Βιασμός, ασέλγεια και κακοποίηση ανήλικων – Πώς αντιδρά η κοινωνία

της Αγγελικής Καρδαρά.

Ιούλιος 2017: μία ακόμα υπόθεση που προκαλεί έντονα το κοινό αίσθημα απασχολεί τα media. Η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης, κατόπιν σχετικής διάταξης της Εισαγγελίας Πρωτοδικών, δίνει στη δημοσιότητα τα ονόματα και τις φωτογραφίες τεσσάρων ατόμων, τα οποία εμπλέκονται σε υπόθεση βιασμού, ασέλγειας και κακοποίησης -για χρονικό διάστημα 4 ετών- δύο αγοριών, 9 και 11 ετών.

Διαβάζουμε στο αστυνομικό ρεπορτάζ «Για την υπόθεση, που ήρθε στο φως τον Φεβρουάριο του 2016, είχε σχηματιστεί δικογραφία σε βάρος της 37χρονης μητέρας των ανήλικων, του 44χρονου πρώην συντρόφου της, ο οποίος συνελήφθη και για κατοχή ναρκωτικών ουσιών, 42χρονου άνδρα, ήδη κρατούμενου και τεσσάρων ακόμη ατόμων για τα -κατά περίσταση- αδικήματα του «βιασμού», της «κατάχρησης ανηλίκων σε ασέλγεια με παθόντα ανήλικο που δεν συμπλήρωσε τα δεκατέσσερα έτη», της «προσβολής γενετήσιας αξιοπρέπειας με παθόντα νεότερο των δώδεκα ετών», της «ενδοοικογενειακής βίας σε βαθμό κακουργήματος», της «παράνομης βίας» και του νόμου περί εξαρτησιογόνων ουσιών […] Ειδικότερα, όπως προέκυψε από την αστυνομική έρευνα, τα δύο αδέρφια, τουλάχιστον από το 2011 έως και τον Ιούνιο του 2015, υπέστησαν σεξουαλική, σωματική και ψυχική κακοποίηση τόσο από την μητέρα τους, όσο και από τον 44χρονο πρώην σύντροφό της, καθώς και από επιπλέον πέντε άτομα» (*).

Η υπόθεση με θύματα τα ανήλικα παιδιά δικαιολογημένα εγείρει αντιδράσεις στο ευρύ κοινό, λόγω της νοσηρότητάς της. Αξιοσημείωτο είναι ότι η ίδια η μητέρα φέρεται να εμπλέκεται στα αποτρόπαια εγκλήματα, γεγονός που προβληματίζει σοβαρά, καθώς η μητέρα διαχρονικά είναι το σύμβολο της αγάπης και προστασίας για τα τέκνα της. Εδώ, συνεπώς, τίθενται σοβαρά ερωτήματα, ενώ με απασχολεί ερευνητικά και ο ρόλος που διαδραματίζει το ανδρικό πρότυπο στη ζωή αυτής της γυναίκας, η οποία φέρεται να προχώρησε στις ειδεχθείς πράξεις εις βάρος των ίδιων της των παιδιών, με τον τότε σύντροφό της -και την εμπλοκή και άλλων αντρών, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα-.

Πέραν όμως από τις σφοδρές κοινωνικές αντιδράσεις και την κοινωνική κατακραυγή που πάντοτε καταγράφονται σε ανάλογες υποθέσεις, θεωρώ εξίσου σημαντικό το να φτάσουμε σε ένα σημείο, όπου η κοινωνία θα μπορεί να προλαμβάνει τόσο επικίνδυνες καταστάσεις που βιώνονται στο πλαίσιο οικογενειών, αποτρέποντας με αυτό τον τρόπο εγκλήματα εις βάρος παιδιών.

Για να γίνω πιο συγκεκριμένη, πιστεύω ότι παιδιά που είναι θύματα τόσο άγριας κακοποίησης και μάλιστα για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα σίγουρα δείχνουν στον περίγυρό τους -στενό και ευρύτερο- «σημάδια» της κακοποίησής τους. Ξεκινώντας με το σχολείο, θα τονίσω ότι είναι αδύνατον ένα παιδάκι που υφίσταται βάναυση κακοποίηση να πηγαίνει στο σχολείο απροβλημάτιστο, χαρούμενο, να συμμετέχει στη μαθησιακή διαδικασία ομαλά και να μοιράζεται στιγμές χαράς και δημιουργίας με τους συμμαθητές του. Επομένως, εδώ ακριβώς έγκειται η ευαισθητοποίηση της εκπαιδευτικής και μαθητικής κοινότητας, ώστε ο ανήλικος που εμφανίζει σημάδια να προστατευθεί έγκαιρα. Είναι τρομακτικό, τολμώ να πω, να αφήσουμε να περάσει ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα βασανισμού ενός παιδιού.

Συνεχίζοντας με τη γειτονιά και με τις δραστηριότητες στην τοπική κοινωνία, ένα παιδί θύμα κακοποίησης -και μάλιστα τόσο βάναυσης- δεν μπορεί να συμμετέχει με το ίδιο χαμόγελο, κέφι, χαρά, όπως τα υπόλοιπα παιδιά. Επομένως, είναι σχεδόν αδύνατο να μη γνωρίζει κανείς ή να μην έχει βάσιμες υποψίες.

Η σωτηρία ενός παιδιού επιβάλλει συνεπώς την έγκαιρη ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινωνίας. Πολλά λόγια λέγονται μετά, δριμεία κατηγορώ διατυπώνονται για τους δράστες, αλλά η ευθύνη των ενεργών μελών της κοινωνίας είναι επίσης μεγάλη όσον αφορά την προστασία ανηλίκων.

Εξακολουθώ να πιστεύω και να τονίζω ότι η «επικινδυνότητα» κάποιων ανθρώπων μπορεί να αποτραπεί, εάν όλοι μας είμαστε ευαισθητοποιημένοι και έχουμε τη διάθεση -και το απαιτούμενο ψυχικό σθένος- να αντιδράσουμε σε τόσο νοσηρές καταστάσεις που συχνά συμβαίνουν δίπλα μας. Ασφαλώς, δεν πρέπει να περάσουμε στην αντιπέρα όχθη και να βλέπουμε «τέρατα» παντού. Με σύνεση και δίνοντας μεγαλύτερη προσοχή σε παιδιά, τα οποία με τη συμπεριφορά τους αποκαλύπτουν -ακόμα και μέσα από τη σιωπή τους- ότι βιώνουν αντίξοες για την παιδική τους ηλικία συνθήκες στο σπίτι τους, ο πολίτης που έχει βάσιμες υποψίες ότι ένα παιδί κακοποιείται έχει το χρέος να ενδιαφερθεί και να ενημερωθεί από αρμόδιους φορείς σχετικά με αποτελεσματικούς τρόπους αντίδρασης.

Ολοκληρώνοντας το σημερινό άρθρο θα επιμείνω στην πάγια θέση μου ότι ορισμένες μορφές εγκληματικότητας είναι δυνατόν να προληφθούν και θα ευχηθώ να επουλωθούν κάποτε τα τραύματα που αφήνουν ανάλογα εγκλήματα στις ψυχούλες των ανήλικων θυμάτων.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

(*)Τα στοιχεία αντλούνται από το ρεπορτάζ που φέρει τον τίτλο Ανάμεσα στους κατηγορούμενους είναι και η μητέρα των δύο παιδιών! στις 27-7-2017 και μπορείτε να το διαβάσετε εδώ .

Bio
Latest Posts

Αγγελική Καρδαρά

Η Αγγελική Καρδαρά είναι Εισηγήτρια-Συγγραφέας και Εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος (με εξειδίκευση στη μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία) και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε.). Το θέμα της διδακτορικής διατριβής της, με Επιβλέποντα τον Καθηγητή Γιάννη Πανούση, αφορά τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού. Από τον Φεβρουάριο του 2020 ανέλαβε και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Crime & Media Lab του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος που αποτελεί Ομάδα Εργασίας για το Έγκλημα και την Απεικόνισή του στα ΜΜΕ. Έχει επάρκεια και άδεια διδασκαλίας τριών ξένων γλωσσών (αγγλικών, γαλλικών, ισπανικών). Εργάζεται στον συναρπαστικό χώρο της εκπαίδευσης, δίνει διαλέξεις και οργανώνει μαθήματα σεμιναριακού τύπου στο αντικείμενο εξειδίκευσής της «Έγκλημα & Media». Επίσης, είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη ερευνών εγκληματολογικού, κοινωνικού και μιντιακού ενδιαφέροντος, αρθρογραφεί και συγγράφει. Έχει συγγράψει τα βιβλία: Τρομοκρατία και ΜΜΕ (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Όταν η ψυχή μιλάει (εκδόσεις Υδρόγειος), Φυλακή και Γλώσσα (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας για τον Αστυνομικό και Δικαστικό Συντάκτη (εκδόσεις Παπαζήση), Σκιαγράφηση του ψυχολογικού προφίλ των εγκληματιών που απασχόλησαν τα ελληνικά ΜΜΕ (1993-2018): Criminal Profiling and Media (εκδόσεις Παπαζήση). Οι «Νέοι Παγιδευμένοι στα Παιχνίδια της Βίας: Εγκλήματα με Δράστες και Θύματα Νέους» είναι το έκτο βιβλίο της και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση.