του Δημήτρη Καλαντζή.
Η συζήτηση με ακτιβιστή, μέλος του Κενού Δικτύου (http://voidnetwork.gr), έγινε στην πλατεία Πρωτομαγιάς το βράδυ της προπαραμονής του Indie Free Festival με σκοπό την αλληλοκατανόηση.
- Να δηλώσω εξαρχής ότι ζήτησα να μιλήσουμε,όχι σαν εκπρόσωπος των κατοίκων του Πεδίου του Άρεως, ούτε σαν εκπρόσωπος μίας ομάδας, αλλά ως ένας από τους κατοίκους. Και για να σου πω όλη την αλήθεια, σκόπευα χτες το βράδυ να γράψω ένα κομμάτι στο postmodern με τίτλο «Indie Free Festival: ένας ακόμα βιασμός του Πεδίου του Άρεως»…
(χαμογελά)
- …για το γεγονός ότι θα γίνει μία ακόμα ολονύτια συναυλία στο Πάρκο – είναι το τέταρτο Παρασκευο-Σάββατο στη σειρά – αλλά σκέφτηκα ότι ένας ακόμα «καταγγελτικός» μονόλογος τίποτα δεν θα βγάλει, ενώ μία συζήτηση, ακόμα κι αν δεν έχει πολλές πιθανότητες συμφωνίας, τουλάχιστον σε κάνει να καταλαβαίνεις τη ματιά του άλλου χωρίς δαίμονες να γυρίζουν πάνω από το κεφάλι σου… Ευχαριστώ που δεχτήκατε, ως Κενό Δίκτυο, αμέσως την πρόσκληση για αυτή την κουβέντα. Θέλεις να «συστηθείς»;
Εγώ είμαι ένας από τους ακτιβιστές του Κενού Δικτύου, μίας ομάδας που δημιουργήθηκε το 1990. Ο πρωταρχικός πυρήνας ήταν από μαθητές του 2ου Λυκείου στην πλατεία Βάθη, αλλά και την πλατεία Βικτωρίας και τον Άγιο Παντελεήμονα- ήμασταν και είμαστε κάτοικοι της περιοχής. Κάποιοι από εμάς πέρασαν στο Πολυτεχνείο, άλλοι στην Πάντειο κι άλλοι στην Καλών Τεχνών, οπότε συνδυάσαμε την ανάλυση της ζωής στην πόλη με τη σύγχρονη πολεοδομία, τις ανθρωπιστικές επιστήμες (Κοινωνιολογία, Ανθρωπολογία κλπ) και τις τέχνες. Σκέψου ένα μόρφωμα από ποιητές, καλλιτέχνες και κοινωνικούς αναλυτές που κάνει συνέλευση κάθε εβδομάδα και αποφασίζει διάφορα σχέδια πάντα με δραστηριοποίηση στον δημόσιο χώρο, τα πανεπιστήμια και τα πάρκα. Συμμετέχουμε στο κατειλημμένο θέατρο «Εμπρός» και στο κοινωνικό κέντρο «Nosotros» στα Εξάρχεια και είχαμε πάρει μέρος στη δημιουργία του Πάρκου της Ναβαρίνου. Σκοπός μας η παραγωγή τέχνης και πολιτικής σκέψης σε μία περίοδο ασφυξίας.
- Και το όνομα προέρχεται από το «horror vacui», τον «τρόμο του κενού» της εποχής του μπαρόκ;
Πολύ νωρίτερα, στα αρχαία χρόνια μία περίοδος οικολογικής καταστροφής αποτυπώνεται στα αγγεία που καλύπτουν κάθε κενό χώρο, υποδηλώνοντας τον φόβο του ανθρώπου απέναντι σε μία περίοδο ευρύτατης κοινωνικής κρίσης. Σε συνδυασμό όμως με τη σύγχρονη φυσική και την ανατολική φιλοσοφία, θεωρούμε την ενέργεια του κενού σαν την ενέργεια της αλληλοσυμπλήρωσης και της αλληλοσυσχέτισης. Το κενό δε μας χωρίζει αλλά μας ενώνει. Είναι ο κενός χώρος που μπορούμε να συναντηθούμε και να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον. Το «κενό» είναι η δύναμη της αλληλοβοήθειας.
- Πρακτικά, είστε μία ομάδα που διοργανώνει συναυλίες;
Συναυλίες, διαλέξεις, φεστιβάλ, εκθέσεις ζωγραφικής, ποιητικές βραδιές, πάρτι, εκδόσεις βιβλίων και παράλληλα υπερασπιζόμαστε την ελευθερία της έκφρασης στον δημόσιο χώρο και συμμετέχουμε σε αυτοδιαχειριζόμενους κοινωνικούς χώρους.
- Αυτοπροσδιορίζεστε ως αντιεξουσιαστές, αναρχικοί;
Είμαστε μέλη του ευρύτερου αναρχικού κινήματος. Πολιτικά είμαστε αναρχοκομμουνιστές, ανήκουμε στον χώρο του ελευθεριακού κομμουνισμού που πρεσβεύει έναν κόσμο ισότητας, ελευθερίας και αλληλοβοήθειας, έναν κόσμο συνεργατικής παραγωγής και δωρεάν διανομής των αγαθών χωρίς χρήματα και κυβερνήτες.
- Η κουβέντα μας δεν θα είναι ευθέως πολιτική ή πολιτιστική, παρόλο που το Ιndie Free Festival είναι εκδήλωση τέχνης μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο κουλτούρας. Γιατί γίνεται στο Πεδίον του Άρεως;
Το Indie Free Festival ξεκίνησε στο Πεδίο του Άρεως το 1990 με το σκεπτικό ότι η ομάδα που το πρωτοξεκίνησε ήταν παιδιά που έμαθαν περπάτημα στο Πεδίο του Άρεως. Όλα τα παιδικά και εφηβικά μας χρόνια στη δεκαετία του ’80 τα περάσαμε στο Πεδίο του Άρεως. Ακόμα και οι σχολικές εκδρομές μας ήταν στο Πεδίο του Άρεως. Όταν λοιπόν κάποιοι από μας φτιάξανε συγκροτήματα και δημιουργήθηκε η ανάγκη να βγούμε από τα κλαμπ, να βγούμε από τις γκαλερί και να κάνουμε πολιτιστικές εκδηλώσεις στον δημόσιο χώρο, το Πεδίο του Άρεως ήταν ο πιο οικείος χώρος- ήταν το μεγάλο πάρκο της γειτονιάς μας. Είχαμε φυσική επαφή μαζί του, δεν θα μπορούσαμε να πάμε στη Νέα Φιλαδέλφεια αλλά στο πάρκο της περιοχής μας. Χρόνο με το χρόνο το φεστιβάλ πλαισιώθηκε με πολύ περισσότερο κόσμο και έγινε ένα κέντρο της αντεργκράουντ σκηνής, της ανεξάρτητης σκηνής, όπως λέγαμε τότε – το «Indie» σημαίνει «Independent» – ανεξάρτητο. Ήταν ένα φεστιβάλ που θα μπορούσε να έρθει πολύς κόσμος και να συναντηθεί με συγκροτήματα τα οποία παίζανε μέχρι τότε σε μικρά μπαρ και κλαμπ ή καταλήψεις στη διάρκεια του χειμώνα. Ήταν το μεγάλο φεστιβάλ της ανεξάρτητης σκηνής. Σε αυτό ακούστηκαν ουσιαστικά για πρώτη φορά όλα τα σημαντικά γκρουπ της εποχής μας, οι Στέρεο Νόβα, τα Διάφανα Κρίνα, οι Raining Pleasure ήρθαν από την Πάτρα και πολλές άλλες μπάντες από άλλες επαρχιακές πόλεις για να παίξουν στο Αθηναϊκό κοινό. Το Ιndie Free Festival έγινε κατά κάποιο τρόπο σαν «τα όσκαρ της ανεξάρτητης σκηνής». Τα καλύτερα συγκροτήματα της χρονιάς και όλα τα νεοεμφανιζόμενα συγκροτήματα παίζουν στο Ιndie Free Festival στο Πεδίον του Άρεως.
- Κάποια χρόνια ήσασταν στον λόφο του Στρέφη…
Μόνο τα χρόνια της ανάπλασης, εκείνα τα τρία χρόνια που το Πάρκο έκλεισε και αναγκαστήκαμε να μεταφερθούμε στο λόφο του Στρέφη, ο οποίος είναι μικρός χώρος και επικίνδυνος για τόσο πολύ κόσμο που έρχεται στο φεστιβάλ. Ο λόφος του Στρέφη αποτέλεσε ούτως ή άλλως ένα κέντρο αυτής της κουλτούρας που είναι η αυτοοργανωμένη κουλτούρα, η μη-εμπορευματοποιημένη κουλτούρα. Μιλάμε πάντα για εθελοντικές δράσεις στις οποίες δεν υπάρχουν αμοιβές για κανέναν ή κέρδη. Άλλωστε δεν υπάρχει κάποιος τρόπος για να μετρήσουμε μεταξύ μας πόσο θα πληρωνόταν ο ένας και πόσο ο άλλος… Είναι καθαρά εθελούσια δράση χωρίς αμοιβές…
- Πως γίνεται να μην υπάρχουν λεφτά στη μέση; Βλέπουμε μεγάλα φορτηγά με επαγγελματικά μηχανήματα ήχου, κονσόλες, φώτα, σκηνές… Μπορεί αυτό το κόστος να βγει από τις μπύρες;
Αυτό που αποφασίσαμε στήνοντας την ομάδα είναι ότι δεν θα βάλουμε τα λεφτά ανάμεσά μας. Υπάρχει ένα κοινό ταμείο που κατά τη διάρκεια της χρονιάς από κάποιες άλλες εκδηλώσεις μαζεύει ένα μικρό ποσό της τάξης των πεντακοσίων – εξακοσίων ευρώ που είναι μία «μαγιά» για να μπορούν να βγουν οι αφίσες και να πάρουμε κάποια απαραίτητα πράγματα όπως σακούλες σκουπιδιών, τα υλικά καθαρισμού, τον πάγο κλπ. Το φετινό Ιndie Free Festival θα στοιχίσει γύρω στις 5.000 ευρώ. Αν δίναμε έστω κι 5 ευρώ σε καθέναν από τους καλλιτέχνες και τους ακτιβιστές που παίρνουν μέρος, θα έβγαινε ένα τερατώδες ποσό. Οπότε δεν υπάρχει καμία αμοιβή για κανέναν. Έχουμε μία γόνιμη, μακροχρόνια συνεργασία με τυπογράφους και τεχνικούς που, παρόλο που είναι επαγγελματίες και κάνουν μεγάλες συναυλίες και μεγάλες παραγωγές, με εμάς κάνουν πάντα πάρα πολύ καλές τιμές, καθώς γνωρίζουν ότι δεν είναι εμπορευματικό το φεστιβάλ και κανένας δεν βγάζει οικονομικό όφελος από αυτό. Ουσιαστικά καλύπτουμε κάποια έξοδα για τα μηχανήματα, τις εξέδρες, τους ανθρώπους που θα στήσουν, τους ηχολήπτες και τους τεχνικούς. Όλες οι αμοιβές για την ενοικίαση μηχανημάτων είναι πάρα πολύ χαμηλές. Οποιαδήποτε κερδοσκοπική παραγωγή επιχειρούσε να κάνει μία παρόμοια συναυλία είναι σίγουρο ότι θα στοίχιζε τετραπλάσια χρήματα από ότι μας στοιχίζει εμάς. Αρκετές φορές έχει μπει μέσα οικονομικά το φεστιβάλ και προσπαθούμε μέχρι το επόμενο καλοκαίρι να καλύψουμε το χρέος με μικρότερες εκδηλώσεις στο μεσοδιάστημα μέχρι το επόμενο. Πάντα ξεκινάμε με τον σχεδιασμό ότι θα είναι «ίσα βάρκα ίσα νερά» και όλα τα χρήματα πάνε στην παραγωγή, ώστε να προσφέρουμε τις καλύτερες δυνατές συνθήκες στους καλλιτέχνες και όσους θα έρθουν. Αν βγει κάποιο μικρό κέρδος της τάξης των 300 – 400 ευρώ, θα πάει σε κάποιο σκοπό που είναι διαφορετικός κάθε χρονιά. Φέτος, αν βγει το φεστιβάλ, το ποσό θα πάει στους ακτιβιστές που αγωνίζονται κατά της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών στη Σαμοθράκη, πέρσι πήγε στις δομές αλληλεγγύης.
- Και… πως ζείτε;
(Χαμογελά) Όπως ζουν όλοι. Το Κενό Δίκτυο είναι ένα κομμάτι στο οποίο αφιερώνουμε ένα κομμάτι του ελεύθερου χρόνου μας. Δεν είναι επαγγελματική απασχόληση για να ζούμε από αυτό. Είναι μία μεγάλη παρέα από φίλους που αντί να συναντιόμαστε μόνο για πίνουμε μπύρες συζητώντας για τα προβλήματα της ζωής μας, συζητάμε και τι θα κάνουμε με εκδηλώσεις, κείμενα και πολιτιστικά δρώμενα. Κάνουμε δηλαδή την ενέργεια μίας παρέας φίλων, παρουσία στο δημόσιο χώρο. Εγώ είμαι σκηνοθέτης, ο άλλος πανεπιστημιακός, δημοσιογράφος, ανθρωπολόγοι, κοινωνιολόγοι, καλλιτέχνες, άλλοι κάνουν καθημερινές δουλειές, όλοι προσπαθούμε να επιβιώσουμε, άλλοι είναι άνεργοι, φοιτητές, πολλοί τώρα τελειώνουν τα διδακτορικά τους, κάποιοι μόλις τα έχουν τελειώσει…
- Εδώ υπάρχει μία αντιστοιχία με τις ομάδες των κατοίκων στο Πεδίον του Άρεως που μαζεύονται κάθε εβδομάδα και… λένε τον πόνο τους για το Πάρκο, προσπαθώντας να κάνουν κινήσεις… Δεν υπάρχει και σε εμάς οποιαδήποτε οικονομική προσδοκία ή σκοπός… Να πάμε όμως στα «δύσκολα»… Δεν θα βρεις κανέναν κάτοικο να σου πει ότι δεν θέλει εκδηλώσεις στο Πεδίον του Άρεως. Και μάλιστα δωρεάν, και μάλιστα με νέο κόσμο που αύριο θα ξανάρθει στο Πάρκο και ενδεχομένως θα διώξει τον πρεζέμπορα. Γιατί όμως ολονυκτία; Και μάλιστα όταν για εμάς θα είναι το τέταρτο Παρασκευο-Σάββατο με ολονυχτία στη σειρά (μόνο η συναυλία για τους Grup Yorum τελείωσε στις 2:00, οι άλλες… το πρωί).
Το ολονύκτιο έχει δύο πλευρές. Η μία πλευρά είναι όντως η«τελετουργική». Δηλαδή είναι ένα «πανηγύρι» που, όπως όλα τα πανηγύρια, κρατάνε μέχρι αργά το βράδυ. Γιατί το Indie Free Festival στην πραγματικότητα είναι ένα παραδοσιακό πανηγύρι αλλά με σύγχρονη μουσική. Aπο την άλλη πλευρά, το Πάρκο το καλοκαίρι μέχρι τις 10 το βράδυ έχει 50 βαθμούς Κελσίου. Δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να γίνει ημερήσιο και έτσι γίνεται νύχτα. Επίσης, μην ξεχνάμε ότι και για πολιτιστικούς λόγους, αλλά και λόγω του ζεστού κλίματος, οι αθηναίοι βγαίνουν πάντα πολύ αργά από τα σπίτια τους να πάνε σε δημόσιες εκδηλώσεις ή για διασκέδαση. Το φεστιβάλ και τώρα ξεκινά στις 6 – οι περισσότεροι έρχονται πιο αργά- πάντα παλεύουμε να φέρουμε τον κόσμο νωρίτερα ειδικά για να δει και τα καινούργια συγκροτήματα.
- Γιατί να μην «έσπαγε» σε δύο – τρεις ημέρες και να τελείωνε σε λογική ώρα;
Το τριήμερο φεστιβάλ θα ήταν αδύνατον για όλους μας. Στα 20 χρόνια κάναμε μόνο ένα διήμερο και έμεινε στην ιστορία για την εξάντληση όλου του κόσμου που το έστησε. Είναι πάρα πολύ κουραστικό γιατί εκτός από στήσιμο, υπάρχει φροντίδα, συνεννοήσεις, καθαρισμός, περιφρούρηση… Μη νομίζεις όμως ότι δεν καταλαβαίνουμε την όχληση. Το πρόβλημα είναι ότι λιγοστεύουν οι ελεύθεροι δημόσιοι χώροι κι έτσι έχει δεχτεί φόρτο η πλατεία Πρωτομαγιάς. Το κοινωνικό κίνημα έχει γίνει πάρα πολύ μεγάλο στα χρόνια της κρίσης, έχουν υπάρξει πάρα πολλές καινούριες ομάδες, συνελεύσεις γειτονιάς, κοινωνικά κέντρα, διαφορετικές ομάδες και ακροαριστερές, και αναρχικές, και του αντιεξουσιαστικού χώρου, και κοινότητες κατοίκων που όλες θέλουν να κάνουν κάποια εκδήλωση το καλοκαίρι.
- Μα να κάνουν. Το πρόβλημα είναι η ολονυκτία…
Κοίτα να δεις, έκλεισε το μπαλκονάκι στον Λυκαβηττό, στο Πολυτεχνείο είναι πάρα πολύ δύσκολη η κατάσταση γιατί κλείσανε το αίθριο της Αρχιτεκτονικής, προσπαθούν να κλείσουν την Πολυτεχνειούπολη, στο Λόφο του Στρέφη με μεγάλη πίεση των κατοίκων περιορίστηκαν οι εκδηλώσεις – στον Στρέφη για τους ίδιους λόγους είχε καταλήξει να γίνονται εκδηλώσεις από την Τετάρτη μέχρι την Κυριακή. Όταν έχεις ένα κίνημα το οποίο γιγαντώνεται, δημιουργούνται και θέματα… Το κράτος προσπαθεί αντί να φροντίσει κάποιους χώρους, να τους περιφράξει και να τους ελέγξει – με αυτό τον τρόπο προκύπτουν άνισες καταστάσεις οι οποίες δημιουργούν χάος στην πόλη, ενώ παλαιότερα υπήρχε διάχυση σε διάφορα μέρη… Είμαστε ουσιαστικά σε μία παράξενη περίοδο, σε ένα πέρασμα, σε μία μεταβατική περίοδο… Είναι μία εποχή που τα αποτελέσματα της κρίσης γίνονται όλο και πιο βαθιά, η εγκληματικότητα στην πόλη όλο και μεγαλώνει, επεκτείνεται το προσφυγικό, ένας τραγικός πόλεμος συμβαίνει στην Συρία. Το κράτος δεν μπορεί να φροντίσει τους ανθρώπους, ούτε τους πρόσφυγες αλλά ούτε τους νέους, δεν μπορεί να τους βρει δουλειά, δεν μπορεί να τους δώσει έναν ορίζοντα ότι με κάποιο τρόπο θα κοινωνικοποιηθούν και θα βρουν μια μορφή ευτυχίας- το αντίθετο μάλιστα.
- Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει «δεν μπορώ» για ένα κράτος, αλλά να γυρίσω στις συναυλίες. Το προ-προηγούμενο Σάββατο είχε έρθει στην πλατεία Πρωτομαγιάς η ομάδα «Άπατρις» και έκανε ένα πάρτι μέχρι τις 8 παρά τέταρτο το πρωί. Δύο φορές πήγα μέχρι εκεί να δω – ξάγρυπνος γαρ- και ζήτημα αν ήταν 100 άτομα. Είναι δυνατόν όλη η περιοχή τριγύρω να μένει ξάγρυπνη για 70 – 100 άτομα;
Καταλαβαίνω τι λες, καταλαβαίνω και την ανάγκη των ομάδων να κάνουν εκδηλώσεις. Πρέπει να βρεθούν οι ομάδες και να συζητήσουν τις ανησυχίες των κατοίκων, πρέπει και οι κάτοικοι να δείξουν υπομονή στις καλοκαιρινές γιορτές των παιδιών της γειτονιάς τους. Η Αθήνα είναι μια όμορφη, κοινωνική πόλη και με αυτές τις νεανικές δημόσιες γιορτές τα παιδιά της πόλης την κάνουν πιο όμορφη.
- Δεν θα έπρεπε οι ομάδες να μετρήσουν και την ανάγκη των γύρω κατοίκων να ησυχάσουν; Είναι κατοικημένη περιοχή. Υπάρχουν ηλικιωμένοι, οικογένειες με μικρά παιδιά, εργαζόμενοι που περιμένουν το Σαββατοκύριακο για να ξεκουραστούν…
Βάζεις ένα θέμα συζήτησης που για μένα έχει πολλές πιθανές απαντήσεις. Ίσως μικρότερα ηχοσυστήματα, ίσως λιγότερες ώρες, ίσως λιγότερες εκδηλώσεις. Πράγματι, κάποιες εκδηλώσεις θα μπορούσαν να περιοριστούν χρονικά. Το Indie Free Festival θα ήταν αδύνατον γιατί θα έπρεπε να ξεκινήσει γύρω στις 8 και να τελειώσει στις 2, οπότε παραπάνω από τα μισά συγκροτήματα θα έμεναν έξω και ειδικά τα καινούργια. Θα έχανε με αυτό τον τρόπο αυτή την διάσταση ευρύτερης παρουσίασης της νέας σκηνής και θα γινόταν άλλη μια συναυλία λίγων συγκεκριμένων καλλιτεχνών όπως συνήθως.
- Για αυτό πρότεινα το διήμερο – τριήμερο…
Το διήμερο πιθανόν να ήταν μία λύση. Επίσης μία λύση θα ήταν να μπορούσαν να ανοίξουν περισσότεροι χώροι, δηλαδή να μπορούν να φιλοξενηθούν δωρεάν αυτοοργανωμένες εκδηλώσεις σε περισσότερους χώρους, ώστε να μην επιβαρύνεται μία περιοχή, να μην πέφτουν όλες οι εκδηλώσεις σε μία πλευρά της πόλης. Αυτό το πράγμα που είχε γίνει με την επιβάρυνση του Στρέφη, μοιάζει να γίνεται τώρα στην πλατεία Πρωτομαγιάς. Πρέπει να υπάρχουν πιο πολλοί ελεύθεροι χώροι. Ειδικά για το Πεδίο του Άρεως πιστεύουμε πως νυχτερινές εκδηλώσεις με μικρότερα ηχοσυστήματα μέσα στο Πάρκο ενοχλούν λιγότερο από αυτές στην πλατεία Πρωτομαγιάς .
- Μία αφελής ερώτηση: Θα «ακύρωνε» όλο το πνεύμα του φεστιβάλ αν γινόταν σε συναυλιακό χώρο; Στο ΣΕΦ, για παράδειγμα…
Ναι, θα ήταν σαν να εξαφανιζόταν όλο αυτό το κίνημα που έχει φτιαχτεί στο δρόμο, στην πόλη, στον δημόσιο χώρο. Μην ξεχνάς ότι το ευρύτερο κοινωνικό κίνημα ενδυναμώνεται από αυτές τις εκδηλώσεις και ενδυναμώνεται με ποιον τρόπο; Ξαφνικά συνειδητοποιεί ένας πιτσιρικάς -ο οποίος είναι απομονωμένος σε ένα σχολείο στην άκρη του τίποτα- ότι είμαστε πολλοί και ότι τις ελπίδες του, τα όνειρα του , όσα αγαπά και όσα απεχθάνεται σε αυτό τον κόσμο τα μοιράζεται με πολλούς άλλους. Δημιουργούνται έτσι σχέσεις, δημιουργείται μία κοινωνική ενδυνάμωση…
- Έχετε σκεφτεί το Ζάππειο;
Το Ζάππειο είναι πράγματι ένας χώρος που θα μπορούσε να φιλοξενήσει μία εκδήλωση. Είχαμε σκοπό να κάνουμε ένα chillout ως πρώτη κίνηση, ένα πικ-νικ…
- Το πικ – νικ το θέλουμε κι εμείς (γέλια). Κάθε εκδήλωση που ζωντανεύει τον Πάρκο είναι καλοδεχούμενη…
Είχαμε κάνει πριν από δύο χρόνια, και θέλουμε να το ενεργοποιήσουμε πάλι, το φεστιβάλ «Όλα τα Παιδιά του Κόσμου», το πρώτο Αντιρατσιστικό Παιδικό Φεστιβάλ που έγινε στη μικρή παιδική χαρά του Πεδίου του Άρεως με τη λογική να φέρουμε τον κόσμο να περπατήσει στο πάρκο και να πιέσουμε να λειτουργήσει η παιδική χαρά. Είχε μεγάλη επιτυχία, με πάνω από 700 παιδάκια, ολοήμερες δραστηριότητες για τα παιδιά, ζωγραφική, κλόουνς, παιχνίδι, μαθήματα, και ένα παιδικό πάρτυ το τέλος με παιδιά djs – για να ησυχάσεις, το party τελείωσε στις 9 το βράδυ – και περάσαμε και οι ίδιοι πάρα πολύ ωραία. Θέλουμε να το ξανακάνουμε, εξαρτάται όμως και από την κατάσταση, αν οι γονείς φοβούνται να φέρουν τα παιδιά τους στο πάρκο…
- Οι γονείς φοβούνται να φέρουν τα παιδιά τους στο πάρκο εξαιτίας του πρεζεμπορίου, ενός άγριου πρεζεμπορίου που η Διοίκηση δεν θέλει να ξέρει. Κλείνει τα μάτια και τα αυτιά της.
Το σχέδιο της ανάπλασης του Πεδίου του Άρεως ήταν καταστροφικό γιατί διέλυσε τον κοινωνικό ιστό, απέκλεισε τα κοινωνικά υποκείμενα, τις γιαγιάδες, τους παππούδες, τα παιδάκια, όλον τον κόσμο, το Πάρκο ερήμωσε σχεδόν για 3 χρόνια, όλοι έφυγαν και οι επιτήδειοι τσέπωσαν εκατομμύρια καταστρέφοντας το Πάρκο. Είναι κάτι που όλες οι αναπλάσεις δεν παίρνουν υπόψη τους. Το ίδιο έγινε και με την πλατεία Ομόνοιας. Για να στηθεί αυτό το γιγαντιαίο έκτρωμα τσιμέντου, έκλεισε για χρόνια η πλατεία, διαλύθηκε ο κοινωνικός ιστός. Η Ομόνοια είχε καφενεία, παππούδες που σύχναζαν εκεί… και ξαφνικά όλο αυτό χάθηκε. Το ίδιο έγινε και με το Πεδίον του Άρεως, το ίδιο πάνε να κάνουν τώρα και με την πλατεία Εξαρχείων με το μετρό. Το δράμα με το Πεδίον του Άρεως ήταν ότι, όταν τελικά ξανάνοιξε και ο κόσμος δειλά-δειλά άρχισε να επιστρέφει, η αστυνομία έφερε όλο το εμπόριο ηρωίνης από το κέντρο της πόλης και το «έκρυψε» στο Πάρκο. Είναι τεράστια η ευθύνη της αστυνομίας. Η Περιφέρεια έπρεπε να αποτρέψει αυτή την κίνηση.
- Δεν έδειξε και δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον. Και στο μεταξύ ήρθε και το «σίσα» και αποτέλειωσε την κατάσταση…
Το «σίσα» είναι ο θάνατος του φτωχού. Τι θα μπορούσε να γίνει; Εμείς προτείνουμε street working. Δεν πιστεύω όμως ότι μπορεί να γίνει μόνο με κινηματικούς όρους γιατί απαιτεί πολλά χρήματα και πολλές υποδομές. Εμείς παίρνουμε μέρος στον αγώνα ενάντια στην απαγόρευση όλων των ουσιών. Υπάρχει το παράδειγμα της Ελβετίας με πολύ καλά αποτελέσματα.
- Μιλάς για ελεγχόμενους χώρους χρήσης;
Ελεγχόμενοι χώροι χρήσης και δωρεάν ηρωίνη από τα νοσοκομεία. Έτσι τελειώνει το παραμύθι με όλη τη μαφία. Της τραβάς το χαλί κάτω από τα πόδια. Ο μόνος τρόπος να μην δίνουν στους δρόμους οι μαφιόζοι την ηρωίνη είναι να την δίνουν δωρεάν τα νοσοκομεία. Μόνο έτσι τελειώνει το παράνομο παζάρι. Όσο θα ισχύει η απαγορευτική πολιτική για τις ουσίες, ο νόμος θα θεωρεί τον χρήστη εγκληματία, θα τον εξωθεί στην παρανομία και θα τον τιμωρεί στην εξαθλίωση και οι μόνοι που θα θησαυρίζουν θα είναι οι μαφιόζοι.
- Στην Ελβετία δηλαδή δεν υπάρχουν πια πρεζέμποροι;
Όχι, γιατί οι ηρωινομανείς παίρνουν την ηρωίνη δωρεάν από τα νοσοκομεία. Δεν χρειάζεται κάποιος να ψάχνεται στις πλατείες και να σέρνεται στους δρόμους. Γράφεται στο πρόγραμμα του νοσοκομείου και με συνταγή γιατρού παίρνει τη δόση του και, όταν θελήσει, μαζί με το γιατρό μπορεί να τη μειώσει, να ελέγξει τον εθισμό του μέχρι και να κάνει απεξάρτηση αν θέλει. Υπάρχει φροντίδα, η κοινωνία τον αντιμετωπίζει σαν ασθενή, όχι σαν εγκληματία. Η περίοδος από την εξάρτηση μέχρι την απεξάρτηση διαρκεί κάποια χρόνια. Για αυτή την περίοδο είναι εκεί το νοσοκομείο για να βγάλει από την πιάτσα τον πρεζέμπορο. Είχαμε κάνει κάποια ταξίδια στην Ιταλία που είχαν τεράστιο πρόβλημα με την ηρωίνη, στη Βενετία συγκεκριμένα. Κάνανε χρήση ηρωίνης στις βιομηχανικές περιοχές τριγύρω και κατέληγαν στις τουριστικές περιοχές της Βενετίας. Πως το έλυσαν; Με street working και υποδομές φροντίδας. Ουσιαστικά εκεί εφαρμόστηκε το street working και είχε θεαματικά αποτελέσματα. Νοσηλευτές, αλλά και νέα παιδιά από τις ανθρωπιστικές επιστήμες (ανθρωπολόγοι, κοινωνιολόγοι, ακτιβιστές) φτιάχνουν μικρές ομάδες οι οποίες πραγματικά έρχονται σε καθημερινή επαφή με τους ανθρώπους στις πιάτσες, καθημερινό 8ωρο, γίνονται φίλοι με τους ηρωινομανείς, ακούνε τα προσωπικά τους προβλήματα, νοιάζονται με ουσιαστικό και ανθρώπινο τρόπο για τους ασθενείς, τους φροντίζουν μέρα με την μέρα, τους συμβουλεύουν, προσπαθούν να έχουν μια θετική ανθρώπινη επαφή μαζί τους, πράγμα που είναι πολύ-πολύ σημαντικό και το ξεχνάμε. Αν υπάρχουν οι ανάλογες υποδομές και η ανάλογη αντιαπαγορευτική κουλτούρα, μια τέτοια ομάδα σώζει ζωές καθημερινά.
- Ακούω τι λες, η δική μου θέση είναι πιο κοντά στο 18 ΑΝΩ και τα στεγνά προγράμματα. Πιστεύεις ότι μπορεί η Ελλάδα να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα χορήγησης ηρωίνης από τα νοσοκομεία όταν δεν μπορεί να προσφέρει ούτε θέσεις απεξάρτησης;
Το γεγονός ότι το τοποθετούμε τόσο μακριά είναι που το κάνει να φαίνεται αδύνατο.Θα έπρεπε να πάνε πολλά χρήματα στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Γιατί δεν πάνε; Γιατί η νοοτροπία του Κράτους συνεχίζει να είναι απαγορευτική κι όταν η κουλτούρα είναι απαγορευτική, τότε είναι και τιμωρητική προς τον χρήστη. Ο μέσος αστυνομικός ή ο μέσος υπουργός θεωρεί ότι αν κάποιος έκανε κάποτε αυτή την επιλογή στη ζωή του, πρέπει να τιμωρηθεί κοινωνικά, πρέπει να εγκαταλειφθεί. Όπως τον εγκαταλείπουν οι γονείς του και οι φίλοι του, έτσι τον εγκαταλείπει και η κοινωνία και το κράτος. Και με αυτό το τρόπο καταλήγει να είναι στις πλατείες. Η απαγορευτική κουλτούρα, επαναλαμβάνω, είναι τιμωρητική για τον χρήστη και δημιουργεί ένα κλίμα που το εκμεταλλεύεται ο μαφιόζος και βγάζει εκατομμύρια. Το κράτος αναγνωρίζει τον χρήστη μόνο σαν εγκληματία, ένα «παράσιτο» που πρέπει να τιμωρηθεί. Ή να πάει στη φυλακή ή να καταλήξει στο Πεδίο του Άρεως. Με αυτόν τον τρόπο ο δημόσιος χώρος γίνεται «άντρο της μαφίας» και μάλιστα μίας πολυεθνικής μαφίας. Πώς την πολεμάς τη μαφία; Όπως στην πλατεία Εξαρχείων.
- Λες ότι τα Εξάρχεια είναι καθαρά από πρεζεμπόριο;
Δεν έχουν καθαρίσει τελείως από τις μαφίες αλλά έχουν καθαρίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ήταν ένα σημείο καμπής για το αναρχικό κίνημα να μην παραδώσει στη μαφία τον χώρο από τη στιγμή που έδιωξε την Αστυνομία. Όσο όμως η ηρωίνη είναι απαγορευμένη, θα υπάρχει πάντα ένα σημείο για το εμπόριο της.
- Κάποια περιοχή θα είναι πάντα «καταδικασμένη»;
Θυμήσου τι γινόταν στη Γενναδίου, στην Ομόνοια… Από εκεί η αστυνομία πήγε την πιάτσα στην Τοσίτσα, από την Τοσίτσα στα Εξάρχεια, μετά (με τους αγώνες των κατοίκων) πάλι στην Τοσίτσα και από κει η αστυνομία τους «έκρυψε» στο Πεδίο του Άρεως. Το ξαναλέω: όσο είναι παράνομη η ηρωίνη, πάντα θα υπάρχει ένα παζάρι το οποίο θα εκμεταλλεύεται η μαφία. Η δύναμη που έχουν τα κινήματα είναι ότι γνωρίζουν το πεδίο, ξέρουμε τι συμβαίνει. Πως παλεύεται αυτό που συμβαίνει; Ή απαιτεί ένα στρατό από νταβραντισμένος κατοίκους οι οποίοι θα πάρουν τη μοίρα στα χέρια τους – το οποίο όμως μπορεί να οδηγήσει σε πογκρόμ και άσχημες καταστάσεις – ή απαιτεί καθημερινή ενασχόληση και εστιασμένες δράσεις για να αλλάξει η κουλτούρα, να αλλάξει συνολικά ο τρόπος που βλέπουμε την πόλη και τα πράγματα- και αυτό είναι μια επίπονη και αργή διαδικασία που μπορεί να φέρει όμως ουσιαστικά αποτελέσματα. Οι δράσεις μας εστιάζουν στην δεύτερη λύση.
- Το κράτος πιστεύεις ότι δεν θέλει ή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα ναρκωτικά;
Δεν μπορεί γιατί δεν θέλει. Γιατί ρίχνουν τα λεφτά αλλού – πάνε πάρα πολλά εκατομμύρια σε πράγματα που είναι εντελώς άχρηστα για τη ζωή μας, στηρίζονται θεσμοί και καταστάσεις με εκατομμύρια εκατομμυρίων τα οποία δεν μας χρησιμεύουν σε τίποτα…
- Πως βλέπεις ότι θα εξελιχθούν τα πράγματα στο Πάρκο;
Νομίζω ότι υπάρχει τόσος πολύς κόσμος που έχει περάσει πολύ όμορφες στιγμές στο Πεδίον του Άρεως και έχει αναμνήσεις ζωής που σιγά σιγά θα συνειδητοποιήσει ότι χρειάζεται να διεκδικήσει τον χώρο. Είναι πραγματικά δύσκολο να ενεργοποιηθούν κάτοικοι, να πιστέψουν ότι ο αγώνας τους θα έχει κάποιο αποτέλεσμα… Ο κόσμος έχει απογοητευτεί και βρίσκεται σε σύγχυση για το πού οδηγούνται τα πράγματα. Με κάποιον τρόπο όμως πρέπει να βρεθούμε μεταξύ μας και να συνομιλήσουμε. Η αυτοοργάνωση αυτό τον καιρό έχει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της απογοήτευσης και της εξάντλησης. Σίγουρα όμως πρέπει να λειτουργήσει η συνέλευση της γειτονιάς, να περάσουμε από την καταγγελία στη δράση, να βρεθούμε και να γνωριστούμε καλύτερα μεταξύ μας εκεί. Κι εδώ να σου πω την αλήθεια ότι και οι δικές σας δράσεις… μου φαίνεται… πως είναι πάρα πολύ καταγγελτικός ο λόγος σας. Ψάχνουμε να βρούμε συνέχεια ποιος φταίει αλλά δεν κάνετε τόση προσπάθεια να ενεργοποιηθεί ο κόσμος, να κάνει εκδηλώσεις, καλέσματα συνάντησης στο πάρκο, το πικ νικ που λέγαμε, ανοιχτές συναντήσεις κάθε Σάββατο ας πούμε… Αυτές είναι ιδέες που θα θέλαμε να βοηθήσουμε και εμείς. Πιστεύω όμως ότι οι συνελεύσεις γειτονιάς σε βάθος χρόνου μπορούν να δώσουν απαντήσεις σε τοπικά ζητήματα και να φέρουν τους ανθρώπους κοντά ώστε να πάρουν αποφάσεις όλοι μαζί, άνθρωποι που αλλιώς θα μένανε αδρανείς.
- Η αλήθεια είναι ότι φωνάζουμε πολύ και για ενεργοποιηθεί ο κόσμος και για να ξεβουλώσει τα αφτιά της η Διοίκηση. Αν τα ανοίξει, ίσως βρεθούμε στη μέση… Κάτι τελευταίο. Αν το Σάββατο έρθει η Αστυνομία για να σταματήσει το φεστιβάλ;
Εμείς θα υπερασπιστούμε το δικαίωμα της έκφρασης στον δημόσιο χώρο. Εμείς δεν πιστεύουμε ότι για να γίνονται δημόσιες συγκεντρώσεις και δημόσιες εκδηλώσεις πρέπει να παίρνουμε άδεια ούτε από την Αστυνομία, ούτε από τον Δήμο, ούτε από την Περιφέρεια ούτε από κανέναν. Πρέπει να είναι ελεύθερο δικαίωμα των ανθρώπων να οργανώνουν εκδηλώσεις στον δημόσιο χώρο, να συζητάμε μεταξύ μας σαν ελεύθεροι άνθρωποι πως μπορεί να γίνει αυτό και το άλλο, να παίρνουμε αποφάσεις, να ακούμε ο ένας τα προβλήματα του άλλου, να ακούμε τον λόγο των κατοίκων. Στο να συζητάμε μεταξύ μας δεν μπορεί να εμπλέκεται η αστυνομία. Δεν θα πάρουμε άδεια για να είμαστε ελεύθεροι. Γιατί, αν βάλουμε την αστυνομία να φρουρεί τον δημόσιο χώρο και να επιλέγει αυτή τελικά ποιος κάνει και ποιος δεν κάνει εκδήλωση στον δημόσιο χώρο, τότε ουσιαστικά χτίζουμε μία δικτατορία για τους εαυτούς μας χωρίς να το ‘χουμε πάρει χαμπάρι. Κάτι τέτοιο δεν θα απονέκρωνε μόνο τα κοινωνικά κινήματα και τις πολιτικές οργανώσεις, αλλά θα χτυπούσε γενικά την κουλτούρα και τον πολιτισμό. Μην ξεχνάμε ότι αυτές οι εκδηλώσεις είναι που δίνουν το έδαφος σε παιδιά που δεν έχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν με άλλον τρόπο. Υπάρχουν κουλτούρες που δεν είναι εμπορικές αλλά είναι απίστευτα δημιουργικές. Εδώ η κυρίαρχη κουλτούρα είναι τα μπουζούκια και τα life-style σκουπίδια. Το Ιndie Free Festival είναι εδώ για να υποστηρίξει την άλλη κουλτούρα, την κουλτούρα της αμφισβήτησης, μια κουλτούρα αυτό-οργάνωσης των καλλιτεχνών χωρίς εταιρίες και μπίζνες. Ειδικά οι νέοι καλλιτέχνες, μουσικοί αλλά και ζωγράφοι, video artists, ποιητές «αναπνέουν» μέσα από αυτές τις εκδηλώσεις γιατί τους δίνεται η ευκαιρία σε ιδανικές υλικοτεχνικές συνθήκες να επικοινωνήσουν με πολύ μεγάλο κοινό. Αυτό τους δίνει δύναμη να συνεχίσουν και να ασχοληθούν πιο θερμά με αυτό που κάνουν, να μας δώσουν κι άλλη, καλύτερη τέχνη και να την μοιραστούν ανοιχτόκαρδα μαζί μας. Αυτός είναι ο λόγος που κάνουμε το Indie Free Festival- να δώσουμε έδαφος σε αυτή την ανοιχτόκαρδη συνάντηση ανάμεσα στους νέους αντικομφορμιστές καλλιτέχνες και το ευρύ κοινό.
- Θα ήθελες να πεις κάτι στους κατοίκους του Πεδίου του Άρεως που ενδεχομένως διαβάσουν την κουβέντα μας;
Ναι, ότι ζητάμε συγγνώμη για τη νυχτερινή όχληση, κάθε χρόνο προσπαθούμε να βρίσκουμε τρόπους ώστε να γίνεται όλο και μικρότερη. Και να τους πούμε επίσης ότι θέλουμε να βρεθούμε μαζί τους, να συζητήσουμε και να βρούμε τρόπους μαζί για να υπερασπιστούμε ένα πάρκο ανοιχτό, δημόσιο, κοινωνικά ενεργό, αντιρατσιστικό, αντι-εμπορευματικό, ένα πάρκο που θα μπορεί να φιλοξενήσει όλους μας με όλους τους δυνατούς τρόπους. Εκεί ελπίζω ότι μπορούμε να συναντηθούμε.
- Μας θέλετε στο Indie Free Festival;
Μα το ρωτάς; Για εσάς το κάνουμε!
__________________
Περισσότερες πληροφορίες για την συλλογικότητα Κενό Δίκτυο: http://voidnetwork.gr
Δημήτρης Καλαντζής
Latest posts by Δημήτρης Καλαντζής (see all)
- Ο «τέτοιος» στο Χαλάνδρι - September 10, 2023
- Δημιουργείται ο πρώτος Ξενώνας Φιλοξενίας Άστεγων και Ευάλωτων ΛΟΑΤΚΙ+ Ατόμων στην Αθήνα - August 30, 2023
- Το gay Πεδίον του Άρεως - May 17, 2023
