Πόσες ακόμα ματωμένες γιορτές για τις γυναίκες θύματα βίας;

της Αγγελικής Καρδαρά.

Η πρώτη υπόθεση που μας απασχόλησε ανήμερα της Πρωτοχρονιάς του 2019 ήταν η ειδεχθής ανθρωποκτονία 29χρονης γυναίκας στο νησί της Κέρκυρας, για την οποία παραπέμφθηκε σε δική, τον Νοέμβριο του 2019, ο 52χρονος πατέρας της. Σύμφωνα με το αστυνομικό ρεπορτάζ, ο 52χρονος άντρας φέρεται να χτύπησε την κόρη του 7 φορές με μεταλλικό αντικείμενο (σιδερόβεργα) στο κεφάλι και ύστερα από τον θανάσιμο τραυματισμό της, να την έθαψε κοντά στην οικία της. (Βλ. το σχετικό μας θέμα στο pm και στη στήλη «Έγκλημα και Media» Ματωμένη Πρωτοχρονιά – Σκιαγράφηση του ψυχοεγκληματικού προφίλ.)

Λίγο πριν από την εκπνοή του 2019, 54χρονος άντρας φέρεται να σκότωσε εξ επαφής με κυνηγετική καραμπίνα την 33χρονη σύζυγό του στην οικία τους, επιστρέφοντας από κοινή τους έξοδο σε ταβέρνα με φίλους, όπως ενημερωνόμαστε από το αστυνομικό ρεπορτάζ.

Δύο ενδεικτικές υποθέσεις από έναν μεγάλο αριθμό υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας που έχουμε παρουσιάσει μέσα από την αρθρογραφία μας….

Το φλέγον ερώτημα είναι για πόσα ακόμα ματωμένα Χριστούγεννα και ματωμένες Πρωτοχρονιές με θύματα κόρες, συζύγους, μητέρες, θα χρειαστεί να γράψουμε για να ενημερώσουμε και να αφυπνίσουμε το ευρύ κοινό; Τα βίαια περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας που βλέπουν το φως της δημοσιότητας ολοένα και πιο έντονα τα τελευταία χρόνια, αποκαλύπτουν το μέγεθος του προβλήματος και κυρίως την απουσία ενός προστατευτικού πλαισίου για αυτές τις γυναίκες.

Παρά τις καταγγελίες που γίνονται, οι γυναίκες αυτές, θύματα βίας, βλέπουμε να επιστρέφουν στους «δυνάστες» τους, να αναγκάζονται να συγχωρέσουν, να ανέχονται, να υπομένουν… Στην ουσία όμως είναι ολομόναχες, απροστάτευτες, εκτεθειμένες σε σοβαρότατους κινδύνους για τη σωματική και την ψυχική τους υγεία. Φοβούνται, νιώθουν ότι βρίσκονται σε αδιέξοδο ή, σε άλλες περιπτώσεις, προσπαθούν να κλείσουν τα μάτια στον κίνδυνο, με την ελπίδα ότι ίσως κάτι θα αλλάξει… Στην πραγματικότητα δεν θα αλλάξει τίποτα. Η κατάσταση θα επιδεινωθεί, γιατί εάν ο ίδιος ο δράστης δεν κατανοήσει το πρόβλημά του και δεν ζητήσει επιστημονική βοήθεια, σταδιακά θα γίνεται ακόμα πιο βίαιος, όπως άλλωστε δείχνουν τα πορίσματα των διεθνών ερευνών που υπογραμμίζουν το στοιχείο της κλιμάκωσης της βίας.

Δυστυχώς, αυτό που διαπιστώνεται από όλες αυτές τις υποθέσεις είναι ότι τελικά οι γυναίκες θύματα δεν είναι «θωρακισμένες» από κάποιον αποτελεσματικό προστατευτικό μηχανισμό, ώστε όταν κάνουν την καταγγελία να είναι τουλάχιστον ασφαλείς και να μπορέσουν σιγά σιγά να κάνουν μία νέα αρχή στη ζωή τους.

Γιατί το να αλλάξεις τη ζωή σου και να αρχίσεις από το μηδέν, δεν είναι εύκολο. Αντίθετα, είναι πολύ δύσκολο, ιδίως στην κλειστή τοπική κοινωνία, για μία γυναίκα που ενδεχομένως είναι απολύτως εξαρτημένη από το σύζυγό της, δεν εργάζεται, έχει παιδιά των οποίων τις ανάγκες δεν μπορεί η ίδια να στηρίξει οικονομικά και δεν έχει ένα άμεσο ή ευρύτερο συγγενικό/φιλικό/κοινωνικό περιβάλλον να την καθοδηγήσει και να την υποστηρίξει (και στο απαραίτητο ψυχολογικό και συναισθηματικό επίπεδο), προκειμένου να κάνει μία νέα αρχή. Εάν επομένως δεν υπάρχει ένας προστατευτικός μηχανισμός για τις γυναίκες θύματα, η κατάληξη θα είναι η ίδια: να αναγκάζονται να επιστρέψουν, μέχρι την επόμενη φορά… εάν βέβαια καταφέρουν να επιβιώσουν την επόμενη φορά…

Ναι, κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου και εστιάζουμε την προσοχή μας στα βίαια περιστατικά που δεν θα αποκαλυφθούν αυτές τις γιορτινές ημέρες, όπου η κατάχρηση αλκοόλ σε συνδυασμό με την αδυναμία διαχείρισης θυμού, θα εντείνουν τις βίαιες συμπεριφορές των δραστών με θύματα γυναίκες και παιδιά. Για πολλές οικογένειες θα είναι και αυτά τα Χριστούγεννα «μαύρα», γιατί λόγω εορτών θα δοθούν περισσότερες «ευκαιρίες» στον δράστη να πιει ανεξέλεγκτα, να βρεθεί στο σπίτι και να ξεσπάσει τον θυμό του με τον πιο βίαιο τρόπο, θέτοντας σε κίνδυνο τα μέλη της οικογένειάς του. Συμπεριφορές, όμως, που μόνον εάν οδηγήσουν σε δολοφονία, θα δουν το φως της δημοσιότητας. Ο τραυματισμός της ψυχής, οι σκληρές μέρες και νύχτες της βιαιότητας, θα μείνουν για πάντα στο σκοτάδι, εάν τα πράγματα δεν φτάσουν στο πιο ακραίο τους σημείο που είναι η ανθρωποκτονία.

Η κλιμάκωση της βίας ωστόσο, που όπως διαρκώς τονίζουμε, καταγράφεται σε όλες αυτές τις υποθέσεις δίνει το περιθώριο παρέμβασης. Η κοινωνία μας ευτυχώς αρχίζει να αντιδρά, αρχίζει να ξεσηκώνεται η διεθνής κοινότητα για τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και κυρίως για τη βία κατά των γυναικών, με έντονες διαμαρτυρίες και έρευνες για το πολυσύνθετο αυτό ζήτημα. Υπάρχουν όμως ακόμα πάρα πολλά βήματα να γίνουν, γιατί τα άτομα που είναι εκτεθειμένα σε βία μέσα στην οικογένειά τους, κυρίως γυναίκες και παιδιά, εξακολουθούν να είναι απροστάτευτα, όπως αποκαλύπτουν τα περιστατικά.

Διέξοδος για αυτές τις γυναίκες είναι να νιώσουν δυνατές ώστε να μπορέσουν να φύγουν έγκαιρα, χωρίς να χρειαστεί να δώσουν και «δεύτερη ευκαιρία» που μπορεί να οδηγήσει τελικά στη στέρηση της ίδιας τους της ζωής, εάν ο δράστης δεν έχει μπει σε κάποιο ειδικό πρόγραμμα για να λάβει βοήθεια. Εκστρατείες ενημέρωσης σε όλα τα μέρη της Ελλάδας, δομές στήριξης αλλά και προγράμματα διαχείρισης θυμού, είναι τα τρία σημεία στα οποία είναι αναγκαίο να δοθεί έμφαση από την οργανωμένη Πολιτεία. Μέχρι τότε, ας είμαστε όλοι περισσότερο αφυπνισμένοι και ευαισθητοποιημένοι.

Bio
Latest Posts

Αγγελική Καρδαρά

Η Αγγελική Καρδαρά είναι Εισηγήτρια-Συγγραφέας και Εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος (με εξειδίκευση στη μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία) και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε.). Το θέμα της διδακτορικής διατριβής της, με Επιβλέποντα τον Καθηγητή Γιάννη Πανούση, αφορά τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού. Από τον Φεβρουάριο του 2020 ανέλαβε και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Crime & Media Lab του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος που αποτελεί Ομάδα Εργασίας για το Έγκλημα και την Απεικόνισή του στα ΜΜΕ. Έχει επάρκεια και άδεια διδασκαλίας τριών ξένων γλωσσών (αγγλικών, γαλλικών, ισπανικών). Εργάζεται στον συναρπαστικό χώρο της εκπαίδευσης, δίνει διαλέξεις και οργανώνει μαθήματα σεμιναριακού τύπου στο αντικείμενο εξειδίκευσής της «Έγκλημα & Media». Επίσης, είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη ερευνών εγκληματολογικού, κοινωνικού και μιντιακού ενδιαφέροντος, αρθρογραφεί και συγγράφει. Έχει συγγράψει τα βιβλία: Τρομοκρατία και ΜΜΕ (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Όταν η ψυχή μιλάει (εκδόσεις Υδρόγειος), Φυλακή και Γλώσσα (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας για τον Αστυνομικό και Δικαστικό Συντάκτη (εκδόσεις Παπαζήση), Σκιαγράφηση του ψυχολογικού προφίλ των εγκληματιών που απασχόλησαν τα ελληνικά ΜΜΕ (1993-2018): Criminal Profiling and Media (εκδόσεις Παπαζήση). Οι «Νέοι Παγιδευμένοι στα Παιχνίδια της Βίας: Εγκλήματα με Δράστες και Θύματα Νέους» είναι το έκτο βιβλίο της και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση.