Κριτική Θέατρου από την Έλενα Αλεξανδράκη.
Το μύθο του Οιδίποδα επέλεξε να πραγματευτεί ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, Σταύρος Τσακίρης, στην καλοκαιρινή παραγωγή του θεάτρου, με τον τίτλο “Οιδίπους. Ο Μύθος της Ιστορίας του Κόσμου όπως τον είπαν οι Έλληνες”. Πρόκειται ουσιαστικά για μία σύνθεση εφτά τραγωδιών που δεν αφορά μόνο το πρόσωπο του Οιδίποδα, αλλά και των προγόνων και απογόνων του: Βάκχες, Οιδίποδας Τύραννος, Οιδίποδας επί Κολωνώ, Επτά επί Θήβας, Φοίνισσες, Ικέτιδες (του Ευριπίδη) και Αντιγόνη, με βάση τις πέντε από τις εφτά τραγωδίες και με χρήση κάποιων στοιχείων από τις Βάκχες και τις Ικέτιδες. Είναι η δεύτερη φορά που ο Τσακίρης ασχολείται με τον εν λόγω μύθο, αφού είκοσι ένα χρόνια πριν είχε ανεβάσει τους “Λαβδακίδες”, μια σύνθεση των πέντε βασικών τραγωδιών σε μετάφραση και διασκευή Κώστα Γεωργουσόπουλου.
Στον τωρινό “Οιδίποδα”, που ήταν μια αφηγηματική παράσταση δυόμιση ωρών, ουσιαστικά αφηγήθηκε το μύθο των Λαβδακιδών συνθέτοντάς τον μέσα από τις διαφορετικές εκδοχές του (όχι και πολλές) όπως παρουσιάζεται στις τραγωδίες που τον πραγματεύονται. Έτσι, έχουμε μία σύνθεση που δανείζεται αυτούσια κομμάτια του λόγου των τραγωδιών -κομματιών που προωθούν τη δράση και μας δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες- αλλά είναι απαλλαγμένη από το τραγικό στοιχείο και τον μεγαλειώδη τρόπο διαχείρισης του μύθου από τους τραγικούς ποιητές. Αυτό ήταν και το βασικό πρόβλημα αυτής της επιλογής. Όχι πως δεν ήταν πετυχημένη η διασκευή και η σύνθεση των έργων, αλλά εκ των πραγμάτων το αποτέλεσμα δε θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο από την αφήγηση ενός ωραίου παραμυθιού με δραματικό και όχι τραγικό χαρακτήρα. Ήταν ένας αποκαθηλώμενος από την τραγικότητά του Οιδίποδας. Θεωρώ ότι χρειαζόταν μεγαλύτερη τόλμη ώστε πάνω στον καμβά των γνωστών τραγωδιών να βάλει επί σκηνής δράση που δεν παρουσιάζεται στις τραγωδίες, αλλά ακούγεται ή είναι γνωστή. Έβαλε ελάχιστα στοιχεία εκτός λογικής τραγωδίας -όπως για παράδειγμα τον Οιδίποδα να βγάζει τα μάτια του επί σκηνής. Αν “άνοιγε” λίγο περισσότερο το πεδίο έξω από τα επί σκηνής τεκταινόμενα των τραγωδιών, θα πετύχαινε μια πιο ενδιαφέρουσα παράσταση και θα αποκτούσε περισσότερο νόημα η επιλογή της απλής αφήγησης του μύθου.
Με αυτά τα δεδομένα, η παράσταση ήταν καλά στημένη, και συνεπής ως προς τον εαυτό της. Με έντονο το τελετουργικό στοιχείο, μέσα σε ένα λιτό σκηνικό (Αλέξανδρος Ψυχούλης) με λευκό πάτωμα που χρησίμευσε και για κάποιες προβολές βίντεο αρτ (π.χ. το αίμα που έσταζε από τα μάτια του Οιδίποδα) έστησε έναν κύκλο που έφτιαχναν οι ηθοποιοί ή/και οι καρέκλες τους μέσα στον οποίο συντελέστηκαν (σχεδόν) όλα. Ωραία εικαστικά αλλά και δραματουργικά η σκηνή με τον Κρέοντα πάνω σε ένα σεντόνι που με τη βοήθεια των ηθοποιών ήταν σαν τρικυμισμένη θάλασσα. Συνολικά επιτυχημένες και ταιριαστές στην παράσταση επιλογές.
Τα κοστούμια (Ορσαλία Παρθένης), χαρακτηριστικά του οίκου Παρθένη, υποδήλωναν τους ρόλους, μιας και οι ηθοποιοί ήταν κάτι ανάμεσα σε αφηγητές και ρόλους. Κάποια κοστούμια ήταν πιο πετυχημένα από άλλα, στο σύνολό τους, όμως, ήταν σύμφωνα με το πνεύμα της σκηνοθεσίας.
Η μουσική του Μίνωα Μάτσα, ωραία, υποβλητική και με τελετουργικά στοιχεία βοήθησε την κεντρική γραμμή της παράστασης δημιουργώντας ωραίες στιγμές. Στην ίδια λογική κινήθηκαν και οι φωτισμοί (Νίκος Σωτηρόπουλος).
Οι ηθοποιοί θεωρώ ότι δεν είχαν αρκετή καθοδήγηση ώστε να μπορέσουν να υπηρετήσουν τους ρόλους τους σύμφωνα με τον αφηγηματικό χαρακτήρα της παράστασης, με αποτέλεσμα να υπάρχει ανομοιομορφία. Ο Δημήτρης Λάλος (Οιδίποδας), παρόλο που η εμφάνισή του ταίριαζε πολύ με τον Οιδίποδα του μύθου, έμοιαζε απλώς με έναν αδιάφορο αφηγητή του ρόλου του. Η Μαρία Κίτσου (Ιοκάστη) “πρότεινε” μια Ιοκάστη μητρική και με εσωτερική δύναμη που στεκόταν ανάμεσα στο ρόλο και την αφήγηση. Ο Γεράσιμος Γεννατάς (Κρέοντας) είχε αξιοπρεπή σκηνική παρουσία, αλλά δεν κατάφερε να βρει τη σχέση του με το ρόλο. Η Λένα Δροσάκη (Αντιγόνη) έφτιαξε μια (πολύ ωραία) εύθραυστη Αντιγόνη, ο Γιώργος Παπαπαύλου (Ετεοκλής) έπαιξε μόνο την αλαζονεία του ήρωα, αδύναμος έως αδιάφορος ο Θησέας του Κώστα Νικούλι, ομοίως και ο Δημήτρης Παγώνης ως Αίμονας. Ο Μάνος Καρατζογιάννης (Πολυνείκης) κατέβαλε φιλότιμη προσπάθεια και είχε καλές στιγμές. Η Νάνσυ Χριστοπούλου (Αίθρα) και η Ελένη Ανδρικοπούλου (Άγγελος) υπηρέτησαν με συνέπεια τους μικρούς τους ρόλους. Ο Τάκης Χρυσικάκος, τέλος, πέτυχε έναν απόκοσμο Τειρεσία αλλά ήταν ένας παράταιρος Οιδίποδας (επί Κολωνώ): έμοιαζε με πεισμωμένο εκδικητικό παιδί. Δεν είχε καμία σχέση με τον Οιδίποδα που ξέρουμε ή είδαμε επί σκηνής.
Συνοψίζοντας, ήταν μια παράσταση κάπως αδιάφορη ως προς τη διαχείριση του περιεχομένου της, λίγο κουραστική λόγω διάρκειας αλλά υψηλής αισθητικής και εύληπτη. Θεωρώ ότι ενώ δεν έχει λαϊκό χαρακτήρα, απευθύνεται στο ευρύ κοινό. Αν την πετύχετε σε κάποια στάση της μεγάλης της περιοδείας, σκεφτείτε το.
Σκηνοθεσία-Απόδοση-Σύνθεση Κειμένου: Σταύρος Σ. Τσακίρης
Σκηνικά-Video Animation: Αλέξανδρος Ψυχούλης
Κοστούμια: Ορσαλία Παρθένης
Μουσική: Μίνως Μάτσας
Κίνηση: Ζωή Χατζηαντωνίου
Φωτισμοί: Νίκος Σωτηρόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Χάρης Πεχλιβανίδης
Φωτογραφίες παράστασης: Ιωάννα Τζετζούμη
Παίζουν: Μαρία Κίτσου, Δημήτρης Λάλος, Γεράσιμος Γεννατάς, Λένα Δροσάκη, Γιώργος Παπαπαύλου, Μάνος Καρατζογιάννης, Δημήτρης Παγώνης, Κώστας Νικούλι, Νάνσυ Χριστοπούλου, Ελένη Ανδρικοπούλου, Τάκης Χρυσικάκος.
Latest posts by Έλενα Αλεξανδράκη (see all)
- O Οιδίποδας του Bob Wilson στην Επίδαυρο και το Θέατρο των Εικόνων - June 27, 2019
- Ο Ορέστης από το ΚΘΒΕ σε ένα μεταιχμιακό εργοτάξιο - September 2, 2018
- Ένας επίπεδος Αγαμέμνων από τον Τσέζαρις Γκραουζίνις - August 27, 2018
