Το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης του 2020 απονεμήθηκε την Παρασκευή στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων του ΟΗΕ (WFP), τον μεγαλύτερο ανθρωπιστικό οργανισμό στον κόσμο, που επικεντρώνεται στην παροχή τροφής στους πεινασμένους και τη σίτιση των πιο ευάλωτων πληθυσμών σε εποχές πολεμικών συγκρούσεων.
Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ, η οποία αποφασίζει ποιος ή τι αξίζει την τιμή κάθε χρόνο, δήλωσε ότι ο παγκόσμιος οργανισμός αποδείχθηκε καθοριστικός για την καταπολέμηση της πείνας και της φτώχειας πέρυσι εν μέσω δύσκολων συνθηκών.
«Το 2019, το WFP παρείχε βοήθεια σε περίπου 100 εκατομμύρια ανθρώπους σε 88 χώρες που είναι θύματα οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας και πείνας», δήλωσε στην ανακοίνωση της η επιτροπής, καθώς «135 εκατομμύρια άνθρωποι υπέφεραν από οξεία πείνα, ο υψηλότερος αριθμός εδώ και πολλά χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης προκλήθηκε από πόλεμο και ένοπλες συγκρούσεις».
Οι μάχες σε όλον τον κόσμο – σε μέρη όπως η Υεμένη, η Συρία και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό – αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% της επισιτιστικής ανασφάλειας στον κόσμο, σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών του 2018. Κατά τη διάρκεια πολέμων, εκατομμύρια εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, οι αλυσίδες εφοδιασμού διαλύονται και οι αντίπαλοι στοχεύουν αγορές και καλλιέργειες.
Η πείνα, λοιπόν, είναι ένα όπλο πολέμου, και από την ίδρυσή του το 1961 το WFP «έχει συμβάλει σημαντικά στην κινητοποίηση των κρατών μελών του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της χρήσης του», ανέφερε η επιτροπή.
Τον Μάιο του 2018, το WFP ενθάρρυνε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να εγκρίνει, για πρώτη φορά, ψήφισμα που καταδικάζει τον σκόπιμο και παράνομο λιμό των αμάχων κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. Ο David Beasley, εκτελεστικός διευθυντής του WFP, δήλωσε ότι το μέτρο ήταν «ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός, προς τη διακοπή του κύκλου των συγκρούσεων και της πείνας, που εμποδίζει την ευημερία και την ειρήνη εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων».
Είναι αρκετά δύσκολο να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα καθώς πέφτουν βόμβες και πυροβολούν όπλα. Όμως, κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, τέτοιες προσπάθειες ανακούφισης είναι ακόμη πιο δύσκολες, ακόμη και με 17.000 υπαλλήλους του WFP και περισσότερα από 20 πλοία, 92 αεροπλάνα και 5.600 φορτηγά.
Αυτό αφορά, καθώς περίπου 9 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από πείνα κάθε χρόνο, περισσότερο από το AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση.
Το σκεπτικό της επιτροπής ήταν να ρίξει τα φώτα της δημοσιότητας στη μάστιγα της πείνας ως έναν πόλεμο, που επιδεινώνεται λόγω της κρίσης στην υγεία και την κλιματική αλλαγή. Εκτιμάται ότι περίπου 265 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι δεν θα πεινούσαν εάν το WFP είχε περισσότερους πόρους.
Το βραβείο ως κριτική στη διοίκηση Τραμπ
Ένα άτομο που μπορεί να μην είναι ευχαριστημένο με την επιλογή της επιτροπής Νόμπελ είναι ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Αφού έλαβε δύο υποψηφιότητες από δεξιούς πολιτικούς στη Σκανδιναβία για τη διαπραγμάτευση ειρηνευτικών συμφωνιών στη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια, κατέστησε σαφή την επιθυμία του να κερδίσει το Βραβείο Ειρήνης. Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι η συμφωνία μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου δεν έκανε τίποτα, και οι “Συμφωνίες του Αβραάμ” που υπέγραψε το Ισραήλ με τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν εξομάλυναν και τυποποίησαν τους δεσμούς που υπήρχαν ήδη.
Η επιτροπή των βραβείων Νόμπελ κατέστησε σαφές ότι ο Τραμπ δεν ήταν ποτέ – και ενδεχομένως να μην είναι ποτέ – πιθανό να κερδίσει, καθώς η εξωτερική πολιτική «Η Αμερική Πρώτα» που προωθεί, είναι ένα ανάθεμα στην παγκόσμια κοινότητα.
Ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να υποστηρίζει περικοπές στις συνεισφορές των Ηνωμένων Πολιτειών στον ΟΗΕ. Όταν οι ΗΠΑ σταμάτησαν να χρηματοδοτούν την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες το 2018, για παράδειγμα, η κυβέρνηση έθεσε σε κίνδυνο περίπου 140.000 ανθρώπους να μην λάβουν επισιτιστική βοήθεια.
Ο Τραμπ πιστεύει ότι κάθε χώρα πρέπει να επικεντρωθεί στις δικές της προκλήσεις, και όχι στα παγκόσμια προβλήματα. Είναι ακριβώς μία ιδέα – αντίθετη με αυτή της δημιουργίας του ΟΗΕ – που οδηγεί σε διενέξεις, πολέμους, χαώδεις ανισότητες και ένα μέλλον σκοτεινό για την ανθρωπότητα.
