Κρατούμενοι φοιτητές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

της Αγγελικής Καρδαρά. 

Το θέμα που θα αναδείξω με το σημερινό μου άρθρο στο pm αφορά την εκπαίδευση κρατουμένων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας. Πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, για το οποίο είναι αναγκαίο να ενημερωθούν οι πολίτες. Αφορμή στάθηκε το εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο της Δικηγόρου-Κοινωνιολόγου, ΜΔΕ Ευρωπαϊκού Ποινικού Δικαίου, κυρίας Ελένης Κωνσταντινοπούλου στο 4ο τεύχος του ηλεκτρονικού, εγκληματολογικού περιοδικού Crime Times[1], που αφορά τους κρατούμενους φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τις αντίξοες συνθήκες ολοκλήρωσης των σπουδών τους. Η κ. Κωνσταντινοπούλου εμβάθυνε στο θέμα, υπογραμμίζοντας το δικαίωμα στην εκπαίδευση αλλά και τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η εκπαίδευση των κρατουμένων στη μείωση της υποτροπής.

Στην αρχή του άρθρου αναφέρεται ότι το έτος 2017 εισήχθησαν σε ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας 8 κρατούμενοι από τους 30 συνολικά που, παρά τις αντίξοες συνθήκες, αποφάσισαν να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις. Ωστόσο, τα προβλήματα για την ολοκλήρωση των σπουδών τους είναι σοβαρά και συνοψίζονται στα εξής σημεία, σύμφωνα με το προαναφερθέν άρθρο: «Στα περισσότερα σωφρονιστικά καταστήματα, δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος ούτε χρόνος για μελέτη. Οι φοιτητές καλούνται να μελετήσουν στο κρεβάτι τους ή στο προαύλιο, καθώς δεν υπάρχει αναγνωστήριο όπου θα μπορούσαν να απομονωθούν ορισμένες ώρες της ημέρας. Επίσης, μερικές φορές δεν έχουν πρόσβαση σε βιβλιοθήκη, ενώ η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι εξαιρετικά περιορισμένη (μόλις μία ώρα την εβδομάδα). Η έγκαιρη εγγραφή τους στα πανεπιστημιακά ιδρύματα και η προμήθεια των βιβλίων τους εξαρτώνται από τη συνέπεια και υπευθυνότητα του υπαλλήλου της φυλακής που είναι επιφορτισμένος με αυτά τα καθήκοντα, που ορισμένες φορές δεν επαρκεί […] Πρωταρχικό όμως και ανυπέρβλητο πρόβλημα, εξακολουθεί να είναι η δυστοκία στη χορήγηση των εκπαιδευτικών αδειών που δικαιούνται. Αυτονόητο είναι ότι, ιδίως στα μαθήματα των οποίων η παρακολούθηση είναι υποχρεωτική, οι κρατούμενοι αδυνατούν να ανταποκριθούν. Ομοίως, αδυνατούν να λάβουν μέρος στις προαγωγικές εξετάσεις. Η καθυστέρηση στη χορήγηση της άδειας, ή η απόρριψη του σχετικού αιτήματος από το αρμόδιο όργανο, αναστέλλουν την πρόοδο των σπουδών και ματαιώνουν την προσπάθεια των φοιτητών».

Διαπιστώνουμε, συνεπώς, από τα προαναφερθέντα ότι η αξιέπαινη προσπάθεια νέων ανθρώπων να προσπαθήσουν, έστω και πίσω από τα κάγκελα και σε τόσο δύσκολες συνθήκες, να κερδίσουν μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, πολλές φορές «πέφτει στο κενό». Εάν όμως αυτοί οι άνθρωποι δεν ενθαρρυνθούν να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν τη σπουδαία προσπάθειά τους, σίγουρα θα κάνουν ένα βήμα πίσω, γεγονός που θα έχει δυσμενέστατες επιπτώσεις για το μέλλον τους. Μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι η αρχή για να θέσουν τα θεμέλια για μια νέα ζωή και γι’ αυτό οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να διευκολύνουν τις συνθήκες ολοκλήρωσης των σπουδών τους.

Η εκπαίδευση άλλωστε είναι κατά την άποψή μου το πρωταρχικό μέσο «σωφρονισμού» του έγκλειστου πληθυσμού, διότι η μόρφωση και η παιδεία ανοίγουν καινούργιους ορίζοντες, ειδικά στους νέους που από πολύ νωρίς βρέθηκαν στον δρόμο της παρανομίας και «εκπαιδεύτηκαν» στην παράνομη δράση. Επομένως, κρίνω πολύτιμη όποια δράση γίνεται με άξονα την εκπαίδευση και τη μετάδοση γνώσης στον έγκλειστο πληθυσμό.

Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθούμε σε μια θετική εξέλιξη των τελευταίων ημερών: η βιβλιοθήκη του Αγροτικού Καταστήματος Κράτησης Αγιάς αποτελεί πλέον μέλος του Δικτύου Ελληνικών Βιβλιοθηκών της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας. Πρόκειται για μια εξέλιξη στην οποία πρέπει να δοθεί έμφαση και να προβληθεί από τα ΜΜΕ, γιατί τα βιβλία είναι το πιο σπουδαίο μέσο επίτευξης υψηλών στόχων ακόμα και μέσα στις φυλακές!

Επανερχόμενη τώρα στο θέμα της εκπαίδευσης των κρατουμένων, τονίζω ότι είναι το πρώτο βήμα προκειμένου να σπάσει ο «κύκλος της παρανομίας».

Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό πρακτικά;

Είναι βέβαιο ότι κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους οι κρατούμενοι θα δημιουργήσουν σχέσεις με συνομηλίκους τους εκτός φυλακής και παρανομίας. Παράλληλα, θα αναζητήσουν νέους τρόπους έκφρασης, θα διοχετεύσουν τη σκέψη και την ενέργειά τους στα μαθήματά τους και σε άλλες θετικές δράσεις, ενώ θα θέσουν στόχους και θα προσπαθήσουν να τους υλοποιήσουν. Εξίσου σημαντικό ότι με την ολοκλήρωση των σπουδών τους θα μπορέσουν να αναζητήσουν μια θέση εργασίας. Επομένως, για πρώτη φορά στη ζωή τους θα τους δοθεί η ευκαιρία να αναδείξουν τα θετικά στοιχεία τους και να παλέψουν για να διεκδικήσουν κάτι πολύ σημαντικό για το μέλλον τους. Η ιστορία του Rokas που παρουσιάσαμε στο pm τον Σεπτέμβριο του 2017  αποτελεί το πιο ωραίο παράδειγμα για όλους μας. Αποδεικνύει ότι ένας νεαρός παραβάτης μπορεί να αλλάξει τη ζωή του, εάν του δοθούν ουσιαστικές ευκαιρίες και το Πανεπιστήμιο αναμφισβήτητα ανοίγει νέους δρόμους και δίνει διεξόδους στους νέους.

Συμπερασματικά, η φοίτηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση όσων κρατούμενων καταφέρνουν να εισαχθούν είναι αναγκαίο να ολοκληρώνεται, γιατί με αυτό τον τρόπο η έννοια του «σωφρονισμού» θα πραγματοποιηθεί στην πράξη και δεν θα μείνει στα λόγια και στις θεωρίες.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

[1]Μπορείτε να διαβάσετε όλο το άρθρο της Ε. Κωνσταντινοπούλου με τίτλο Κρατούμενοι φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: νόμος και πραγματικότητα ΕΔΩ.

(Φωτογραφία: Thomas Halfmann@Flickr) 

The following two tabs change content below.
Η Αγγελική Καρδαρά είναι Εισηγήτρια-Συγγραφέας και Εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος (με εξειδίκευση στη μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία) και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε.). Το θέμα της διδακτορικής διατριβής της, με Επιβλέποντα τον Καθηγητή Γιάννη Πανούση, αφορά τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού. Από τον Φεβρουάριο του 2020 ανέλαβε και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Crime & Media Lab του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος που αποτελεί Ομάδα Εργασίας για το Έγκλημα και την Απεικόνισή του στα ΜΜΕ. Έχει επάρκεια και άδεια διδασκαλίας τριών ξένων γλωσσών (αγγλικών, γαλλικών, ισπανικών). Εργάζεται στον συναρπαστικό χώρο της εκπαίδευσης, δίνει διαλέξεις και οργανώνει μαθήματα σεμιναριακού τύπου στο αντικείμενο εξειδίκευσής της «Έγκλημα & Media». Επίσης, είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη ερευνών εγκληματολογικού, κοινωνικού και μιντιακού ενδιαφέροντος, αρθρογραφεί και συγγράφει. Έχει συγγράψει τα βιβλία: Τρομοκρατία και ΜΜΕ (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Όταν η ψυχή μιλάει (εκδόσεις Υδρόγειος), Φυλακή και Γλώσσα (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας για τον Αστυνομικό και Δικαστικό Συντάκτη (εκδόσεις Παπαζήση), Σκιαγράφηση του ψυχολογικού προφίλ των εγκληματιών που απασχόλησαν τα ελληνικά ΜΜΕ (1993-2018): Criminal Profiling and Media (εκδόσεις Παπαζήση). Οι «Νέοι Παγιδευμένοι στα Παιχνίδια της Βίας: Εγκλήματα με Δράστες και Θύματα Νέους» είναι το έκτο βιβλίο της και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση.

Comments

comments

Related Posts

Recent Posts