‘Το φεγγάρι και ο Λόρκα’

της Αγγελικής Ρουμπιέ.

Αφορμή, η όμορφη πανσέληνος των ημερών. Και η λάγνα διάθεση όλων, σε συνδυασμό με τις ζεστές, καλοκαιρινές νύχτες. Φωτογραφίες με το ολόγιομο φεγγάρι, μέχρι και η ‘Σονάτα του σεληνόφωτος’ του Μπετόβεν, συντροφεύουν τις βραδιές μας.

Κάπως έτσι, θυμήθηκα ένα από τα θεατρολογικά μου διαβάσματα, αναφορικά με τη σημειολογία του φεγγαριού στο ‘Ματωμένο Γάμο’ (Bodas de Sangre) του Λόρκα, καθώς και στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, του ιδρυτή του ελληνικού μεταπολεμικού θεάτρου, ‘Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια’ (ή, αλλιώς, ‘Στέλλα’, όπως όλοι το γνωρίζουμε από την εμβληματική ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη με τη Μελίνα Μερκούρη).

Τα μυθολογικά αρχέτυπα της σελήνης (από το ‘σέλας’, το φως, δηλαδή) είναι πλείστα και αποτέλεσαν πρόσφορο έδαφος, προκειμένου οι ποιητές και οι συγγραφείς να συμβολίσουν και να ερμηνεύσουν πρόσωπα και γεγονότα μέσα στα έργα τους.

Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα στην παγκόσμια δραματουργία (και πολύ αγαπητό σε μελετητές και θαυμαστές του θεάτρου) είναι ο ρόλος του φεγγαριού, ‘La Luna’, στο ‘Ματωμένο Γάμο’. Εκεί, ονομάζεται και προσωποποιείται, κατά κάποιο τρόπο, υπενθυμίζοντας την παρουσία του. Είναι αυτό που θα οδηγήσει στη λύση του δράματος, στο θάνατο, τον οποίο φωτίζει. Μας προειδοποιεί, άλλωστε, με το μονόλογό του: ‘…κανείς δε μου γλυτώνει εμένα…’! Να, το μυθολογικό αρχέτυπο: το φεγγάρι είναι ο θάνατος, το τέλος και, συνάμα, η αρχή. Είναι η σκοτεινή πλευρά όλων μας, αόρατη, διαισθητική και, κυρίως, θηλυκή! Είναι η γυναικεία δύναμη που ενυπάρχει στο γυναικείο κύκλο, κύκλος ζωής και δυνάμει δημιουργίας, γέννησης. Η γυναίκα, λοιπόν, αυτό το θείο και σκοτεινό πλάσμα και η μυστήρια δύναμή της, κινούν τα νήματα εδώ. Για χάρη της, ο γάμος της ματώνει, είναι σφιχταγκαλιασμένος με το θάνατο. Η γυναίκα και η θέλησή της να σπάσει τα κοινωνικά δεσμά, υπογραμμίζεται στα έργα του Λόρκα. Τα περίφημα έργα του, της ‘ισπανικής υπαίθρου’, μαζί με τη “Γέρμα” και “Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα”, καταδεικνύουν τη γυναικεία επιθυμία μεν, τη ματαίωσή της δε.

Η ‘Στέλλα’ του Καμπανέλλη, είναι ένα ατίθασο, διαβολεμένο σχεδόν, θηλυκό, ανεξάρτητη, τολμηρότατη για την εποχή της. Η θεατρική μελέτη υποστηρίζει ότι ο συγγραφέας έγραψε το έργο πάνω στο χαρακτήρα και τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της Μελίνας. Τα μεγάλα μάτια, το μεγάλο στόμα. Το φεγγάρι στο θεατρικό αυτό έργο και όχι στην ταινία του Κακογιάννη, παρακολουθεί και είναι μάρτυρας του φονικού. Η πρωταγωνίστρια σφάζεται με το μαχαίρι (άλλο σύμβολο διαχρονικό κι αυτό) από τον άντρα που τη λάτρεψε και η ίδια αγαπά (;) , τη νύχτα. Ο συμβολισμός, μόνο τυχαίος δεν είναι. Άλλωστε, ο Καμπανέλλης επηρεάστηκε από τον Λόρκα.

Αναζητήστε και διαβάστε τα κείμενα αυτά. Είναι η απόλυτη διέξοδος, ένας θησαυρός. Είναι ποίηση! Ο Λόρκα είναι κορυφαίος ποιητής και ο Καμπανέλλης μέγιστος συγγραφέας. Το φεγγάρι μάγεψε και τους δύο…(εμένα, ακόμη με φοβίζει…)

Bio
Latest Posts

Αγγελική Ρουμπιέ

Η Αγγελική Θ. Ρουμπιέ ζει και εργάζεται στη Λιβαδειά Βοιωτίας ως εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια βαθμίδα. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών (τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής, Ψυχολογίας. Ειδίκευση: Παιδαγωγική). Η αγάπη και ο θαυμασμός της για την τέχνη την οδήγησε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παν/μίου Πελοποννήσου, στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών (Ναύπλιο). Η σύγχυση και οι απορίες της για το πολιτικό γίγνεσθαι, την έστρεψαν και στην Πολιτική Επιστήμη, όπου πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Παν/μίου Αθηνών. Σήμερα είναι υποψήφια διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Παν/μίου Πελοποννήσου (Κόρινθος). Αγαπάει πολύ τα παιδιά και το θέατρο. Πιστεύει πως η τέχνη αναδεικνύει το φως που όλοι κρύβουμε και ότι τα παιδιά μάς χαρίζουν απλόχερα τη θετική ενέργεια που τόσο λείπει.