της Αγγελικής Καρδαρά.
Στις 9 Μαΐου γιορτάζεται η Ημέρα της Ευρώπης. Η συγκεκριμένη ημερομηνία σηματοδοτεί την επέτειο της ιστορικής «Διακήρυξης Σουμάν». Σε ομιλία του στο Παρίσι το 1950, ο Ρομπέρ Σουμάν, ο οποίος τότε ήταν υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, πρότεινε μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, η οποία θα απέτρεπε κάθε ενδεχόμενο πολέμου μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών. Όραμά του ήταν η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οργάνου που θα διαχειριζόταν κεντρικά την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα. Η συνθήκη για την ίδρυση του οργάνου αυτού υπεγράφη έναν μόλις χρόνο μετά. Η πρόταση του Σουμάν θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με την ευκαιρία της Ημέρας της Ευρώπης, τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. ανοίγουν στις αρχές Μαΐου τις πόρτες τους στο κοινό, στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Τα κατά τόπους γραφεία της Ε.Ε. στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο διοργανώνουν εκδηλώσεις και δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες. Κάθε χρόνο χιλιάδες άτομα συμμετέχουν σε επισκέψεις, δημόσιες συζητήσεις, συναυλίες και άλλες εορταστικές εκδηλώσεις, που σκοπό έχουν να ενημερώσουν το κοινό σχετικά με την Ε.Ε. και να φέρουν πιο κοντά τους πολίτες των κρατών-μελών της[1].
Μία πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία, με λόγο δυνατό και συγκινητικό, πραγματοποίησε η νομικός-δημοσιογράφος, κ. Χρυσαυγή Ατσιδάκου, σε εκδήλωση, για την Ημέρα της Ευρώπης, του Συλλόγου Κυριών και Δεσποινίδων Μολάων που έλαβε χώρα την Κυριακή 12-5-2019. Ακολούθως παρουσιάζω ένα απόσπασμα της ομιλίας της και στη συνέχεια αναδεικνύω ορισμένα στοιχεία που αναφέρονται από την κ. Ατσιδάκου και παρουσιάζουν πολύ μεγάλο ερευνητικό και κοινωνικό ενδιαφέρον.
Γράφει η Χρυσαυγή Ατσιδάκου
Δικηγόρος – Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια – Δημοσιογράφος
M2 Media law
Αν. Γραμ. Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων ΝΔ
Υπεύθυνη Λακωνίας Ελληνικού Τμήματος Ευρωπαϊκής Ένωσης Γυναικών
“Κοιτώντας” στα μάτια την Ευρωπαία Ελληνίδα μητέρα…
«Λίγες ημέρες πριν, στις 9 Μαΐου γιορτάστηκε για ακόμη μια χρονιά η Ημέρα Ευρώπης, μιας Ευρώπης δεύτερης μητέρας όλων μας… στις 9 Μαΐου του 1950 σε ομιλία του στο Παρίσι ο Ρόμπερτ Σουμάν, τότε Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, πρότεινε μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, η οποία θα απέτρεπε κάθε ενδεχόμενο πολέμου μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών. Έναν χρόνο μετά η ιδέα υλοποιήθηκε με την υπογραφή της συνθήκης από Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο και γεννήθηκε η Ευρώπη μας.
Σήμερα, την προηγούμενη Πέμπτη συγκεκριμένα, οι 21 Αρχηγοί κρατών μελών της ευρωπαϊκής ένωσης, επισφράγισαν τη διαρκή τους πίστη στην ιδέα του Σουμάν με κοινή δήλωσή τους ότι «Η Ευρώπη είναι η πολυτιμότερη ιδέα που είχαμε ποτέ!»
Δεδομένο ότι Ελλάδα και Ευρώπη συνδέονται άρρηκτα. Κοινός τόπος, κοινή καταγωγή, κοινή θρησκεία, ιστορία, προέλευση γλώσσας, πολιτισμού, πολιτεύματος, τρόπου ζωής.
Η Ελληνίδα, η Ευρωπαία γυναίκα -μητέρα εδώ και εβδομήντα περίπου χρόνια, ζει σε μια ασφαλή προστατευτική κάψουλα. Οι πόλεμοι που βίωσαν οι κοντινοί μας πρόγονοι είναι για μας μακρινές θολές ιστορίες. Οι γονείς μας κι εμείς είμαστε οι πρώτες γενιές που δεν γνώρισαν πόλεμο. Ζούμε σε έναν κόσμο που οι μητέρες δεν ζουν με την αγωνία και τον τρόμο ότι θα στείλουν τα παιδιά τους βορά στα θηρία του πολέμου. Αυτή η μεγάλη διάρκεια ειρήνης, αυτή η ευρωπαϊκή ειρήνη θα λέγαμε, που θεμελιώθηκε στις στάχτες των καταστροφών και στην συνειδητοποίηση των ευρωπαϊκών λαών ότι είναι δυνατοί, χαρούμενοι, αυτάρκεις και ευτυχισμένοι όταν είναι ενωμένοι, εξασφάλισε για τη μητέρα στην Ευρώπη ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο ζωής. Αυτή η ειρήνη έδωσε στην Ελληνίδα – Ευρωπαία γυναίκα τη δυνατότητα να εξελιχθεί, και να μετεξελιχθεί από την μειονεκτική, αδύναμη, φοβισμένη, τρομαγμένη μητέρα του 1950 στη σημερινή ισχυρή, δυναμική, πολυπράγμονα Ελληνίδα Ευρωπαία μητέρα. Μητέρα που πάνω από όλα έχει δική της δύναμη και από εκεί πηγάζουν όλα. Η δύναμή της στηρίζεται βασικά στη μόρφωση, την εκπαίδευση, την οικονομική ανεξαρτησία και την κοινωνική αυθυπαρξία.
Η γνώση είναι δύναμη είπε ο Φράνσις Μπέικον και εμένα θα μου επιτρέψετε να διορθώσω: η γνώση είναι υπερδύναμη. Η γνώση και η εκπαίδευση ήταν εκείνες που στον δυτικό κόσμο έβγαλαν τη γυναίκα από την κουζίνα και της άνοιξαν τις πόρτες των Πανεπιστημίων, των θέσεων ευθύνης, των υψηλών αξιωμάτων. Αυτές της επέτρεψαν να γίνει αρχηγός κράτους, βλέπε Γερμανία και Αγγλία.
Η δύναμή της στηρίζεται ακόμη στο νομικό πλέγμα των κρατών-μελών που θεωρητικά κατ’ αρχήν δεν γνωρίζει και δεν αναγνωρίζει καμμιά ανισότητα και μειονεκτικότητα των γυναικών μητέρων απέναντι τους άνδρες πατέρες . Όλο το σύστημα του δημοσίου κυρίως, αλλά και του ιδιωτικού δικαίου των κρατών μελών είναι εναρμονισμένο πλήρως με την ισότητα των φύλων.
Το πόσο μεγάλη προτεραιότητα είναι η προστασία και η εξέλιξη της γυναίκας – μητέρας στην Ευρώπη συμπυκνώνεται και στα λόγια της Κριστιν Λαγκάρντ “Ask yourself everyday … Did I help another woman today? “ δηλαδή ρώτα κάθε μέρα τον εαυτό σου … βοήθησα σήμερα κάποια άλλη γυναίκα?”
Ο παράδεισος νομικού και ασφαλιστικού πλαισίου για την Ελληνίδα και Ευρωπαία μητέρα επιβεβαιώνεται και από την ετήσια αναφορά του Διεθνούς Οργανισμού Save the Children για τη μητρότητα στον κόσμο. Το top 10 των χωρών – παραδείσων παγκοσμίως για τη μητρότητα συνθέτουν ευρωπαϊκές χώρες πλην της Αυστραλίας .. η κατάταξη έχει ως εξής: Πρώτη η Φινλανδία και ακολουθούν Νορβηγία, Σουηδία, Ισλανδία, Ολλανδία, Δανία, Ισπανία, Γερμανία, Αυστραλία, Βέλγιο. 9 στις 10 ευρωπαϊκές χώρες. Στον αντίποδα βρίσκονται οι χώρες- κόλαση για τη μητρότητα με πρώτη την Ακτή Ελεφαντοστού και μετά Τσαντ, Νιγηρία, Σιέρα Λεόνε, Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, Γουινέα Μπισάου, Μαλί, Νίγηρα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Σομαλία.
Στην ίδια έρευνα η Ελλάδα βρίσκεται στην ιδιαίτερα υψηλή 19η θέση, πάνω από την Ιρλανδία, τον Καναδά και τη Βρετανία παραδόξως…
Σε πολύ καλή θέση βρίσκεται η χώρα μας και σε σχέση με τη μητρική θνησιμότητα, η οποία σύμφωνα με την UNICEF παρουσιάζει σημαντική μείωση σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο δείκτης μητρικής θνησιμότητας στην Ελλάδα είναι μόλις 3, τη στιγμή που στην υποσαχάρια Αφρική εκτινάσσεται στο 500 και στη νότια Ασία στο 220.
Πάρα, όμως, αυτές τις σημαντικές κατακτήσεις της χώρας μας στο παζλ των χωρών εντός και εκτός Ευρώπης που προσφέρουν ένα ασφαλές περιβάλλον για τη μητρότητα, διαπιστώνεται ότι οι Ελληνίδες γίνονται μητέρες σε πολύ μεγαλύτερη ηλικίασε σχέση με τον μέσο όρο των γυναικών στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή (Eurostat), ο μέσος όρος ηλικίας τοκετού στην Αθήνα είναι τα 33,8 έτη, όταν η μέση ηλικία στην Ευρώπη είναι τα 30,6 έτη. Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας οι γεννήσεις αφορούν μητέρες ηλικίας άνω των 30 ετών, με εξαίρεση τη δυτική Αττική (28,4 έτη), την Ξάνθη (29 έτη), την Ημαθία και την Ηλεία (29,7 έτη), τη Ροδόπη, τη Χαλκιδική και το Λασίθι (29,9 έτη).
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος μέχρι να φθάσουμε στον απόλυτα αγγελικά πλασμένο κόσμο για τη γυναίκα – μητέρα, όχι μόνο για την Ελληνίδα, αλλά και για την Ευρωπαία γενικότερα.
Στον τομέα του επιπέδου εκπαίδευσης, σύμφωνα με τη Eurostat, τα δύο φύλα συμπορεύονται, φαίνεται όμως ότι δεν συμβαίνει το ίδιο με την πρόσβαση στις ανώτερες διευθυντικές θέσεις. Μόλις το 1/3 είναι γυναίκες στις θέσεις αυτές και η Ελλάδα δυστυχώς σημειώνει από τα χαμηλότερα ποσοστά πανευρωπαϊκά. Μόνο το 25% των Ελληνίδων έχει πρόσβαση σε θέσεις ισχύος.
Οι μετρήσεις σε έναν ακόμα σημαντικό τομέα, αυτόν των αποδοχών, δείχνουν ότι απέχουμε αρκετά ακόμη από την εξίσωση, καθώς οι αποδοχές των γυναικών είναι κατά 16% χαμηλότερες από αυτές των ανδρών.
Και μιας και μιλάμε για τη «φωνή» της γυναίκας – μητέρας στην Ευρώπη, δεν θα μπορούσα να παραλείψω τους αριθμούς στο θέμα της βίας κατά γυναικών – μητέρων και μη. Ενδεικτικά σας λέω ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων από το 2014 μέχρι και το 2017 έχουν σημειωθεί περισσότερα από 13.700 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας με τις γυναίκες να αποτελούν περίπου το 70 τοις εκατό των θυμάτων. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες στατιστικές της Ευρωπαϊκής ένωσης, μία στις τέσσερεις Ελληνίδες άνω των 15 έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή της. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι πέρα από τους γνωστούς αριθμούς υπάρχουν και οι σκοτεινοί αριθμοί. Το παγόβουνο κάτω από την επιφάνεια είναι μεγάλο, διότι πολλές γυναίκες δε θα βρουν τελικά τη δύναμη να ζητήσουν ποτέ βοήθεια.
Η οικογένεια και η μητρότητα σε Ελλάδα και Ευρώπη είναι σήμερα αντιμέτωπες και με μία ακόμη δυσάρεστη εξέλιξη, τη διαρκή αύξηση των μονογονεϊκών οικογενειών. Το παζλ της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας αποτελείται από περισσότερους εργένηδες, λιγότερους γάμους, περισσότερα διαζύγια, άρα και περισσότερες μονογονεϊκές οικογένειες.
Η πολυπληθέστερη ομάδα νοικοκυριών στην Ελλάδα σήμερα είναι, όσο κι αν εντυπωσιάζει αυτό, τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά που αποτελούν το 31 τοις εκατό του συνόλου των νοικοκυριών, πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.
Επίσης σήμερα 1 στους 3 γάμους διαλύεται στην Ελλάδα και η μητέρα καλείται μόνη να ξαναχτίσει τη ζωή της.
Πρόκειται όμως και για ένα παγκόσμιο φαινόμενο … Στον αψεγάδιαστο λαμπερό κόσμο του Χόλυγουντ το Όσκαρ καλύτερης ταινίας δόθηκε φέτος στη σκληρή και δύσκολη ταινία Ρόμα την οποία και σας προτρέπω να δείτε … η ταινία παρουσιάζει τη ζωή των γυναικών – μητέρων της υψηλής οικονομικά και μορφωτικά τάξης και της τάξης των υπηρετριών τους. Η μοίρα και των δυο είναι ίδια, εγκαταλείπονται από τους άντρες-πατέρες, αυτές και τα παιδιά τους και για να επιβιώσουν αρπάζουν τη ζωή τους οι ίδιες από τα μαλλιά.
Κλείνοντας αυτήν τη σύντομη ματιά μας στην Ελληνίδα – Ευρωπαία μητέρα κάποιες προσωπικές μου σκέψεις και προτροπές ….
Η τεχνητή νοημοσύνη με τη δύναμη της τεχνολογίας αλλάζει με αδιανόητο τρόπο τον κόσμο, τις ζωές, την ύπαρξή μας, την ίδια μας την υπόσταση.
Δημιουργούμε ήδη από τη μήτρα μας, τους μικρούς θεούς του αύριο, άντρες και γυναίκες, ελεύθερους, δυνατούς, υπεύθυνους, ενωμένους και ικανούς να πραγματώσουν, σε έναν ωκεανό δυνατοτήτων, το μεγάλο άλμα της ανθρωπότητας σε ένα συγκλονιστικό αύριο…είμαστε ήδη στο κατώφλι του.
Όσο κι αν όλα φαίνεται να αλλάζουν όμως με φρενήρεις ρυθμούς, κάποιες σταθερές, ας παραμείνουν σταθερές. Ας είναι η ταυτότητα μας σε έναν κόσμο καθολικής ομογενοποίησης.
Εμείς οι Ευρωπαίες Ελληνίδες μητέρες ας εξακολουθούμε να είμαστε εκείνες που θηλάζουμε τα μωρά μας, τα χαϊδεύουμε, τα αγκαλιάζουμε, κοιμόμαστε μαζί τους, τους λέμε ιστορίες πριν κοιμηθούν και αγωνιούμε γι’ αυτά νυχθημερόν.
Ας είμαστε ακόμα οι Ελληνίδες Ευρωπαίες χριστιανές μητέρες που μαθαίνουν στα παιδιά να προσεύχονται, να κάνουν το σταυρό τους, να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, το Πάσχα.
Ας είμαστε οι μητέρες που μαθαίνουν στα παιδιά να θυμούνται τις εθνικές γιορτές με ποιήματα και τραγούδια.
Ας είμαστε εκείνες που πάντα και κάθε στιγμή είναι άγρυπνοι φρουροί για τα παιδιά, ακόμα και όταν αυτά δείχνουν να μη μας χρειάζονται πια.
Ας είμαστε εκείνες οι πάντα έτοιμες να γίνουμε θυσία για να σωθεί το παιδί ….
Αυτή η μητέρα επιλέγω εγώ να είμαι».
–//–
Ευχαριστώ θερμά την κ. Ατσιδάκου για την τιμή να παρουσιάσουμε μέρος της ομιλίας της και κρίνω σκόπιμο να δοθεί έμφαση σε τρεις σημαντικές ερευνητικές διαπιστώσεις και να προχωρήσουμε σε έναν σύντομο σχολιασμό τους. Ξεκινώ με το μείζον ζήτημα της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής εξέλιξης των γυναικών. Όπως υπογραμμίζει η κ. Ατσιδάκου στην ομιλία της «Στον τομέα του επιπέδου εκπαίδευσης, σύμφωνα με τη Eurostat, τα δύο φύλα συμπορεύονται, φαίνεται όμως ότι δεν συμβαίνει το ίδιο με την πρόσβαση στις ανώτερες διευθυντικές θέσεις. Μόλις το 1/3 είναι γυναίκες στις θέσεις αυτές και η Ελλάδα δυστυχώς σημειώνει από τα χαμηλότερα ποσοστά πανευρωπαϊκά. Μόνο το 25% των Ελληνίδων έχει πρόσβαση σε θέσεις ισχύος. Οι μετρήσεις σε έναν ακόμα σημαντικό τομέα, αυτόν των αποδοχών, δείχνουν ότι απέχουμε αρκετά ακόμη από την εξίσωση, καθώς οι αποδοχές των γυναικών είναι κατά 16% χαμηλότερες από αυτές των ανδρών».
Συνεπώς, διαπιστώνουμε ότι αν και οι γυναίκες στη χώρα μας μορφώνονται και επενδύουν (χρόνο, χρήμα και πρωτίστως ψυχή) στην εκπαίδευσή τους, λαμβάνουν αρκετά χαμηλότερες αποδοχές σε σχέση με τους άντρες και βέβαια δεν έχουν την ίδια επαγγελματική εξέλιξη, παρά τις ικανότητες τους και την επιθυμία τους, σε πολλές περιπτώσεις, να εξελιχθούν επαγγελματικά και να φτάσουν σε ανώτερες θέσεις. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η 11η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί, με ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ως Διεθνής Ημέρα των γυναικών και των κοριτσιών στην Επιστήμη, προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης και ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή στην επιστήμη για τις γυναίκες και τα κορίτσια αλλά και η περαιτέρω υιοθέτηση της ισότητας των φύλων και της χειραφέτησης των γυναικών και των κοριτσιών.
Δυστυχώς, όμως, η πραγματικότητα είναι σκληρή ακόμα και στη σύγχρονη εποχή. Οι γυναίκες στη χώρα μας αναγκάζονται σε πολλές περιπτώσεις -για μία σειρά λόγων- να κάνουν πίσω στα όνειρά τους που αφορούν την πρόοδό τους στις επιστημονικές εξελίξεις και στην επιστημονική έρευνα. Αναγκάζονται να αρνηθούν υψηλόβαθμες θέσεις και να είναι επικεφαλής επιστημονικών ομάδων. Ωστόσο, η συμβολή τους στην Επιστήμη είναι καθοριστικής σημασίας και πρέπει να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες συμμετοχής και ανέλιξης με τους άντρες και ασφαλώς να λαμβάνουν τις ίδιες αποδοχές.
Μία γυναίκα άλλωστε που συμμετέχει ενεργά και κατακτά κορυφές στην επιστήμη της αποτελεί ένα πολύ θετικό και φωτεινό πρότυπο τόσο για την οικογένειά της όσο και για την ευρύτερη κοινωνία. Επομένως, η ίδια η κοινωνία πρέπει να στηρίξει και να ενισχύσει τον ρόλο της γυναίκας στην Επιστήμη. Οφείλει να στηρίξει την εργαζόμενη μητέρα που επιτελεί το ιερό και σπουδαίο έργο της μητρότητας, παρέχοντάς της την πολύτιμη ευκαιρία να προσφέρει τα μέγιστα στην Επιστήμη.
Η σύγχρονη ελληνική κοινωνία οφείλει επίσης να πολεμήσει τα κοινωνικά στερεότυπα που αποτρέπουν τα κορίτσια και μετέπειτα τις ενήλικες να ονειρεύονται και να αγωνίζονται με πάθος για την κατάκτηση υψηλών στόχων που αφορούν την Επιστήμη, πραγματοποιώντας παράλληλα και τα προσωπικά τους όνειρα, καθώς η Επιστήμη έχει ανάγκη την ισότιμη συμβολή και των δύο φύλων και αυτήν ακριβώς την πλήρη και ισότιμη συμμετοχή οφείλουμε όλοι, ως ενεργά μέλη της κοινωνίας, να προβάλλουμε και να διεκδικήσουμε!
Η αρχή όμως πρέπει να γίνει από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, προκειμένου να εξαλειφθούν στην πράξη όλες οι διακρίσεις και να προβληθεί ο ρόλος και των δύο φύλων στην Επιστήμη, ενισχύοντας όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά να κυνηγήσουν τα όνειρά τους. Γιατί από τα στοιχεία που παρουσιάζονται, διαπιστώνεται μία αξιοσημείωτη αντίφαση, ότι ναι μεν οι γυναίκες στην Ελλάδα σπουδάζουν και προχωρούν σε βάθος την εκπαίδευσή τους, αλλά δεν τους δίνονται ίδιες ευκαιρίες με τις αντίστοιχες που δίνονται στους άντρες για να υλοποιήσουν τους επαγγελματικούς τους στόχους και να φτάσουν ψηλά σε επαγγελματικό επίπεδο. Σε αυτό το σημείο μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρει η οργανωμένη Πολιτεία, η οποία δεν μεριμνά για την εργαζόμενη μητέρα και δεν τις παρέχει ουσιαστικές ευκαιρίες να συνδυάσει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, μητρότητα με καριέρα. Αντίθετα, αναγκάζει τη μητέρα όχι μόνο να κάνει πίσω στα επαγγελματικά της όνειρα αλλά σε πολλές περιπτώσεις να εγκαταλείψει την εργασία της για να μεγαλώσει τα παιδιά της. Ασφαλώς, η μητρότητα είναι ο πιο ιερός ρόλος στη ζωή της, αλλά η μητρότητα δεν είναι ασύμβατη με τα όνειρα της κάθε γυναίκας που έχει αφιερώσει την ψυχή της στην επιστήμη και στο επάγγελμα που έχει επιλέξει, ακριβώς όπως δεν θεωρούμε ασύμβατη την πατρότητα με την καριέρα. Κάθε παιδί άλλωστε έχει ανάγκη και τη μητέρα και τον πατέρα του και πλέον με τη ραγδαία ανάπτυξη και πρόοδο της τεχνολογίας, μπορεί να δοθεί η πολύτιμη ευκαιρία στους γονείς να εξελιχθούν επαγγελματικά αλλά και να είναι ουσιαστικά κοντά στα παιδιά τους, συνδυάζοντας οικογένεια με καριέρα.
Μία άλλη δυσάρεστη εξέλιξη για τη χώρα μας αφορά το γεγονός ότι η οικογένεια υφίσταται ισχυρούς κλυδωνισμούς, απόρροια των ευρύτερων κοινωνικών και οικονομικών εξελίξεων. Όπως τονίζει η κ.. Ατσιδάκου στην ομιλία της «Η οικογένεια και η μητρότητα σε Ελλάδα και Ευρώπη είναι σήμερα αντιμέτωπες και με μία ακόμη δυσάρεστη εξέλιξη, τη διαρκή αύξηση των μονογονεϊκών οικογενειών. Το παζλ της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας αποτελείται από περισσότερους εργένηδες, λιγότερους γάμους, περισσότερα διαζύγια, άρα και περισσότερες μονογονεϊκές οικογένειες. Η πολυπληθέστερη ομάδα νοικοκυριών στην Ελλάδα σήμερα είναι, όσο κι αν εντυπωσιάζει αυτό, τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά που αποτελούν το 31 τοις εκατό του συνόλου των νοικοκυριών, πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Επίσης σήμερα 1 στους 3 γάμους διαλύεται στην Ελλάδα και η μητέρα καλείται μόνη να ξαναχτίσει τη ζωή της».
Σπάει, επομένως, ο συνεκτικός δεσμός της οικογένειας και παρατηρείται μία συναισθηματική αποξένωση των μελών της οικογένειας. Στη δίνη όλων αυτών των προβλημάτων που βιώνονται στο πλαίσιο της ελληνικής κοινωνίας, τα ζευγάρια απομακρύνονται συναισθηματικά και χάνεται η ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ τους γιατί δεν έχουν ούτε τον χρόνο, ούτε τον χώρο να έρθουν πιο κοντά, να συζητήσουν, να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους, να αναζητήσουν λύσεις.
Η πολύ σοβαρή αυτή κοινωνική εξέλιξη έχει αρνητικές επιδράσεις σε όλους τους τομείς ζωής και δράσης μας και σχετίζεται άμεσα με το φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας, καθώς οι ανήλικοι και νεαροί παραβάτες προέρχονται κατά κανόνα από διαλυμένες οικογένειες στις οποίες δεν υπάρχει ουσιαστική επικοινωνία και στήριξη του παιδιού, με αποτέλεσμα ο ανήλικος να εγκαταλείπει πρώιμα τις σχολικές του σπουδές και να καταλήγει στον δρόμο -της χρήσης ουσιών και της παρανομίας-. Διαπιστώνουμε, επομένως, πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της οικογένειας και την αναγκαιότητα να κρατηθεί ο συναισθηματικός δεσμός μεταξύ γονιών-παιδιών ακόμα και μετά το διαζύγιο των γονέων. Η συναισθηματική αποξένωση στην οικογένεια είναι ένα ζήτημα που συχνά μένει πίσω από τις πόρτες των σπιτιών, γιατί ακόμα θεωρείται ταμπού να συζητηθεί δημόσια, ωστόσο κάποια στιγμή πρέπει να αναδειχθεί.
Θα ολοκληρώσω με την πιο ευαίσθητη πτυχή του θέματος που αφορά τη βία σε βάρος γυναικών. «Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων από το 2014 μέχρι και το 2017 έχουν σημειωθεί περισσότερα από 13.700 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας με τις γυναίκες να αποτελούν περίπου το 70 τοις εκατό των θυμάτων. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες στατιστικές της Ευρωπαϊκής ένωσης, μία στις τέσσερεις Ελληνίδες άνω των 15 έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή της. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι πέρα από τους γνωστούς αριθμούς υπάρχουν και οι σκοτεινοί αριθμοί. Το παγόβουνο κάτω από την επιφάνεια είναι μεγάλο, διότι πολλές γυναίκες δε θα βρουν τελικά τη δύναμη να ζητήσουν ποτέ βοήθεια», τονίζει η κ. Ατσιδάκου.
Θεωρώ αδιανόητο στη σύγχρονη Ελλάδα η γυναίκα να εξακολουθεί να είναι θύμα βίας. Είναι πρωτόγονο, ακραίο και φρικτό να αποτελεί η γυναίκα τον «σάκο του μποξ» για τον σύζυγο/σύντροφό της, υπομένοντας παθητικά για χρόνια τη βία, κλείνοντας τα μάτια ακόμα και στην κακοποίηση των παιδιών της και εμείς, σε μία πολιτισμένη κοινωνία, να δεχόμαστε την κατάσταση χωρίς να αγανακτούμε και χωρίς να αντιδρούμε δυναμικά όταν γυναίκες και παιδιά δολοφονούνται με πρωτοφανή αγριότητα από τους συζύγους και τους πατέρες τους. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για χρονοτριβή. Όλοι μας, ως ενεργά μέλη της κοινωνίας, πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προκειμένου να εξαλείψουμε (όχι να περιορίσουμε, να εξαλείψουμε) το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας, δίνοντας έμφαση στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση. Πρωτίστως, είναι σημαντικό να αισθανθούν οι γυναίκες ασφαλείς ώστε να μιλήσουν έγκαιρα. Ας εντείνουμε τις εκστρατείες ενημέρωσης και ας δείξουμε από τα ΜΜΕ, πέρα από το συγκινησιακό σκέλος, τις σοβαρότατες διαστάσεις που λαμβάνει η κλιμάκωση της βίας μέσα στην οικογένεια. Αναμφίβολα, η επιστημονική κοινότητα που ασχολείται με το φλέγον ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας έχει έναν πολύ σοβαρό ρόλο να επιτελέσει ως προς την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου.
Συνοψίζοντας, πιστεύω ότι η Ελληνίδα μητέρα θα έχει πάντα την καρδιά της ανοιχτή για να δώσει αγάπη και να στηρίξει όλους όσοι την χρειάζονται. Πρέπει όμως και η οργανωμένη Πολιτεία να την στηρίξει και να μεριμνήσει ώστε να μπορεί να προσφέρει και να συνεχίσει να ονειρεύεται σε μία κοινωνία που αλλάζει δραματικά…
[1]Βλ. σχετικά https://europa.eu/european-union/about-eu/symbols/archived-europe-day_el
Κεντρική φωτογραφία ανάρτησης: Rosefirerising@flickr.
Latest posts by Αγγελική Καρδαρά (see all)
- Έγκλημα στα Γλυκά Νερά και σκηνοθεσία στον τόπο του εγκλήματος (crimestaging) - February 22, 2023
- Έγκλημα στα Γλυκά Νερά και μιντιακές απεικονίσεις: μία ερευνητική προσέγγιση του Crime & MediaLab (ΚΕ.Μ.Ε.) - January 12, 2023
- Κακοποίηση ζώων συντροφιάς και άγριας ζωής στην Κύπρο και οι μιντιακές απεικονίσεις υποθέσεων - November 2, 2022
2 Comments