωγή του «Δύο» και ύστερα στη μινιμαλιστική «Πρώτη Ύλη» και μετά πάλι στους Ολυμπιακούς Αγώνες και μετά…
Στον Δημήτρη Παπαϊωάννου αρέσει να αλλάζει κοινό. Να απευθύνεται στις μάζες με εντυπωσιακά θεάματα και μετά να κλίνεται σε παραστάσεις «απαγορευτικές για τους πολλούς».
Στον Δημήτρη Παπαϊωάννου αρέσει να παίζει με την εξαπάτηση και την οφθαλμαπάτη, να δημιουργεί κόσμους απίθανους, όπου τα σώματα ξεπερνούν τα φυσικά τους όρια για να συνθέσουν εικόνες απογειωτικής φαντασίας και στενάχωρης δυστοπίας.
Στον Δημήτρη Παπαϊωάννου αρέσει ο ρόλος του Δαμαστή της αισθητικής. Και η νέα του δουλειά στο Στέγη “The Great Tamer” δεν μπορεί παρά να γίνει το πολιτιστικό γεγονός της Άνοιξης που τελειώνει και του Καλοκαιριού που αρχίσει.
Τα δεδομένα που γνωρίζουμε για αυτή την παράσταση δεν είναι πολλά. Από τη Στέγη μαθαίνουμε ότι το έργο «δημιουργήθηκε για ένα θίασο δέκα καλλιτεχνών. Λειτουργεί σαν ένα παράδοξο τσίρκο που ζωντανεύει εικόνες οι οποίες συνθέτουν και αποσυνθέτουν την ιστορία του βηματισμού του ανθρώπου στη Γη. Άλλες φορές με χιούμορ και άλλες με μελαγχολική διάθεση, η παράσταση προτείνει ένα ταξίδι με τις αισθήσεις προς τις βασικές δυνάμεις που ο άνθρωπος καλείται να δαμάσει μέσα του για να ολοκληρωθεί. Στα τριάντα χρόνια της καριέρας του, ο Παπαϊωάννου αγωνίζεται να δημιουργήσει ένα σκηνικό σύμπαν που θα μπορούσε να περιγραφεί ως ένα ονειρόπλαστο τσίρκο του παραλόγου. Τα ανθρώπινα σώματα μετατρέπονται σε πεδία μάχης, αλληλεπιδρούν με πρώτες ύλες και μετασχηματίζονται σε υβριδικές μορφές, με σκοπό τη δημιουργία οπτικών ψευδαισθήσεων. Οι βαθιές ρίζες του στις εικαστικές τέχνες προσδίδουν στις παραστάσεις του μια ισχυρή οπτική αίσθηση, καθώς ο ίδιος ενσωματώνει με περιπαικτική διάθεση αναφορές από την Ιστορία της Τέχνης, ποικίλες εκφραστικές και παραστασιακές πρακτικές, αλλά και ερωτήματα γύρω από την καταγωγή μας. Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου αποσκοπεί στην απόλυτη απλότητα της εμφάνισης, που δεν είναι όμως διόλου απλή στην υλοποίησή της. Πρόθεσή του είναι να αναδείξει την ιερότητα που ενυπάρχει σε καθετί πεζό και άχαρο».
Στη μοναδική συνέντευξη που έδωσε για την παράσταση ο Δημήτρης Παπαϊωάννου στη Σόνια Ζαχαράτου για το «Βήμα», μαθαίνουμε ότι αφορμή για τον Μεγάλο Δαμαστή πήρε από την τραγική κατάληξη του Βαγγέλη Γιακουμάκη στη Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων, αλλά και τις εικόνες των προσφύγων που υποδέχτηκε η χώρα μας:
«Αν και δεν μου αρέσει η τέχνη μου να σχολιάζει την επικαιρότητα, ως δέκτης της εποχής μου, αυτό γίνεται από μόνο του. Όπως συγκινήθηκα, σε ένα βαθύ επίπεδο, με την πρώτη φωτογραφία του σπουδαστή Βαγγέλη Γιακουμάκη, όταν είχε εξαφανιστεί. Με ενέπνευσε η χάρις αυτού του προσώπου. Έπειτα, παρακολούθησα την τραγωδία, την έξαψη του Διαδικτύου, τη βιαιότητα των φίλων του, την κατάληξη του νέου σώματος στη λάσπη. Αυτός ήταν και ο πρώτος σπόρος για το καινούργιο έργο, χωρίς ωστόσο να εμφανίζεται η ιστορία – θα ήταν μια ασέλγεια στη μνήμη του. Όπως σπόρος ήταν και οι εικόνες του ξεριζωμού των ανθρώπων, το μεγάλο κύμα τους που έσκαγε στις όχθες μας. Με συγκίνησαν σαν ένα βαθύ θρησκευτικό ρίγος, αν και δεν είμαι θρήσκος. Ό,τι όμως με αγγίζει, με ταξιδεύει, και καταλήγω σε ένα εσωτερικό τοπίο, από το οποίο πηγάζουν οι εργασίες μου και που πάντα ελπίζω να ταυτιστεί με το εσωτερικό τοπίο των συνανθρώπων μου. Να είναι ο κοινός μας τόπος».
Τι θα είναι λοιπόν ο Μεγάλος Δαμαστής;
«(Μία παράσταση) για την κατάργηση της βαρύτητας και τον διάλογο με την ελαφρότητα. Tην απογείωση στην εσωτερική ζωή… Υπάρχουν στιγμές που μου επιτρέπει ο εαυτός μου αυτή την ελαφρότητα. Αλλά και η εργασία μου μού δίνει τέτοιες ευκαιρίες. Όσο σκληρό κι αν είναι το άθλημα της τέχνης, τουλάχιστον απαιτεί να είμαστε παιδιά… Αν μπορώ να κομματιάσω ένα ανθρώπινο σώμα και να το ανασυνθέσω, όπως κάνω συνέχεια, αν μπορώ να μεταμορφώσω ένα κομμάτι χαρτί σε αναγεννησιακή πτυχολογία, αν μπορώ να αποκωδικοποιήσω και να ξαναπλάσω, με γνωστά υλικά, εικόνες που τις αναγνωρίζουμε με το υποσυνείδητο, σαν να είναι εικόνες που έχουμε ονειρευτεί… Πάντα με την ελπίδα ότι μέσα από αυτές θα αποδεσμευθεί μια ποιητική στιγμή… Αυτός είναι ο στόχος… Κολακεύτηκα πολύ όταν η φίλη μου Λίνα Νικολακοπούλου είπε για εμένα: “Είναι ο αγαπημένος μου ποιητής, χωρίς λόγια”. Κάθε φορά που βλέπει κανείς ένα καλλιτεχνικό πείραμα να πετυχαίνει, αυτή είναι η αίσθηση. Ότι συνελήφθη μια ποιητική ενέργεια, μέσω της αλχημιστικής ιδιότητας της τέχνης».
H νέα παράσταση “The Great Tamer” είναι μια διεθνής συμπαραγωγή, κάτι που ικανοποιεί πολύ τον Δημήτρη Παπαϊωάννου:
«Εδώ και δυόμισι χρόνια έχει συμβεί μια αλλαγή. Άλλαξε η πίστα. Ήταν στην αρχή κιόλας της παγκόσμιας περιοδείας του “Still life” και της “Πρώτης ύλης” όταν ήρθε η πρόταση από σημαντικά θέατρα και φεστιβάλ ανά τον κόσμο να γίνουν συμπαραγωγοί της επόμενης δουλειάς μου, με βασική παραγωγό τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Οπότε, φτάσαμε στην πρώτη μας προαγορασμένη παγκόσμια συμπαραγωγή, που είναι μια μεγάλη αναγνώριση αλλά και μια πολύ περίεργη συνθήκη. Έχουν εμπιστευτεί το προϊόν χωρίς να ξέρει κανείς μας τι είναι και πόσο καλό θα βγει. Θέλω, λοιπόν, τον επόμενο καιρό, να καταλάβω πώς λειτουργώ μέσα σε αυτή τη συνθήκη και αν μπορώ να αντεπεξέλθω… Εύχομαι να μην απογοητεύσω παραγωγούς και θεατές. Αλλά, αφού εμπιστεύθηκαν μία από τις πιο παράξενες εργασίες μου, το “Still life”, και μία από τις πιο αγαπημένες και ωμές εργασίες μου, την “Πρώτη ύλη”, αισθάνομαι ελεύθερος. Δεν έχω κάνει πιο προσωπικά και πιο δύσκολα έργα».
Όσο για τον διάχυτο ερωτισμό στα έργα του, ο Παπαϊωάννου σημειώνει:
«Είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζω υλικά και ανθρώπους. Εκεί έρχεται και η μνήμη της μαστοριάς. Ο επιπλοποιός χαϊδεύει το ξύλο. Δεν μπορεί να αποκαλύψει την ομορφιά ενός υλικού χωρίς να βρίσκεται σε μια ερωτική διαδικασία. Για εμένα είναι ουσία της ύπαρξης ο αισθησιασμός των πραγμάτων και δεν τελειώνει ποτέ αυτή η συγκίνηση. Αντιθέτως, βαθαίνει. Όσο κανείς μεγαλώνει και καταλαβαίνει πως περπατάει προς την αποχώρηση, κάποια αισθήματα ισχυροποιούνται. Η υφή, το βάρος, το χρώμα, η δόνηση, η μυρωδιά της ύλης, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου σώματος, είναι πηγές μεγάλης συγκίνησης, που βαθαίνει με τα χρόνια… Επιθυμώ να πεθάνω πλήρως ξεζουμισμένος. Να μην υπάρχει σταγόνα μέσα μου που δεν δόθηκε στη ζωή».
Πως πιστεύει ότι λειτουργούν τα έργα του στους θεατές;
«Θα μου άρεσε ο θεατής, σε μια κατάσταση ύπνωσης, να εισπνεύσει τις εικόνες με όλες τις συντεταγμένες τους. Η διαδικασία αυτή να συμβεί μέσα σε μια ευχάριστη αίσθηση καθυστέρησης οργασμού, που να γονιμοποιεί τη φαντασία. Και τις επόμενες ημέρες, να επιστρέψουν οι εικόνες και να συντροφεύσουν τον άνθρωπο».
INFO
The Great Tamer
Σύλληψη & Σκηνοθεσία: Δημήτρης Παπαϊωάννου
Ερμηνεύουν: Παυλίνα Ανδριοπούλου, Άλεξ Βαγγέλης, Έκτορας Λιάτσος, Γιάννης Μίχος, Ευαγγελία Ράντου, Καλλιόπη Σίμου, Δρόσος Σκώτης, Χρήστος Στρινόπουλος, Γιώργος Τσιαντούλας, Κώστας Χρυσαφίδης
Σχεδιασμός σκηνικού και art direction σε συνεργασία με την Τίνα Τζόκα
Καλλιτεχνικός συνεργάτης για τα κοστούμια: Άγγελος Μέντης
Σχεδιασμός φωτισμού σε συνεργασία με την Εβίνα Βασιλακοπούλου
Καλλιτεχνικός συνεργάτης για τον ήχο: Γιώργος Πούλιος
Ήχος: Κώστας Μιχόπουλος
Μουσική: Johann Strauss II, Ο Γαλάζιος Δούναβης, έργο 314
Μουσική επεξεργασία: Στέφανος Δρουσιώτης
Γλυπτική: Νεκτάριος Διονυσάτος
Ζωγραφική κοστουμιών και σκηνικού: Μαρία Ηλία
Βοηθός σκηνοθέτη, Διεύθυνση & εκτέλεση παραγωγής: Τίνα Παπανικολάου
Βοηθός σκηνοθέτη: Στέφανος Δρουσιώτης
Διεύθυνση προβών: Παυλίνα Ανδριοπούλου
Τεχνικός διευθυντής: Μανώλης Βιτσαξάκης
Διευθυντής σκηνής: Ντίνος Νικολάου
Βοηθός ηχολήπτης: Νίκος Κόλλιας
Βοηθός σκηνογράφου: Μαίρη Αντωνοπούλου
Βοηθοί ειδικών κατασκευών: Μαρία Παπαϊωάννου, Κωνσταντίνος Κώτσης
Βοηθός παραγωγής: Τζέλα Χριστοπούλου
Υπεύθυνος περιοδειών & διεθνείς σχέσεις: Γιούλιαν Μόμμερτ
Βοηθός εκτέλεσης παραγωγής: Κάλη Καββαθά
Κατασκευή σκηνικού: Lazaridis scenic studios
Κατασκευή κοστουμιών: Hasem Exsteshamnia, Έφη Καραντασίου, Λίτσα Μουμούρη, Ιρίνα Προπεϋγκόλοβα
Τις κομμώσεις επιμελήθηκε η ομάδα του Lemon Poppy Seed
Εκτέλεση παραγωγής 2WORKS
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συμπαραγωγή: CULTURESCAPES Greece 2017 (Ελβετία), Dansens Hus Sweden (Σουηδία), EdM Productions, Festival d’Avignon (Γαλλία), Fondazione Campania dei Festival – Napoli Teatro Festival Italia (Ιταλία), Les Théâtres de la Ville de Luxembourg (Λουξεμβούργο), National Performing Arts Center – National Theater & Concert Hall | NPAC-NTCH (Ταϊβάν), Seoul Performing Arts Festival | SPAF (Κορέα), Théâtre de la Ville-Paris / La Villette-Paris (Γαλλία)
http://www.sgt.gr/gre/SPG1780/
Πληροφορίες
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107
210 900 5 800
24 Μαΐου – 11 Ιουνίου
Κεντρική Σκηνή
Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή 20:30
Εισιτήρια
Κανονικό: 7 – 15 – 25 – 30 – 35 – 40 – 45 €
Μειωμένο, Φίλος ή Μικρή Παρέα (5-9 άτομα): 12 – 20 – 24 – 28 – 32 – 36 €
Μεγάλη Παρέα (10+ άτομα): 11 – 18 – 21 – 25 – 28 – 32 €
ΑΜΕΑ & Άνεργοι: 5 € | Συνοδός ΑΜΕΑ: 10 €
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Φωτογραφίες: Julian Mommert
Για να διαβάστε ολόκληρη την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Δημήτρη Παπαϊωάννου στη Σόνια Ζαχαράτου για το «Βήμα» πατήστε ΕΔΩ.
