Το έγκλημα στη λογοτεχνία – ΔΕΚΑΕΠΤΑ ΚΛΩΣΤΕΣ: Συνέντευξη με τον συγγραφέα Πάνο Δημάκη

της Αγγελικής Καρδαρά.

Με ένα «ταξίδι» στη λογοτεχνία θα υποδεχτούμε τη νέα χρονιά, στη στήλη «Έγκλημα και Media», αφού ευχηθώ στο αναγνωστικό μας κοινό κάθε καλό για το νέο έτος και συναρπαστικά ταξίδια του νου για να δραπετεύουμε κάπου κάπου από τη δύσκολη πραγματικότητα!

Ο Πάνος Δημάκης στο πρώτο του μυθιστόρημα, υπό τον τίτλο «Δεκαεπτά Κλωστές» πραγματεύεται μία αληθινή ιστορία, μία υπόθεση εγκληματολογικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος, η οποία έλαβε χώρα στο αγαπημένο νησί των Κυθήρων, πριν από 111 χρόνια, αλλά εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων και προβληματισμού για τα κίνητρα της εγκληματικής δράσης του κεντρικού προσώπου του βιβλίου, καθώς και για τη συνολική πορεία ζωής του που, ενώ ξεκίνησε με τις αγαθότερες προθέσεις και με διάθεση για να δώσει αγάπη, βίωσε έντονα την κοινωνική απόρριψη και την αδικία και μέσα από πολλές περιπέτειες κατέληξε να γίνει ένας mass murderer σκοτώνοντας έναν μεγάλο αριθμό αθώων ανθρώπων.

Ειδικότερα, το βιβλίο είναι βασισμένο στην ιστορία ενός υπαρκτού προσώπου του Αντώνη Γερακίτη ή “Καστελάνη”, που αιματοκύλησε ένα χωριό των Κυθήρων το 1909. Κάθε λεπτομέρεια που αφορά το έγκλημα και πολλά από τα γεγονότα που προηγήθηκαν ή ακολούθησαν είναι απολύτως πιστά στην πραγματικότητα, καθώς ο συγγραφέας διεξήγαγε ενδελεχή έρευνα. Υπάρχουν όμως μυθοπλαστικοί χαρακτήρες με σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης, οι οποίοι πλάστηκαν για να εξυπηρετήσουν ως καταλύτες στην πλοκή και ως έναυσμα για να αναπτύξει ο συγγραφέας πολύ σοβαρά κοινωνικά θέματα, δεδομένου ότι στόχος του ήταν να εμβαθύνει κυρίως στα κοινωνικά αίτια που δύναται να ασκήσουν ισχυρές επιδράσεις στην ψυχοσύνθεση ενός ατόμου το οποίο οδηγείται στη διάπραξη ενός τόσο αποτρόπαιου εγκλήματος, και παράλληλα να αναδείξει τον αρνητικό ρόλο του κοινωνικού πλαισίου, χωρίς ασφαλώς να παραβλέπει την ατομική ευθύνη και τις σοβαρές επιπτώσεις των λανθασμένων επιλογών ζωής, τόσο στο ίδιο το άτομο όσο και στην ευρύτερη κοινωνία.

Φλέγοντα ερωτήματα, όπως τι μπορεί να οδηγήσει μία ανθρώπινη ψυχή στο πιο ειδεχθές έγκλημα, ποιος είναι ο ρόλος της κοινωνίας, αλλά και της μοίρας, εάν το έγκλημα θα μπορούσε να προληφθεί και πολλά ακόμα «γεννιούνται» με την ανάγνωση του βιβλίου. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η επιτυχημένη σεναριογράφος Μιρέλλα Παπαοικονόμου έδειξε ενδιαφέρον για τη μεταφορά της πολύ ενδιαφέρουσας ιστορίας του βιβλίου στη μικρή ή στη μεγάλη οθόνη. Ο συγγραφέας, στη συνέντευξη που μας παραχώρησε για το postmodern.gr, μας αποκαλύπτει περισσότερες λεπτομέρειες και βέβαια μας οδηγεί στα σκοτεινά «μονοπάτια» της ψυχής του ήρωα που επιχείρησε μέσα από το έργο του να φωτίσει.

Περίληψη: Οι «Δεκαεπτά Κλωστές» είναι η ιστορία του Καστελάνη, κατά κόσμον Αντώνη Γερακίτη, που αιματοκύλησε τα Κύθηρα το 1909, ίσως στο αγριότερο έγκλημα της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ο Καστελάνης, ένας νεαρός τσαγκάρης και λυράρης, είναι ένας άνθρωπος που προσπαθεί να ανέβει με την αξία του, βασιζόμενος στην υποστήριξη και αποδοχή του κόσμου. Θέλει να μοιράζει απλόχερα τη χαρά στους ανθρώπους, όμως εκείνοι του το αρνούνται όταν τον κατηγορούν δύο φορές για κάτι που δεν διέπραξε. Προδομένος από σχεδόν όλους, κι έχοντας χάσει ό,τι ήταν πολύτιμο στη ζωή του, από τη δουλειά του και την αρραβωνιαστικιά του, μέχρι την αξιοπρέπειά του, παίρνει μία μοιραία απόφαση που 111 χρόνια μετά έχει στιγματίσει τα Κύθηρα.

Οι απίστευτες συμπτώσεις κάνουν την ιστορία του εγκλήματος πραγματικά αξέχαστη. Χαμένος μέσα στο παραλήρημά του, ο Καστελάνης χορεύει έναν θανάσιμο χορό στα στενά δρομάκια ενός γραφικού χωριού. Το έγκλημα είναι ειδεχθές κυρίως λόγω του πόσα και ποια ήταν τα θύματα. Η ταχύτητα με την οποία εξελίχθηκαν όλα εντείνει το δράμα. Η ιστορία δεν τελειώνει με το έγκλημα, μιας και υπάρχουν πολλές ανατροπές, ακόμα και στη φυλακή.

Ένα από τα βασικά θέματα του βιβλίου είναι η εξωτερικά επιβαλλόμενη ηθική και η ηθική που φτιάχνει ο καθένας μας για τον εαυτό του, όπως αυτή που φτιάχνει ο Καστελάνης. Όπως λέει και η Άννα, αρραβωνιαστικιά του ήρωα του βιβλίου, Καστελάνη, στην ηθικολόγο αδελφή της:

«Αυτό είναι η αμαρτία για μένα, Ρόζα. Όταν αρνείσαι να σκεφτείς θετικά και όταν βλέπεις τον Θεό και τον κόσμο ως κριτή. Θέλεις να είσαι ενάρετη για να σου πουν οι άλλοι ότι είσαι ενάρετη. Για να δει μέσα από τα σύννεφα ο Θεός και να πει: “Τι καλή κοπέλα!” Χάνεις όμως την ουσία. Η αρετή δεν είναι το μέσο για να πετύχεις την ευτυχία και την καταξίωση. Η αρετή, η ίδια η αρετή, είναι ο στόχος. Αυτή είναι η ανταμοιβή σου. Δεν είσαι καλός άνθρωπος για να κερδίσεις κάτι. Είσαι καλός άνθρωπος για να είσαι καλός άνθρωπος». Η φωνή της ήταν ήρεμη γιατί ένιωθε ότι εξηγούσε το πιο απλό και αυτονόητο πράγμα στον κόσμο… «Ξέρεις ποια είναι η αμαρτία; Να προσπαθείς να ζεις τη ζωή σου σύμφωνα με τις επιθυμίες των άλλων. Αυτό είναι η αμαρτία. Αυτό καταστρέφει τους ανθρώπους».

Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Πάνος Δημάκης γεννήθηκε το 1977. Μεγάλωσε στο Άστρος Αρκαδίας και από το 1995 ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δούλεψε για 18 μήνες ως μεταφραστής στην Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα.

Έχει μεταφράσει αφηγήματα από τα Αγγλικά και τα Ιταλικά, καθώς και το έργο Ο Καπετάν Μιχάλης του Νίκου Καζαντζάκη στα Αγγλικά, σε πρώτη παγκόσμια μετάφραση μετά την αρχική του 1955. Εργάστηκε ως επιμελητής στο φιλολογικό τμήμα των Εκδόσεων Καζαντζάκη και συμμετείχε σε εκθέσεις των Μουσείων Μπενάκη, Ισλαμικής Τέχνης και Χατζηκυριάκου-Γκίκα για το 2017, Έτος Νίκου Καζαντζάκη.

Διατηρεί μεταφραστικό γραφείο όπου ασχολείται κυρίως με οικονομικά και νομικά κείμενα, καθώς και με επιμέλειες κειμένων. Επί σειρά ετών διδάσκει Επαγγελματικά Αγγλικά και Ισπανικά σε στελέχη πολυεθνικών εταιρειών. Μιλάει 8 γλώσσες.

Το Βερβενιώτικο Ιδίωμα ήταν το πρώτο του βιβλίο (Κάπα Εκδοτική). Ακολούθησε το αγγλικό ετυμολογικό λεξικό Etymolexicon (Εκδόσεις 24 γράμματα). Οι Δεκαεπτά κλωστές είναι το πρώτο του μυθιστόρημα (Κάπα Εκδοτική).

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Κύριε Δημάκη, πώς και πότε «γεννήθηκε» στο μυαλό και στη ψυχή σας η ιδέα να ασχοληθείτε συγγραφικά με μία πραγματική ιστορία, με ένα ειδεχθές έγκλημα που έλαβε χώρα στα Κύθηρα το 1909 και με τη σκιαγράφηση του εγκληματικού προφίλ του δράστη που αιματοκύλησε ένα χωριό των Κυθήρων με σκοπό να λάβει εκδίκηση για την άδικη τιμωρία του;

Το μυθιστόρημα εξελίσσεται στα Κύθηρα, το αγαπημένο μου νησί. Σε ένα από τα ταξίδια μου πριν από δύο χρόνια, είχα πάει σε ένα χωριουδάκι, τις Καλοκαιρινές, και σε μία συζήτηση με τους συνδαιτυμόνες μου, μού αφηγήθηκαν μία ιστορία η οποία με άφησε άναυδο, μία ιστορία άκρως αληθινή, την οποία βέβαια μετά διασταύρωσα, ψάχνοντας κι εγώ. Με άφησε άναυδο, γιατί αφενός έχει πάρα πολλά αστυνομικά στοιχεία, αφετέρου οι συμπτώσεις οι οποίες οδήγησαν σε ό,τι έγινε αλλά και το εν γένει κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής ήταν πάρα πολύ γοητευτικές.

Για μένα αυτό το βιβλίο ήταν το έναυσμα να πλάσω έναν κόσμο, τον Κυθηραϊκό, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό ήταν ο ίδιος και σε όλη την επαρχία, κυρίως στη νότια Ελλάδα, και ταυτόχρονα να θίξω θέματα τα οποία γεννήθηκαν μέσα μου, όταν άκουσα αυτή την ιστορία, όπως αυτό της συκοφαντίας και της ηθικής. Υπάρχουν πάρα πολλοί διάλογοι για το τι είναι ηθική και γιατί αυτή μπορεί να επηρεάσει τόσο πολύ τις ζωές των ανθρώπων σε σημείο που και να τους καταστρέψει.

Επίσης, προσπάθησα σε μεγάλο βαθμό να μιλήσω για τις ιστορίες των θυμάτων, να αποδώσω έναν φόρο τιμής σε ανθρώπους που βρέθηκαν την πιο ακατάλληλη στιγμή στο πιο ακατάλληλο μέρος. Θεώρησα ότι ήταν καθήκον μου να μιλήσω για τις ιστορίες τους, όχι κατ’ ανάγκη αυτών των ανθρώπων, αλλά «πλάθοντας» μία οικογένεια που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μία από τις οικογένειες που καταστράφηκαν.

Ο τίτλος του βιβλίου σας έχει ένα συμβολικό νόημα. Θα μας το αναλύσετε;

Ο τίτλος ήρθε σχεδόν αμέσως στο μυαλό μου και δεν αμφιταλαντεύτηκα ποτέ να τον αλλάξω, εκτός από τον ίδιο τον αριθμό. Θα μου επιτρέψετε να μην αποκαλύψω γιατί επέλεξα τον αριθμό 17 ‒θα το ανακαλύψει ο αναγνώστης στην τελευταία σελίδα. Οι κλωστές, όμως, συμβολίζουν αρχικά τις κλωστές με τις οποίες ο Καστελάνης έραβε τα παπούτσια στο μαγαζί του ως τσαγκάρης, τις χορδές της λύρας με την οποία έπαιζε στα πανηγύρια ως λυράρης, αλλά κυρίως τα νήματα της μοίρας τα οποία αρχικά αδυνατούσε να κόψει και στη συνέχεια αρνήθηκε να κόψει.

Θα ήθελα να μας μιλήσετε για τον τρόπο διεξαγωγής της έρευνάς σας, η οποία όπως καταλαβαίνω έχει πολλά στοιχεία επιστημονικής έρευνας, προκειμένου να συγκεντρώσετε όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη συγγραφή της ιστορίας;

Στόχος μου ήταν να κάνω μία αρκετά ενδελεχή έρευνα για την εποχή και την περιοχή, εννοώντας τα ήθη και έθιμα, τη γεωγραφία του νησιού, τα φαγητά, την ενδυμασία, τη γλώσσα. Αφιέρωσα πάρα πολύ χρόνο διαβάζοντας χάρτες, καταγράφοντας ακόμα κι εάν ο δρόμος είναι ανηφορικός ή κατηφορικός κ.λπ., γιατί η διαδρομή του πρωταγωνιστή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη σφαγή.

Μίλησα σε παππούδες των Κυθήρων ‒αλλά όχι σε υπερβολικό βαθμό λεπτομέρειας‒ γιατί ήθελα να υπάρχει και το μυθοπλαστικό στοιχείο, κυρίως στους χαρακτήρες των ηρώων. Τέλος, στο ηλεκτρονικό αρχείο της Βουλής των Ελλήνων, έψαξα τις εφημερίδες της εποχής του Αυγούστου και Σεπτεμβρίου του 1909. Βρήκα αρκετά σημαντικά στοιχεία. Πολλά από αυτά ενίσχυαν αυτά που είχα βρει ήδη, πολλά όμως αποτέλεσαν καινούργιο υλικό που λειτούργησε αποκαλυπτικά για μένα.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε κατά τη διεξαγωγή της έρευνάς σας ή/και αργότερα κατά τη διαδικασία της συγγραφής και πώς τις υπερβήκατε;

Οι βασικές δυσκολίες κατά την έρευνα ήταν στο μυαλό μου: υποθέτοντας ότι η τοπική κοινωνία ίσως να αντιτίθετο στο να ξεσκάψω μία τέτοια ιστορία που θα μπορούσε να είναι άγος για αυτούς, δεν ρώτησα πλήθος ανθρώπων. Μετά όμως τις παρουσιάσεις του βιβλίου στο νησί, απεδείχθη από τον κόσμο με τον οποίο συνομίλησα ότι ό,τι έγραψα (ακόμα και κάποιες δικές μου εικασίες) ήταν όντως αληθινό.

Όσο για τη συγγραφή, ομολογώ πως μου βγήκε αρκετά ομαλά και φυσικά, παρόλο που ήταν το πρώτο μου μυθιστόρημα. Προσπάθησα όμως πολύ να υπάρχει ροή, επεξήγηση όλων των στοιχείων, χωρίς ‒ελπίζω‒ νοηματικά κενά στην ιστορία, και κυρίως να δώσω ένα ολοκληρωμένο ψυχογράφημα των βασικών χαρακτήρων και ολόκληρης της κοινωνίας.

Από την έρευνα που κάνατε, διαπιστώσατε ότι οι κατηγορίες για απόπειρα βιασμού σε βάρος του Καστελάνη ήταν κατασκευασμένες; Η υπόθεση ήταν πραγματικά μία δικαστική πλάνη, το γνωρίζετε αυτό;

Σε αυτό συνηγόρησαν οι μαρτυρίες που διασώζονται, πολλές από τις οποίες έχουν συλλεγεί από επιφανείς πνευματικούς παράγοντες του νησιού, όσο και οι μαντινάδες της εποχής που πέρασαν από γενιά σε γενιά και οι οποίες εξιστορούσαν την ιστορία του. Αυτό δεν σημαίνει ότι στη συλλογική συνείδηση του κόσμου είχε ξεχαστεί η φονική του ιδιότητα: τα παλιά χρόνια φοβέριζαν τα μικρά παιδιά ότι θα τα αρπάξει!

Το βιβλίο σας, θα έλεγα ότι, λαμβάνει πολύ σημαντικές εγκληματολογικές αλλά και κοινωνικές διαστάσεις, στις οποίες κρίνω σκόπιμα να εστιάσουμε. Αρχίζοντας από τις εγκληματολογικές διαστάσεις, πώς εσείς σκιαγραφείτε το προφίλ του mass murderer, όπως θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε βάσει εγκληματολογικής τυπολογίας τον Καστελάνη;

Πολλοί συγχέουν τον mass murderer με τον serial killer. Ο Καστελάνης δεν εμπίπτει στην κατηγορία των serial killers, μιας και η πλειονότητα των εγκλημάτων του συντελείται μέσα σε μία μόλις ώρα. Επίσης, δεν στοχεύει σε συγκεκριμένα θύματα, δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο pattern δράσης, δεν ωθείται από παιδικά τραύματα που μπορεί να τον οδηγούν σε συγκεκριμένες πράξεις. Μέσα στο ταραγμένο μυαλό του, είναι όλοι εχθροί και αξίζουν να πεθάνουν όλοι. Τα χτυπήματα είναι τυφλά, χωρίς συγκεκριμένο στόχο. Η οργή του τον οπλίζει και το μαχαίρι του γράφει επάνω «Όλους».

Ως προς τις κοινωνικές διαστάσεις, θεωρείτε ότι η κοινωνία μπορεί τελικά να «κατασκευάσει» έναν δολοφόνο; Θα μας αναπτύξετε αυτή την πολύ σημαντική διάσταση του βιβλίου σας;

Η κοινωνία πλείστες φορές δημιουργεί τέρατα, ενίοτε από την έμφυτη τάση της να βρίσκει εξιλαστήρια θύματα, αποκρύπτοντας και πολλές φορές ξεχνώντας η ίδια τα δικά της λάθη. Βλέπουμε συχνά δίπλα μας ανθρώπους να κατηγορούν τον συνάνθρωπο ή και συγγενή τους για κάτι, από εγωισμό και υποκρισία, προσποιούμενοι ότι αυτοί οι ίδιοι είναι πάντα αμέμπτου ηθικής, ψάχνοντας αποδιοπομπαίους τράγους. Ο Καστελάνης είχε κάποια ψυχολογικά προβλήματα, που πιθανότατα να ήταν ήσσονος σημασίας, όπως η έντονη ανασφάλεια. Αυτή, όμως, τράφηκε τόσο πολύ από τα αιχμηρά, δηκτικά σχόλια των ανθρώπων, που κάποια στιγμή γιγαντώθηκε. Πολλές φορές γύρω μας βλέπουμε ανθρώπους που διακατέχονται από μία μικρή μελαγχολία, και αμέσως τους στιγματίζουμε ως «τρελούς» κ.λπ., χωρίς να εμβαθύνουμε στο τι μπορεί να τους οδηγεί σε αυτή την κατάσταση. Κι έτσι, αντί να βοηθήσουμε, οξύνουμε την κατάσταση.

Αν αντίστοιχα αυτή η ιστορία διαδραματιζόταν τη σύγχρονη εποχή όπου πλέον και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδραματίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητά μας αλλά και στη μετάδοση μηνυμάτων σε ένα ευρύ κοινό, ποιες εικάζετε ότι θα ήταν οι κοινωνικές αντιδράσεις; Ίδιες, διαφορετικές, πιο έντονες και γιατί;

Νομίζω ότι η υπόθεση αυτή είναι ίσως από τις πρώτες περιπτώσεις στην Ελλάδα διάδοσης ψευδών ειδήσεων, τα γνωστά fake news, τα οποία, όπως βλέπουμε και τώρα, αγκαλιάζονται τόσο εύκολα από το κοινό, χωρίς να γίνει διασταύρωση. Αυτό είναι αρκετά παράδοξο, μιας και τη σήμερον ημέρα έχουμε τόσα πολλά μέσα στη διάθεσή μας για να διασταυρώσουμε κατά πόσο ισχύει κάτι, όμως ο περισσότερος κόσμος απλώς διαβάζει μία είδηση και αμέσως την ενστερνίζεται σαν Ιερό Ευαγγέλιο χωρίς να το ψάξει περισσότερο.

Θεωρώ ότι η αντίστοιχη ιστορία σήμερα θα είχε την ίδια ή και εντονότερη κοινωνική αντίδραση, ειδικότερα σε μία εποχή που το κίνημα «me too» έχει πλέον γερές βάσεις. Οι υποθέσεις βιασμού ή απόπειρας βιασμού πρέπει να δημοσιοποιούνται και να στιγματίζονται. Απλώς, στην περίπτωση αυτή ήταν προϊόν συκοφαντίας.

Ποιος είναι ο ρόλος που διαδραματίζει η μοίρα στη ζωή του Καστελάνη;

Η ζωή του Καστελάνη άγεται και φέρεται από τη μοίρα. Γράφω κάπου στο βιβλίο: «Οι Έλληνες λοιπόν πάντα άφηναν τη ζωή τους έρμαιο στη θεϊκή παρέμβαση. Παρότι η προσωπική επιδίωξη για μεγάλες και ηρωικές πράξεις και η υπέρβαση ήταν κάτι που ενθαρρυνόταν, πολλοί από τους μεγάλους μύθους ήταν η απόλυτη προσωποποίηση της ανικανότητας του ανθρώπου να ξεπεράσει αυτό που είχε γραφτεί γι’ αυτόν από αόρατα χέρια».

Η μοίρα ήταν για τον Καστελάνη κάτι στο οποίο δεν μπορούσε να αντιτάξει την προσωπική, ελεύθερη βούλησή του. Του εδόθη η ευκαιρία να σταματήσει τον φαύλο κύκλο που είχε ανοίξει, αλλά επέλεξε να τον συνεχίσει με τραγική έκβαση.

Σημαντικό ρόλο στο βιβλίο σας έχουν και οι γέφυρες, σε συμβολικό επίπεδο. Θα μας αναπτύξετε τον ρόλο τους;

Οι γέφυρες είναι το πιο σημαντικό σύμβολο του βιβλίου. Είναι το πέρασμα στην απέναντι όχθη που επιλέγουμε ή όχι να κάνουμε. Το εξώφυλλο του βιβλίου, που έχει φιλοτεχνήσει ο ζωγράφος Βασίλης Γαρυφαλλάκης και βασίζεται στην πραγματική φωτογραφία του Καστελάνη, έχει την πέτρα της γέφυρας εντυπωμένη μέσα στο πρόσωπο του ήρωα.

Οι γέφυρες στο βιβλίο μιλούν στον Καστελάνη σαν τη συνείδησή του. Πίσω από τη φωνή τους βρίσκομαι εγώ, είναι σαν να μιλάω εγώ στον Καστελάνη και να τον συμβουλεύω. Όμως, αρνείται να με ακούσει…

Βρίσκεστε σε συζητήσεις με την αγαπημένη μας σεναριογράφο Μιρέλλα Παπαοικονόμου για τη μεταφορά της ιστορίας του βιβλίου στη μικρή ή στη μεγάλη οθόνη;

Οι συζητήσεις είναι πλέον στο στάδιο της επικοινωνίας με κινηματογραφικές εταιρείες παραγωγής και κανάλια. Είμαι πολύ ευτυχής και συνάμα τυχερός που η Μιρέλλα ήταν από τα πρώτα άτομα που διάβασαν και αγάπησαν το βιβλίο. Εύχομαι να ευοδωθούν τα σχέδιά μας και το κοινό να γνωρίσει αυτή την ιδιαίτερη ιστορία.

Σας εύχομαι ολόψυχα την υλοποίηση του παραπάνω στόχου! Ποιο είναι για εσάς το πιο δυνατό και σημαντικό μήνυμα που θέλατε να περάσετε μέσα από το βιβλίο;

Σας ευχαριστώ πολύ! Θεωρώ ότι οι άνθρωποι πρέπει να ζουν τις ζωές τους σύμφωνα με τη δική τους ελεύθερη βούληση, χωρίς όμως αυτή η ελεύθερη βούληση και η προσωπική ηθική που φτιάχνει ο καθένας να βλάπτει τους άλλους. Ο Καστελάνης από τη μία ζημιώθηκε από την προσποιητή ηθική των ανθρώπων, οι οποίοι δεν μπορούσαν να δεχθούν κάποια πράγματα ή απλώς έγιναν θύματα της συκοφαντίας που επικρατούσε. Ο ίδιος ο Καστελάνης, από την άλλη, χρησιμοποιεί τη δική του ελεύθερη βούληση και πικραμένος, αντί να στραφεί προς το καλό, επιλέγει το κακό. Συνεπώς, ίσως το πιο σημαντικό μήνυμα είναι να ζούμε τις ζωές μας με τον τρόπο που εμείς επιθυμούμε, χωρίς να βλάπτουμε τον κοινωνικό περίγυρο. Να ζούμε όπως θέλουμε, χωρίς να βασιζόμαστε στις επιταγές των άλλων, πάντοτε όμως με σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη και προσωπικότητα.

Ένας αντιήρωας μπορεί να γίνει συμπαθής στο αναγνωστικό κοινό και υπό ποια οπτική γωνία;

Επιχείρησα να ζωγραφίσω τον Καστελάνη σαν έναν ήρωα/αντιήρωα μίας αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Ο Αίας, ο Μελέαγρος, η Μήδεια, η Ηλέκτρα κι ο Ορέστης προβαίνουν σε ειδεχθή εγκλήματα, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, όμως οι άνθρωποι τότε και τώρα μπορούν να τους συμπαθούν, να τους δικαιολογούν την ίδια ώρα που φρίττουν με τα ανοσιουργήματά τους.

Ως συγγραφέας αλλά και ερευνητής αυτής της ιστορίας, ποιες είναι οι δικές σας σκέψεις αλλά και τα συναισθήματά σας για τον Καστελάνη και τελικά την εγκληματική πορεία του;

Ο Καστελάνης ήταν ένας άνθρωπος όπως όλοι μας, με μία φυσιολογική ζωή που γκρεμίστηκε. Και μετά έφτασε σε αυτό το στυγερό έγκλημα. Αφενός η έρευνά μου με οδηγούσε στη διαπίστωση ότι όντως ο Καστελάνης αδικήθηκε, οπότε σίγουρα τον σκιαγράφησα με κάποια πιο θετικά χρώματα. Αφετέρου, ολοκληρώνοντας το βιβλίο, ο αναγνώστης μπορεί να καταλάβει ότι προσπαθώ να κρατήσω μία ουδέτερη στάση. Τον πονάω, τον αγαπάω σαν χαρακτήρα, ίσως επειδή τον έχω πλάσει σε μεγάλο βαθμό κι εγώ, αλλά δεν τον συγχωρώ. Τον κατανοώ, αλλά ταυτόχρονα φρίττω με τις πράξεις του που επηρέασαν τη ζωή πάρα πολλών ανθρώπων. Του δίνω ελαφρυντικά για την οργή του, αλλά θεωρώ ότι πήρε τη λανθασμένη απόφαση.

Υπάρχουν υποθέσεις εγκληματολογικού ενδιαφέροντος που έχουν απασχολήσει τα ΜΜΕ, με τις οποίες θα θέλατε να ασχοληθείτε συγγραφικά;

Η αλήθεια είναι ότι έχω διαβάσει σχετικά με πολλές υποθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Με συναρπάζουν οι λόγοι που οδηγούν κάποιον στο έγκλημα. Υπάρχουν συγκλονιστικές ιστορίες στα ελληνικά χρονικά. Πολλές από αυτές αφορούν εγκλήματα που έχουν ως κίνητρο το πάθος ή την κλοπή. Ομολογώ ότι πολύ δύσκολα θα έγραφα ένα βιβλίο για τέτοια εγκλήματα, ίσως γιατί προτιμώ να υπάρχει κοινωνικό σχόλιο πίσω από την εξιστόρηση του βιβλίου. Ενδεικτικά, όμως, θα πω ότι η υπόθεση του ΑΠ, του υποτιθέμενου δράκου του Σέιχ Σου, είναι για μένα η πιο ενδιαφέρουσα. Προς το παρόν, όμως, δεν ενδιαφέρομαι να γράψω άλλο βιβλίο βασισμένο σε αληθινό συμβάν.

Ετοιμάζετε αυτή την περίοδο κάποια άλλη συγγραφική δουλειά;

Αυτήν την περίοδο γράφω το δεύτερο μυθιστόρημά μου, εξ ολοκλήρου προϊόν μυθοπλασίας, που εκτυλίσσεται σε μία κωμόπολη της ορεινής Αρκαδίας το 1949. Μιλάει για ένα «μικρό εμφύλιο μετά τον πραγματικό εμφύλιο» σε μία μικρή κοινωνία και καταπιάνεται με τα θέματα του μίσους, της φιλαρχίας και της δημαγωγίας. Πάντως, το βιβλίο θα βρίθει εγκλημάτων, μόνο που δεν θα υπάρχει μόνο ένας δολοφόνος…

Κυριε Δημάκη σας ευχαριστώ θερμά για αυτό το συναρπαστικό ταξίδι στο «έγκλημα στη λογοτεχνία».

Εγώ σας ευχαριστώ!

Φωτογραφία ανάρτησης: εξώφυλλο βιβλίου “17 κλωστές” από τον εικαστικό Βασίλη Γαρυφαλλάκη.

Bio
Latest Posts

Αγγελική Καρδαρά

Η Αγγελική Καρδαρά είναι Εισηγήτρια-Συγγραφέας και Εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος (με εξειδίκευση στη μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία) και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε.). Το θέμα της διδακτορικής διατριβής της, με Επιβλέποντα τον Καθηγητή Γιάννη Πανούση, αφορά τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού. Από τον Φεβρουάριο του 2020 ανέλαβε και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Crime & Media Lab του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος που αποτελεί Ομάδα Εργασίας για το Έγκλημα και την Απεικόνισή του στα ΜΜΕ. Έχει επάρκεια και άδεια διδασκαλίας τριών ξένων γλωσσών (αγγλικών, γαλλικών, ισπανικών). Εργάζεται στον συναρπαστικό χώρο της εκπαίδευσης, δίνει διαλέξεις και οργανώνει μαθήματα σεμιναριακού τύπου στο αντικείμενο εξειδίκευσής της «Έγκλημα & Media». Επίσης, είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη ερευνών εγκληματολογικού, κοινωνικού και μιντιακού ενδιαφέροντος, αρθρογραφεί και συγγράφει. Έχει συγγράψει τα βιβλία: Τρομοκρατία και ΜΜΕ (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Όταν η ψυχή μιλάει (εκδόσεις Υδρόγειος), Φυλακή και Γλώσσα (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας για τον Αστυνομικό και Δικαστικό Συντάκτη (εκδόσεις Παπαζήση), Σκιαγράφηση του ψυχολογικού προφίλ των εγκληματιών που απασχόλησαν τα ελληνικά ΜΜΕ (1993-2018): Criminal Profiling and Media (εκδόσεις Παπαζήση). Οι «Νέοι Παγιδευμένοι στα Παιχνίδια της Βίας: Εγκλήματα με Δράστες και Θύματα Νέους» είναι το έκτο βιβλίο της και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση.