της Έλενας Αλεξανδράκη.
Πέρασαν δέκα χρόνια από την πρώτη μας «επαγγελματική» συνάντηση με το Χρήστο Στρέπκο -σκηνοθέτη, ηθοποιό και θεατρικό συγγραφέα. Τότε ήταν μια συνέντευξη για το καινούργιο του έργο, Πεταλούδα στο Στομάχι. Η τωρινή μας συζήτηση έγινε με αφορμή την Τρελή του Σαγιό του Ζαν Ζιροντού (Jean Giraudoux) που σκηνοθετεί για λογαριασμό του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας και του θεσμού «Άρμα Θέσπιδος». Με το Χρήστο Στρέπκο μιλήσαμε για την παράσταση, για το «Άρμα Θέσπιδος» που παίζει στις απομακρυσμένες γειτονιές της Πάτρας και σε χωριά της Δυτικής Ελλάδας, για το θέατρο σήμερα και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζει, το «φαινόμενο» του ερασιτεχνικού θεάτρου στην Πάτρα, αλλά και για το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, με αφορμή την πρόσφατη προκήρυξη για νέο Καλλιτεχνικό Διευθυντή.
Ο Χρήστος Στρέπκος είναι ένας από τους ελάχιστους επαγγελματίες του θεάτρου στην Πάτρα που με πολύ κόπο και δουλειά έχει συνεισφέρει στην ανάπτυξη του ελεύθερου θεάτρου στην πόλη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Το 2004 ιδρύει την ομάδα «Μηχανή Τέχνης» με την οποία έχει ανεβάσει πολλά σύγχρονα έργα (κάποια σε πανελλήνια πρώτη), δουλεύοντας παράλληλα και στην Αθήνα. Έργα του, εκτός από τον ίδιο, έχει ανεβάσει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας και η Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.
“Στην Τρελή του Σαγιό, η αξία του άνθρωπου είναι πάνω από το χρήμα, τις στατιστικές, τα χρηματιστήρια, τα spreads και το κέρδος. Η Ωρελί είναι ένας «Δαυίδ», που πείθει τους φίλους της πως, αν είναι αλληλέγγυοι, ο κάθε εκατομμυριούχος «Γολιάθ» είναι από χέρι χαμένος.”
- Είσαι για τρίτη χρονιά ο καλλιτεχνικός υπεύθυνος του «Άρματος Θέσπιδος». Ποια είναι η φιλοσοφία του και πώς επιλέγεται το ρεπερτόριό του;
Τα έργα δεν τα αποφασίζω μόνος μου. Είναι μια «εκστρατεία» πολιτισμού που στηρίζει γενναία ο Δήμος και ως εκ τούτου οι αποφάσεις παίρνονται μέσα από ένα γόνιμο διάλογο. Όσο ήταν ο Κώστας Καζάκος στην Καλλιτεχνική Διεύθυνση του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, ψάχναμε από κοινού για τα έργα. Με την προσωρινή απουσία Καλλιτεχνικού Διευθυντή, η πλειοψηφία του Διοικητικού Συμβουλίου ανέλαβε τα ηνία προκειμένου να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία του θεάτρου. Το «Άρμα» έχει ψυχαγωγικό χαρακτήρα: πρέπει να παρουσιάζει παραστάσεις που δίνουν χαρά και ελπίδα στους θεατές. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να είναι κωμωδίες αλλά και να δίνουν και ένα μήνυμα πέραν της κωμωδίας. Έτσι. επιλέγουμε έργα που τα μηνύματα τους βρίσκονται έξω από την σφαίρα της απάνθρωπης ανταγωνιστικής πραγματικότητας που ζούμε. Έργα που προβάλλουν αλτρουιστικά ιδανικά και αξίες που ενώνουν το λαό: την αλληλεγγύη, την αξιοπρέπεια, την ελευθερία.
- Τα προηγούμενα δύο χρόνια η ανταπόκριση του κόσμου ήταν πολύ μεγάλη, ενός κόσμου μάλιστα που δεν πηγαίνει στο θέατρο. Γιατί πιστεύεις ότι συνέβη; Έπαιξε ρόλο η πολιτική χαμηλού εισιτηρίου;
Όλα παίξανε το ρόλο τους. Και σαφώς το χαμηλό εισιτήριο έπαιξε το ρόλο του, όπως και το γεγονός ότι αντιστρέψαμε το παιχνίδι και αντί «να πάνε οι θεατές στο θέατρο πήγαμε εμείς σε αυτούς». Είμαστε ένας περιοδεύων θίασος που στήνει τη σκηνή του παντού και μπορεί να παίξει και στις πιο αντίξοες συνθήκες. Με ένα επικλινές πατάρι και ένα λιτό φωτισμό, μετατρέπουμε κάθε χώρο σε θέατρο. Όλοι δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας για να είναι οι παραστάσεις μας υψηλού επιπέδου. Όσο «εγωκεντρική» και αν είναι η τέχνη, καταφέραμε να βάλουμε το «εμείς» πάνω από το «εγώ» του κάθε συντελεστή της παράστασης. Ο Δήμος Πατρέων μας στήριξε με όλες του τις δυνάμεις. Ο αντιπρόεδρος και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου τρέχουν σε όλη τη Δυτική Ελλάδα, κλείνουν παραστάσεις και εργάζονται αφιλοκερδώς για την προώθηση της παράστασης. Είμαστε όλοι μαζί: οι ηθοποιοί, ο σκηνοθέτης, ο αντιπρόεδρος, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και ο τεχνικός του θεάτρου σε ένα βαν και γυρίζουμε από χωριό σε χωριό και από συνοικία σε συνοικία. Όταν λοιπόν κάποιος σου χτυπάει την πόρτα θα ανοίξεις. Αυτό κάναμε εμείς και το κοινό μάς έβαλε στο σπίτι του. Και κρίνοντας από την υποδοχή, μάλλον η επίσκεψη μας είναι ευχάριστη.
- Γιατί επιλέχθηκε φέτος η Τρελή του Σαγιό; Τι πραγματεύεται το έργο;
Η τρελή του Σαγιό είναι ένα φωτεινό έργο. Η ρομαντική Ωρελί, που ζει στο περιθώριο της ζωής, μόλις πληροφορείται πως κάποιοι αδίστακτοι επιχειρηματίες αποφασίζουν να καταστρέψουν με τα γεωτρύπανα τους το Παρίσι προκειμένου να βγάλουν πετρέλαιο, καταφέρνει να μαζέψει στο πλευρό της όλους τους εκκεντρικούς και περιθωριακούς της φίλους και να στήσει μια πλεκτάνη καταστρέφοντας το σίγουρο σχέδιο των επιχειρηματιών. Η Ωρελί είναι ένας «Δαυίδ», που πείθει τους φίλους της πως, αν είναι αλληλέγγυοι, ο κάθε εκατομμυριούχος «Γολιάθ» είναι από χέρι χαμένος. Δύσκολο αλλά όχι ουτοπικό. Στο έργο, η αξία του άνθρωπου είναι πάνω από το χρήμα, τις στατιστικές, τα χρηματιστήρια, τα spreads και το κέρδος. Το θέμα του έργου είναι επίκαιρο, και ειδικά στην πόλη μας που το σενάριο γεωτρήσεων για άντληση πετρελαίου από τον Πατραϊκό κόλπο δεν είναι φανταστικό αλλά πραγματικό. Εκτός από το θέμα, οι χαρακτήρες και η πλοκή του έργου, το οποίο διασκευάστηκε για τους πέντε ηθοποιούς του «Άρματος», μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε μια εξωστρεφή κωμωδία σαν αυτές που παρουσιάζουμε στις παραστάσεις μας.
- Πιστεύεις ότι το θέατρο πρέπει να «συνομιλεί» με την τρέχουσα πολιτική κατάσταση;
Το θέατρο από μόνο του αποτελεί πολιτική πράξη. Σαφώς και πρέπει και να παίρνει υπόψη του αλλά και θέση απέναντι στην πολιτική κατάσταση που το περιβάλλει. Οι άνθρωποι του θεάτρου είναι άνθρωποι της πραγματικότητας όπως όλοι οι άλλοι. Μόνο έτσι δέχομαι την έννοια «συνομιλία» με την τρέχουσα κατάσταση που με ρώτησες. Δεν πρέπει και δεν είναι στη φύση του θεάτρου, όμως, να καταθέτει ένα πολιτικό μήνυμα. Αυτομάτως χάνει τον προορισμό του, που είναι να ταξιδέψει τους θεατές με την «καρδιά» τους στις ιστορίες που διαδραματίζονται επί σκηνής. Οι ηθοποιοί και οι θεατές εξερευνούν με την ενσυναίσθηση τις νέες πραγματικότητες των ιστοριών, και όχι με τη λογική και την κριτική. Αλλιώς οι παραστάσεις γίνονται διάλεξη ή κήρυγμα. Υπάρχουν άλλοι για αυτή την δουλειά, πιο καταρτισμένοι -όχι οι καλλιτέχνες.
- Έχεις πει ότι θα είναι μια παράσταση υπερφυσικού σωματικού θεάτρου. Γιατί αυτή η προσέγγιση; Σχετίζεται με το περιεχόμενο του έργου ή είναι δική σου θεώρηση του θεάτρου;
Δεν είναι η δική μου ματιά για το όλο θέατρο, καθώς κάθε έργο έχει άλλες απαιτήσεις. Είναι, όμως, η άποψή μου για το «Άρμα Θέσπιδος». Κρίνω πως, για την αποστολή που έχει, είναι πιο κοντά στο στόχο μας μια εξωστρεφής υποκριτική, όπως το σχεδόν ακροβατικό «βιομηχανικό» παίξιμο του Μέγιερχολντ και η γεμάτη σκέρτσα και γκαγκς Commedia dell Arte, παρ
- Στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια ανεβαίνει μια (υπερ)πληθώρα παραστάσεων. Έχουν να πουν κατι οι δημιουργοί τους ή το θέατρο έχει εγκλωβιστεί στον εαυτό του;
Εσύ τι πιστεύεις; Ότι τόσος κόπος γίνεται χωρίς λόγο; Διάγουμε μια πολύ δύσκολη περίοδο για το θέατρο και όλοι προσπαθούν κάπως να υπάρξουν. Πραγματικά για μένα αυτό που συμβαίνει είναι σχεδόν ηρωικό. Παραστάσεις που παίζονται μόνο για δυο μέρες την εβδομάδα, αμοιβές με ποσοστά, πρόβες σε αντίξοες συνθήκες, δωρεάν εισιτήρια από διαδικτυακά περιοδικά και πολλές από αυτές σε πολυχώρους πολιτισμού που πιο πολύ μοιάζουν με πολυκατοικίες ή «σούπερ μάρκετ» τέχνης παρά με θέατρα, και, παρόλα αυτά, με νύχια και με δόντια κάπως καταφέρνουν και επιβιώνουν. Ακόμα και αν οι παραστάσεις δεν αφορούν κανέναν, ακόμα και αν το θέατρο, όπως με ρωτάς, εγκλωβίζεται στον εαυτό του, ποια είναι η αντιπρόταση; Μόνο οι εμπορικοί θίασοι και οι σταρ καλλιτέχνες της αντικουλτούρας θα επιβιώσουν; Σε τελική ανάλυση, είναι μια καλή αφορμή να βγει το κοινό λίγο από το ίντερνετ και να δει κάτι «ζωντανό», και ας πιει και ένα ποτό λιγότερο. Ποιος μπορεί να εμποδίσει οποιοδήποτε δημιουργό να έχει καλλιτεχνικές φιλοδοξίες; Μόνο η πραγματικότητα. Και σίγουρα μέσα από αυτές τις ομάδες θα ξεφυτρώσουν κάποια ταλέντα που, όταν τους δοθεί η ευκαιρία, θα δείξουν την αξία τους.
- Το ίδιο ισχύει και για την Πάτρα;
Στην Πάτρα συμβαίνει το εξής φαινόμενο: Ανοίγεις την ατζέντα με τις παραστάσεις και βλέπεις στη δεύτερη σελίδα τις παραστάσεις των επαγγελματικών θιάσων και στην πρώτη των θιάσων που συστήνονται ως επαγγελματίες αλλά αποτελούνται από ερασιτέχνες -το πρωί όλοι τους έχουν άλλη δουλειά βιοπορισμού. Ποιος, όμως, πέρα από την πραγματικότητα μπορεί να απαγορεύσει σε κάποιον να έχει την φιλοδοξία να ανεβαίνει στη σκηνή και να παίζει; Το θέατρο είναι μια μορφή έκφρασης των ανθρώπων, και το να μιλάμε για άδεια ασκήσεως επαγγέλματος είναι κόντρα στη δημοκρατία. Ας αφήσουμε, λοιπόν, όλα τα λουλούδια να ανθίσουν. Το κοινό αποφασίζει για αυτά. Το ερασιτεχνικό θέατρο, όταν γίνεται χωρίς εισιτήριο και για λίγες παραστάσεις, έχει μέσα του την αγνότητα που φέρει το όνομα του: εραστές του θεάτρου. Όταν, όμως, μπαίνει εισιτήριο, και οι συντελεστές δηλώνουν επαγγελματίες ηθοποιοί και σκηνοθέτες, τα πράγματα περιπλέκονται. Τώρα, βέβαια, στο ερώτημα αν παρουσιαστεί ένα πρόβλημα υγείας σε ποιον θα πάει κάποιος για να το λύσει -σε έναν επαγγελματία γιατρό ή σε έναν ερασιτέχνη- καλύτερα μην απαντήσεις γιατί θα γίνεις δυσάρεστη σε αρκετό κόσμο.
- Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας είναι ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα ζωντανά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. (και αυτό γιατί το χρηματοδοτεί σχεδόν αποκλειστικά ο Δήμος). Αυτή τη στιγμή αναζητάται ο καινούργιος Καλλιτεχνικός του Διευθυντής. Τι προτεραιότητες πιστεύεις ότι πρέπει να βάλει προκειμένου να μπορεί το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. να επιτελεί το στόχο του και να έχει λόγο ύπαρξης;
Μέχρι στιγμής, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ο κάθε Καλλιτεχνικός Διευθυντής χρησιμοποιούσε τη θέση του για να πραγματοποιήσει το καλλιτεχνικό του όραμα του ή να αναβαθμίσει το βιογραφικό του για να ανέβει στη μητρόπολη. Το βρίσκω λογικό. Αυτός, όμως, είναι ο ρόλος του Καλλιτεχνικού Διευθυντή σε ένα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ; Έχω άλλη άποψη. Πιστεύω πως ο νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής πρέπει να δημιουργήσει θεσμούς που να δοκιμαστούν με το κοινό και να μείνει στην πόλη ό,τι αγκαλιαστεί από αυτό. Ό,τι δεν λειτουργεί να αλλάξει. Έτσι -πολύ σωστά- μετά τη θητεία του Θοδωρή Αμπαζή έμεινε η Δραματική Σχολή. Γιατί να μη φτιαχτεί ένα θεσμός που κάθε χρόνο να παρουσιάζει μια παράσταση με τους αριστούχους της Σχολής από ένα σκηνοθέτη της πρώτης γραμμής; Ή ένας θεσμός που να φέρει σε συνεργασία το Πανεπιστήμιο και ειδικά το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών με το ΔΗΠΕΘΕ; Οι φοιτητές δίνουν πνοή σε αυτή την πόλη και οι περισσότεροι δεν έχουν περάσει ούτε καν έξω από το θέατρο. Δεν πρέπει να κάνουμε κάτι και γι’ αυτό; Το Μπάρι (σ.Σ. μικρό θέατρο στις παλιές σταφιδαποθήκες του Μπάρι που ανήκει στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.) δεν θα μπορούσε να γίνει μια εξαιρετική Πειραματική Σκηνή; Το «Άρμα Θέσπιδος» δεν πρέπει να συνεχιστεί; Αυτές πιστεύω ότι είναι οι προτεραιότητες που πρέπει να βάλει ο νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής. Όσο το επιτρέπουν τα οικονομικά του θεάτρου, πέραν της καλής παράστασης της Κεντρικής Σκηνής, να δημιουργήσει λειτουργικούς θεσμούς που θα λαμβάνουν υπόψη τους ένα πιο πλατύ κοινό.
- Μετά την Τρελή του Σαγιό, τι ακολουθεί;
Αμέσως μετά ταξιδεύω στη Λιβαδειά όπου λαμβάνω μέρος ως ηθοποιός στην ταινία μεγάλου μήκους του Τάσου Γερακίνη «Ένας ήσυχος άνθρωπος». Και είναι μεγάλη η χαρά μου, γιατί με το σκηνοθέτη Τάσο Γερακίνη δουλεύαμε μαζί το σενάριο για αρκετά χρόνια, και τώρα που ξεκινούν τα γυρίσματα πραγματοποιώ το πρώτο μου σοβαρό βήμα στο μαγικό κόσμο του κινηματογράφου με ανθρώπους που πιστεύω στο ταλέντο τους. Επίσης, την άνοιξη θα παρουσιάσω την παράσταση Βόυτσεκ, για την οποία επιχορηγήθηκε η «Μηχανή Τέχνης» από το Υπουργείο Πολιτισμού.
- Σε ευχαριστώ πολύ. Καλή επιτυχία.
Κι εγώ ευχαριστώ.
Η Τρελή του Σαγιό κάνει πρεμιέρα την Τετάρτη 29 Νοεμβρίου στο Κέντρο ΚΟΜΑΙΘΩ (Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Ατόμων με Αναπηρία) του Δήμου Πατρέων και ακολουθεί περιοδεία σε Ιδρύματα, Σχολεία και αίθουσες Συλλόγων.
Ταυτότητα Παράστασης
Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης
Διασκευή-Δραματουργική Επεξεργασία-Σκηνοθεσία: Χρήστος Στρέπκος
Σκηνικά- Κοστούμια: Θάλεια Ιστικοπούλου
Κίνηση: Μαριμίλλλη Ασημακοπούλου
Σχεδιασμός Φώτων: Νίκος Σωτηρόπουλος
Παίζουν οι ηθοποιοί: Κατερίνα Κολλυροπούλου, Βασίλης Κόκκαλης, Γιάννης Τσάκωνας, Βιβή Αλεξάνδρου, Διονύσης Κλάδης
The following two tabs change content below.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977 και μένει μόνιμα στην Πάτρα. Απόφοιτος του Τμ.Θεατρικών Σπουδών του Παν/μίου Πατρών, έχει μεταπτυχιακό στην Performance από το Queen Mary University of London, πτυχίο Πιάνου και Παιδαγωγίας της Σχολικής Μουσικής. Στο θέατρο έχει συνεργαστεί με τους Κώστα Καζάκο, Γιάννη Βόγλη, Σωτήρη Χατζάκη. κ.ά. Έχει αρθρογραφήσει στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο της Πάτρας και της Αθήνας. Άρθρα της και μεταφράσεις έχουν δημοσιευτεί σε προγράμματα παραστάσεων. Ήταν μόνιμη συνεργάτης του θεάτρου Λιθογραφείον στην Πάτρα. Έχει παρουσιάσει δύο δικές της δουλειές, το «Falling Apart» και το «Κυνόπολις». Aπό το 2005 διδάσκει Θεατρική Αγωγή στην Α’/θμια Εκπαίδευση.
Latest posts by Έλενα Αλεξανδράκη (see all)
- O Οιδίποδας του Bob Wilson στην Επίδαυρο και το Θέατρο των Εικόνων - June 27, 2019
- Ο Ορέστης από το ΚΘΒΕ σε ένα μεταιχμιακό εργοτάξιο - September 2, 2018
- Ένας επίπεδος Αγαμέμνων από τον Τσέζαρις Γκραουζίνις - August 27, 2018
