Tο Σχολείο της Φυλακής, ένα παράθυρο ελευθερίας

της Αγγελικής Καρδαρά.

Συνέντευξη με την Διευθύντρια του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας της Φυλακής Διαβατών Θεσσαλονίκης.

«Ατέλειωτες μας φάνηκαν οι μέρες που δεν είχαμε σχολείο και μετρούσαμε τις μέρες μέχρι να ξαναρχίσει το σχολείο». Με αυτά τα λόγια οι έγκλειστοι μαθητές του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας της φυλακής Διαβατών Θεσσαλονίκης περιγράφουν στους καθηγητές τους την καθημερινότητά τους τις ημέρες που δεν έχουν σχολείο. Είμαι σίγουρη ότι το ίδιο αισθάνονται οι μαθητές όλων των σχολείων στα καταστήματα κράτησης, γιατί το σχολείο στη φυλακή είναι ένα «παράθυρο» στην ελεύθερη κοινωνία και παρέχει πολύτιμα εφόδια στον κάθε μαθητή -γνώση, ενίσχυση της αυτοπεποίθησής του, διεύρυνση των οριζόντων του, δυνατότητα να αναζητήσει νέους δρόμους στην πορεία ζωής του εκτός φυλακής. Το σχολείο στη φυλακή είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο σωφρονισμού (εντός ή εκτός εισαγωγικών) και κοινωνικής ενσωμάτωσης.

«Νομίζω ότι μόνο η εκπαίδευση και η δημιουργία δράσεων, εργαστηρίων όπου να περνούν δημιουργικά τον χρόνο τους, η επανασύνδεση με την εκπαιδευτική διαδικασία, η απόκτηση νέων δεξιοτήτων και η επαφή με τους εκπαιδευτικούς που είναι «από έξω» επηρεάζει θετικά τον χαρακτήρα τους και τον τρόπο σκέψης τους. Μέσα στο σκληρό και ασφυκτικό κλοιό της φυλακής, το σχολείο ανοίγει ένα παράθυρο επικοινωνίας, αποφορτίζει τον κρατούμενο από τα δεινά του εγκλεισμού και λειτουργεί ως δίαυλος προετοιμασίας για τη κοινωνική τους ενσωμάτωση», υπογραμμίζει η Διευθύντρια του ΣΔΕ της φυλακής Διαβατών Θεσσαλονίκης, κ. Μαίρη Γκρίζου στη συνέντευξη που μου παραχώρησε για το postmodern.gr

Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας της Φυλακής Διαβατών Θεσσαλονίκης.

Επομένως, πρέπει να είναι πρωταρχικό ζητούμενο της Πολιτείας η εύρυθμη λειτουργία όλων των σχολείων στα καταστήματα κράτησης και η έγκαιρη στελέχωσή τους. Ειδικά, σε μια εποχή όπου το έγκλημα αποκτά πιο σκληρές διαστάσεις είναι επιτακτική ανάγκη να επενδύσει η Πολιτεία στην εκπαίδευση εντός και εκτός φυλακής. Όσον αφορά τις φυλακές, πρέπει επίσης να αναδειχθεί η αναγκαιότητα μιας συνέχειας στην εκπαίδευση που λαμβάνουν στη φυλακή, με την ίδρυση Σχολών μετά τη διετή φοίτηση στα ΣΔΕ των καταστημάτων κράτησης, όπου οι μαθητές θα αποκτήσουν περισσότερες δεξιότητες, απολύτως απαραίτητες για τη ζωή εκτός φυλακής, ενώ ταυτόχρονα μέσω της εκπαίδευσης θα αρχίσουν να σκέφτονται διαφορετικά και να αναζητούν εναλλακτικούς δρόμους, μακριά από την παρανομία. Αλλιώς, όπως επισημαίνει η κ. Γκρίζου «Αν δεν υπάρξει οργανωμένη συνέχεια με την ίδρυση ενός Λυκείου -ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ ή ενός ΙΕΚ όπου θα υπάρξει κατάρτιση- να μάθουν μια τέχνη που θα τους είναι εφόδιο όταν βγουν, τα δύο χρόνια εκπαίδευσης στο ΣΔΕ θα είναι απλά ένα διάλειμμα από τον νεκρό χρόνο του εγκλεισμού τους».

Ασφαλώς παράλληλα με τη λειτουργία του σχολείου, για να σπάσει ο κύκλος της παρανομίας είναι απαραίτητο να υπάρξει ένα σταθερό και υποστηρικτικό περιβάλλον, καθώς πολλοί επιστρέφουν στη φυλακή την οποία νιώθουν σπίτι τους λόγω της έλλειψης στήριξης στην ελεύθερη κοινωνία. Ενδεικτικά της θλιβερής πραγματικότητας είναι τα λόγια της κ. Γκρίζου «Θυμάμαι χαρακτηριστικά την περίπτωση ενός εκπαιδευόμενου μας που αποφυλακίστηκε 3 μήνες πριν τελειώσει το σχολείο και σε μια βδομάδα επέστρεψε, γιατί η οικογένεια του τού γύρισε τη πλάτη και έφτασε να διαπράξει κάποιο αδίκημα και να επιστρέψει επειδή ένιωθε τη φυλακή σπίτι του. Είναι πολύ λυπηρό και όμως συμβαίνει συχνά».

Θα έλεγα, λοιπόν, ας γκρεμίσουμε τα τεχνητά τείχη που χωρίζουν τη φυλακή με την κοινωνία και ας παλέψουμε ώστε μέσω της εκπαίδευσης -της μόρφωσης, της παιδείας, της εξειδίκευσης- να δώσουμε, σε εκείνους τουλάχιστον που θέλουν πραγματικά να κάνουν μια νέα αρχή, την ευκαιρία να μείνουν μακριά από την παράνομη δράση. Αλλιώς, ο φαύλος κύκλος δεν θα σπάσει ποτέ. Αυτοί οι άνθρωποι θα μπαινοβγαίνουν στις φυλακές, έχοντας τις περισσότερες φορές διαπράξει πιο σοβαρά αδικήματα από το αδίκημα για το οποίο βρέθηκαν για πρώτη φορά στη φυλακή.

Ολοκληρώνοντας το σημερινό μου εισαγωγικό κείμενο θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς τη Διευθύντρια του ΣΔΕ της φυλακής Διαβατών, κ. Μαίρη Γκρίζου, για την πολύτιμη συμβολή της στο θέμα και τη συνέντευξη που μου παραχώρησε, γιατί μας δίνει την ευκαιρία να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της καθημερινότητας στο σχολείο και των ωφελειών της εκπαίδευσης στη ζωή των μαθητών, εντός και εκτός φυλακής. Υπόσχομαι πως όταν ταξιδέψω στην Θεσσαλονίκη θα επισκεφτώ με πολύ μεγάλη χαρά το ΣΔΕ της φυλακής και θα συγχαρώ από κοντά τόσο τους εκπαιδευτικούς που επιτελούν πολύ σπουδαίο έργο, όσο και τους μαθητές που προσπαθούν να αποκτήσουν γνώση και να γίνουν δυνατοί ώστε να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες στην ελεύθερη κοινωνία.

Αριστερά η κ. Μαίρη Γκρίζου, δεξιά η κ. Καλλιόπη Πασιά. Από την παρουσίαση του βιβλίου #εξω_φυλλα με κείμενα εγκλείστων εκπαιδευόμενων της Φυλακής Διαβατών.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Κυρία Γκρίζου, θα μας περιγράψετε μια μέρα των κρατούμενων μαθητών στο σχολείο δεύτερης ευκαιρίας της φυλακής Διαβατών Θεσσαλονίκης;

Στις οκτώ το πρωί ανοίγει η γαλάζια πόρτα που συνδέει το προαύλιο του σχολείου με τη φυλακή. Οι 75 εκπαιδευόμενοι μας καλημερίζουν και 8.05 χτυπάει το κουδούνι και μπαίνουν στις τάξεις τους. Στα διαλλείματα ζητούν να παίξουν πινγκ πονγκ ή προαυλίζονται πάνω κάτω – χαρακτηριστικό των εγκλείστων- ή συνομιλούν με τους καθηγητές του και πολλοί έρχονται στα γραφείο μου με τα προβλήματα και τα αιτήματα τους. Εκτός από τα κανονικά μαθήματα, έχουμε εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής σε συνεργασία με το Μεταπτυχιακό Τμήμα «Δημιουργικής Γραφής» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και εκδώσαμε το τρίτο μας βιβλίο με κείμενα των εκπαιδευομένων μας. Τις Πέμπτες διεξάγουμε τα projects όπου ο κάθε εκπαιδευόμενος ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του παρακολουθεί κάποιο project (θεατρική ομάδα, ιστορία της Θεσσαλονίκης, δημιουργία video, εργαστήρι Ζωγραφικής με το Τμήμα Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.) Φέτος μέχρι τον Δεκέμβριο συνεργαστήκαμε με τον κ Αναστασάκη , Καλλιτεχνικό Δ/ντή του ΚΒΘΕ και είχαμε ένα θεατρικό εργαστήρι με 3 ηθοποιούς του ΚΒΘΕ.

Η εκπαίδευση που λαμβάνουν οι μαθητές στο σχολείο της φυλακής, αναμφισβήτητα, τους δίνει γνώση και τους βοηθάει να διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Τους προετοιμάζει, παράλληλα, για τη ζωή τους στην ελεύθερη κοινωνία, σε πρακτικό επίπεδο;

Το 3^ο ΣΔΕ λειτουργεί για 12^η χρονιά στο ΓΚΚ Διαβατών και οι εκπαιδευόμενοι παρακολουθούν 5 ώρες ημερησίως. Τα μαθήματα στα ΣΔΕ ονομάζονται γραμματισμοί και είναι: Ελληνικός, Αγγλικός, Κοινωνικός, Περιβαλλοντικός, Επιστημονικός, Αριθμητικός, Αισθητικός και Πληροφορική. Επίσης υπάρχουν ατομικές συνεδρίες με τις Συμβούλους Ψυχολόγους και Σταδιοδρομίας. Επίσης τους προετοιμάζουμε με επιπλέον ώρες και δίνουν εξετάσεις πιστοποίησης για Ελληνομάθεια και στην Αγγλική γλώσσα. Η απόκτηση πτυχίων γλωσσομάθειας, η ενασχόληση τους με διάφορες μορφές τέχνης και η απόκτηση ενός απολυτηρίου ισότιμου με απολυτήριο Γυμνασίου τους γεμίζει με περηφάνεια και αυτοπεποίθηση- αισθήματα που ο εγκλεισμός τους έχει καταστείλει. Οι εκπαιδευόμενοι αποκτούν γνώσεις, επικοινωνιακές και συνεργατικές δεξιότητες και αλλάζουν στάσεις απέναντι στην εκπαίδευση, αφού στα σχολεία αυτά επιδιώκεται η δημιουργία μαθησιακού κλίματος που χαρακτηρίζεται από ουσιαστική επικοινωνία, πνεύμα συνεργασίας και αμοιβαίο σεβασμό. Η επανασύνδεση με την εκπαιδευτική διαδικασία επιδρά ευεργετικά στη προσωπικότητα του κρατούμενου και αυξάνεται σημαντικά η αυτοεκτίμηση τους. ’Όλες οι έρευνες δείχνουν πως η εκπαίδευση στη φυλακή έχει άμεση σχέση με τη μείωση της υποτροπής και την κοινωνική επανένταξη των κρατουμένων. Αν βγαίνοντας από τη φυλακή ο έγκλειστος–εκπαιδευόμενος έχει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον (οικογένεια, φίλους) και με τα εφόδια του σχολείου και την αυτοπεποίθηση που έχει αποκτήσει, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την «έξω κοινωνία». Εδώ να τονίσω ότι χρειάζονται περισσότεροι φορείς που βοηθούν στην επανένταξη των αποφυλακισθέντων. Πάντως οι παλιοί μας εκπαιδευόμενοι περνούν συχνά στο σχολείο, μας νιώθουν και τους νιώθουμε οικογένεια και επιζητούν την ενθάρρυνση και την καθοδήγησή μας. Πολλοί συνεχίζουν τις σπουδές τους έξω και κάποιοι μάλιστα πέρασαν και στο Πανεπιστήμιο.

Ποια είναι τα προβλήματα λειτουργίας του σχολείου σας; Κρίνετε σκόπιμη κάποια τροποποίηση, προσθήκη, αλλαγή;

Η μη έγκαιρη στελέχωση των σχολείων από εκπαιδευτικό προσωπικό δυσχεραίνει τη λειτουργία του σχολείου. Πέρσι εργαστήκαμε 3 μόνιμοι εκπαιδευτικοί και εθελοντές και οι ωρομίσθιοι ήρθαν τον Μάιο. Φέτος, ευτυχώς, στελεχώθηκε πλήρως το σχολείο τον Δεκέμβριο. Άλλο πρόβλημα είναι η απουσία συνέχειας της εκπαίδευσης μετά τα 2 χρόνια που διαρκεί το ΣΔΕ. Αν δεν υπάρξει οργανωμένη συνέχεια με την ίδρυση ενός Λυκείου -ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ ή ενός ΙΕΚ όπου να υπάρξει κατάρτιση- να μάθουν μια τέχνη που θα τους είναι εφόδιο όταν βγουν, τα δύο χρόνια εκπαίδευσης στο ΣΔΕ θα είναι απλά ένα διάλειμμα από τον νεκρό χρόνο του εγκλεισμού τους.

Εικάζω ότι η επιστροφή από τα θρανία στο κελί θα είναι δύσκολη. Με ποια συναισθήματα οι μαθητές επιστρέφουν στα κελιά τους με την ολοκλήρωση των μαθημάτων τους;

Όταν σχολάνε τις Παρασκευές, τους αποχαιρετούμε στη γαλάζια πόρτα και καταλαβαίνουμε τη στεναχώρια τους όταν λέμε καλό σαββατοκύριακο γιατί αυτοί θα είναι κλεισμένοι μέσα ενώ εμείς θα είμαστε «έξω» με τις οικογένειες μας. Και για μένα προσωπικά, που είμαι πολλά χρόνια στο σχολείο, όταν τους αποχαιρετούμε, ειδικά στις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα, και αυτοί και εμείς οι εκπαιδευτικοί νιώθουμε άσχημα. Μας το λένε εξάλλου, «ατέλειωτες μας φάνηκαν οι μέρες που δεν είχαμε σχολείο και μετρούσαμε τις μέρες μέχρι να ξαναρχίσει το σχολείο».

Θα μπορούσατε να μας μιλήσετε για την πιο δυνατή στιγμή που έχετε ζήσει μέχρι σήμερα στο σχολείο της φυλακής;

Είναι πολλές οι στιγμές. Θα μείνω στα πρώτα μου βιώματα στο σχολείο όταν πρωτοάνοιξε και είχαμε την αποφοίτηση των πρώτων εκπαιδευομένων μας τον Ιούνιο του 2008.Την τελευταία ημέρα παρέλαβαν τα πτυχία τους, μίλησαν για το πόσο τους είχε αλλάξει το σχολείο, φορέσαμε όλοι μπλουζάκια με το λογότυπο «ήμουν και εγώ εκεί», φωτογραφηθήκαμε, αγκαλιαστήκαμε και γνωρίζοντας όταν δεν θα μπορούσαμε να τους έχουμε πια στο σχολείο, νιώσαμε και εμείς οι καθηγητές και αυτοί ότι αποχωριζόμαστε από δικά μας αγαπημένα πρόσωπα για πάντα. Επίσης, θυμάμαι τον Νίκο που έλεγε χαρακτηριστικά: «εγώ μέχρι να έρθω στο σχολείο δεν είχα ανοίξει ποτέ βιβλίο και τώρα αν δεν διαβάσω κάτι το βράδυ δεν μπορώ να κοιμηθώ».

Ποιες είναι οι αγωνίες των μαθητών σχετικά με τη ζωή τους εντός φυλακής και ποιες οι σκέψεις τους για το μέλλον τους εκτός φυλακής;

Βασική τους αγωνία είναι το πώς θα τους αντιμετωπίσουν οι «έξω» όταν αποφυλακιστούν και εάν θα γίνουν αποδεκτοί από τη κοινωνία. Μας λένε συνέχεια: «μη νομίζετε ότι επειδή εσείς μας αντιμετωπίζετε χωρίς στερεότυπα το ίδιο ισχύει μέσα και έξω». Θυμάμαι χαρακτηριστικά την περίπτωση ενός εκπαιδευόμενου μας που αποφυλακίστηκε 3 μήνες πριν τελειώσει το σχολείο και σε μια βδομάδα επέστρεψε, γιατί η οικογένεια του τού γύρισε τη πλάτη και έφτασε να διαπράξει κάποιο αδίκημα και να επιστρέψει επειδή ένιωθε τη φυλακή σπίτι του. Είναι πολύ λυπηρό και όμως συμβαίνει συχνά.

Πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές σας, κ. Γκρίζου, τα δεινά του εγκλεισμού; Κάνουν όνειρα για το μέλλον ή η φυλακή «σκοτώνει» τα όνειρά τους, προσγειώνοντάς τους σε μια σκληρή πραγματικότητα;

Παρά το σκληρό πλαίσιο της φυλακής, κάποιοι ακόμη κάνουν όνειρα. Αυτό δείχνει τουλάχιστον η δική μας εμπειρία με τους εκπαιδευόμενους μας που θεωρούνται «προνομιούχοι», γιατί το πρωί «ξεφεύγουν» από τη φυλακή και νιώθουν ελεύθεροι στο σχολείο. Τα κείμενα τους μιλούν για αγάπη, οικογένεια, φιλίες και τα όνειρα που θέλουν να πραγματοποιήσουν όταν αποφυλακιστούν. Να δείτε με τι χαρά- σαν μικρά παιδιά- κατασκευάζουν Χριστουγεννιάτικες κάρτες η ζωγραφίζουν. Δεν υπάρχει βία ή θλίψη στα δημιουργήματα τους παρά μόνο θέληση να βγουν και να συνεχίσουν τη ζωή τους.

Θεωρείτε ότι η εκπαίδευση είναι ένα μέσο σωφρονισμού, με την έννοια ότι μπορεί να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους να μείνουν μακριά από το έγκλημα, με την αποφυλάκισή τους; Τι σας δείχνει η εμπειρία σας;

Νομίζω ότι μόνο η εκπαίδευση και η δημιουργία δράσεων, εργαστηρίων όπου να περνούν δημιουργικά τον χρόνο τους, η επανασύνδεση με την εκπαιδευτική διαδικασία, η απόκτηση νέων δεξιοτήτων και η επαφή με τους εκπαιδευτικούς που είναι «από έξω» επηρεάζει θετικά τον χαρακτήρα τους και τον τρόπο σκέψης τους. Μέσα στο σκληρό και ασφυκτικό κλοιό της φυλακής, το σχολείο ανοίγει ένα παράθυρο επικοινωνίας, αποφορτίζει τον κρατούμενο από τα δεινά του εγκλεισμού και λειτουργεί ως δίαυλος προετοιμασίας για τη κοινωνική τους ενσωμάτωση.

Οι μαθητές σας, πριν από τον εγκλεισμό τους στη φυλακή, είχαν εγκαταλείψει το σχολείο; Σας έχουν μιλήσει για τη σχέση τους με τους εκπαιδευτικούς και συμμαθητές τους και πώς αυτή καθόρισε την πορεία ζωής τους;

Οι περισσότεροι κρατούμενοι είναι άτομα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου ή λόγω της «εμπλοκής τους στα γρανάζια του ποινικού μηχανισμού» σύμφωνα με τον Harlow ή λόγω μαθησιακών δυσκολιών. Το παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα τους απέρριψε ή οι ίδιοι το απέρριψαν. Έτσι πολλοί έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και βιώνουν συναισθήματα αποτυχίας για τη πρόωρη αποχώρηση τους από την εκπαιδευτική διαδικασία. Και εκεί το ΣΔΕ δίνει βαρύτητα στις προσωπικές τους εμπειρίες και χτίζει πάνω στις προϋπάρχουσες γνώσεις τους, ο εκπαιδευόμενος «μαθαίνει πώς να μαθαίνει» σύμφωνα με τις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων.

Να σας ρωτήσω, τέλος, εάν πιστεύετε ότι το σχολείο στην ελεύθερη κοινωνία μπορεί να διαδραματίσει έναν πιο ουσιαστικό ρόλο στην πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας;

Αδιαμφισβήτητα. Φτάνει το τυπικό σχολείο να εγκαταλείψει την ιδέα του «καθηγητή αυθεντία» και να δώσει έμφαση στη βιωματική μάθηση μέσα από ομαδοσυνεργατικές τεχνικές και διαφοροποιημένη διδασκαλία. Πρέπει το σχολείο να γίνει πιο ελκυστικό και να στοχεύει στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης και όχι στη στείρα αποστήθιση γνώσεων.

Από το βιβλίο “Φυγής Ευκαιρία” με κείμενα εγκλείστων εκπαιδευόμενων της Φυλακής Διαβατών.

Bio
Latest Posts

Αγγελική Καρδαρά

Η Αγγελική Καρδαρά είναι Εισηγήτρια-Συγγραφέας και Εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος (με εξειδίκευση στη μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία) και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε.). Το θέμα της διδακτορικής διατριβής της, με Επιβλέποντα τον Καθηγητή Γιάννη Πανούση, αφορά τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού. Από τον Φεβρουάριο του 2020 ανέλαβε και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Crime & Media Lab του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος που αποτελεί Ομάδα Εργασίας για το Έγκλημα και την Απεικόνισή του στα ΜΜΕ. Έχει επάρκεια και άδεια διδασκαλίας τριών ξένων γλωσσών (αγγλικών, γαλλικών, ισπανικών). Εργάζεται στον συναρπαστικό χώρο της εκπαίδευσης, δίνει διαλέξεις και οργανώνει μαθήματα σεμιναριακού τύπου στο αντικείμενο εξειδίκευσής της «Έγκλημα & Media». Επίσης, είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη ερευνών εγκληματολογικού, κοινωνικού και μιντιακού ενδιαφέροντος, αρθρογραφεί και συγγράφει. Έχει συγγράψει τα βιβλία: Τρομοκρατία και ΜΜΕ (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Όταν η ψυχή μιλάει (εκδόσεις Υδρόγειος), Φυλακή και Γλώσσα (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας για τον Αστυνομικό και Δικαστικό Συντάκτη (εκδόσεις Παπαζήση), Σκιαγράφηση του ψυχολογικού προφίλ των εγκληματιών που απασχόλησαν τα ελληνικά ΜΜΕ (1993-2018): Criminal Profiling and Media (εκδόσεις Παπαζήση). Οι «Νέοι Παγιδευμένοι στα Παιχνίδια της Βίας: Εγκλήματα με Δράστες και Θύματα Νέους» είναι το έκτο βιβλίο της και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση.