της Αγγελικής Καρδαρά.
Ένα σπουδαίο έργο για έναν σπουδαίο Επιστήμονα και Άνθρωπο
Με βαθιά συγκίνηση αφιερώνω το σημερινό μου άρθρο στο postmodern.gr στον Καθηγητή και μέντορά μου Γ. Πανούση. Σε μία εποχή μάλιστα που γίνεται λόγος για την αναλγησία Δασκάλων και την απαξίωση στους μαθητές τους, αισθάνομαι υπερήφανη για τον Καθηγητή μας που μας δίδαξε πρωτίστως ήθος, σεβασμό και μας έδωσε αξίες ζωής για να προχωρήσουμε σε έναν επιστημονικό κλάδο που, μέσα από τα μαθήματά του και τις ξεχωριστές διαλέξεις του, μας έκανε να αγαπήσουμε. Τον ευχαριστούμε από καρδιάς!
Τον Μάρτιο του 2020 εκδόθηκε ο Τιμητικός Τόμος για τον Ομότιμο Καθηγητή Εγκληματολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννη Πανούση, υπό τον τίτλο ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ:ΠΕΡΙΒΛΕΠΤΟΝ ΑΛΕΞΙΦΩΤΟΝ;, από τις εκδόσεις Ι.ΣΙΔΕΡΗΣ.
Είναι βέβαιο ότι έχουμε να πούμε πολλά για τον Τιμητικό Τόμο, 1248 σελίδων, με τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα και πολυδιάστατα κείμενα σε μία ευρεία μάλιστα θεματολογία, με αντικείμενο την εγκληματολογία και το σωφρονιστικό σύστημα, τα ΜΜΕ, αλλά και την Τέχνη, το θέατρο, τον κινηματογράφο και το αστυνομικό μυθιστόρημα. Τα κείμενα, με επίκεντρο πάντα το έγκλημα, ταξινομούνται στις ακόλουθες θεματικές ενότητες: Εγκληματολογικά, Ποινικά, Σωφρονιστικά, ΜΜΕ, Αστυνομία, Λογοτεχνία, Γενικά, Βιωματικά και αναδεικνύουν ζητήματα υψίστης σοβαρότητας, επίκαιρα αλλά και διαχρονικά, πρωτότυπα και πολυσήμαντα.
Ενδεικτικά θα αναφέρω ορισμένα από τα θέματα που εξετάζονται: «Προβληματισμοί Αναφορικά με τη Διαχείριση του Ποινικού Συστήματος», «Η Ιατρική και το Δίκαιο στην Υπηρεσία της Επιστημονικής Προσέγγισης του Εγκληματικού Φαινομένου», «Ρίζες της Ριζοσπαστικής Εγκληματολογίας: Το Αττικό Δράμα του Αισχύλου», «Στοιχεία Περιβαλλοντικής Υποβάθμισης και Φόβος του Εγκλήματος. Η Περίπτωση των Graffiti στο Κέντρο της Αθήνας», «Μαθητικός Πληθυσμός και Παραβατικότητα», «Βιο-φυσιολογικοί Παράγοντες και Αντικοινωνική/Εγκληματική συμπεριφορά», «Η Σημασία της Πρόληψης του Εγκλήματος», «Η Σκηνή του Εγκλήματος στη Σκηνή της Τέχνης Πολιτισμική Εγκληματολογία και Κατανόηση του Εγκληματικού Φαινομένου», «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά και η Εγκληματολογία», «Ιατρική ποινική ευθύνη», «Ψευδείς ειδήσεις (“fake news”), συκοφαντικές διαδόσεις και εξαπάτηση των εκλογέων – η νομική αντιμετώπιση στο ποινικό δίκαιο», «Αποδράσεις και Αγροτικές Φυλακές: 2012-2016», «Βία και μέσα επικοινωνίας», «Κοινοτική αστυνόμευση: Το βρετανικό παράδειγμα», «Αστυνομία -Θεωρητική και βιωματική προσέγγιση» «Η ‘δανοφιλήστρα’. Πάθη, πόθοι και φόνοι στο δημοτικό τραγούδι», «Συμβολή στη μελέτη του αστυνομικού αφηγήματος: εισαγωγικές επισημάνσεις», «Κινηματογραφική αφήγηση και φαντασία στην Εγκληματολογία. Η περίπτωση των ανθρωποκτόνων κατ’ εξακολούθηση (serial killers)», «Φύλο, δίκαιο και τέχνη. Μια πολλά υποσχόμενη συνάντηση», « “Βetter by you, better than me” Nεανική αυτοκτονία και heavy metal. Νομικό και εγκληματολογικό γινόμενο της υπόθεσης Vance/Roberson v. CBS Inc./Judas Priest», «Πολιτισμικές αναπαραστάσεις του εγκλήματος στον κινηματογράφο: κοινωνιολογική προσέγγιση της ταινίας του Κώστα Γαβρά: «Το τσεκούρι», «Οι εγκληματολογικοί όροι ενός αρχειοδίφη», «Εγκλήματα ερωτικού πάθους στη λογοτεχνία: η εγκληματολογική ανάγνωση», «Η ηθική διάσταση της χειραφετικής πολιτικής», «Είναι η ευθανασία έγκλημα;», «Το σώμα εγκληματεί και εγκλιματίζεται», «Έργα τέχνης και αρχαιοκαπηλία», «Έγγραφές σε τοίχο: Δυνατότητες και όρια γραφολογικής διάγνωσης», «Αντιγόνη», «Γιάννης Πανούσης: Ο λογοτέχνης, ο εγκληματολόγος και ο κοινωνιολόγος μέσα από τα αστυνομικά του διηγήματα» και πολλά ακόμα.
Με ένα τόσο πλούσιο υλικό από διακεκριμένους στον τομέα τους επιστήμονες, όπως δημοσιεύονται στον Τιμητικό Τόμο του Καθηγητή, μας δίνεται η πολύτιμη δυνατότητα να εμβαθύνουμε τη γνώση και βέβαια στο πλαίσιο της αρθρογραφίας στο pm θα αναδείξουμε, στο προσεχές χρονικό διάστημα, ζητήματα που έχουν αποτελέσει αντικείμενο διερεύνησης και ενδελεχούς εξέτασης στον εν λόγω Τόμο.
Η ευρύτητα των κειμένων θα έλεγα ότι εκφράζει τον πολυσήμαντο χαρακτήρα και ταυτόχρονα την πολυδιάστατη δράση του Καθηγητή Γ. Πανούση, ο οποίος με τόλμη κοίταξε στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και φώτισε σκοτεινές της πτυχές με τρόπο συχνά πρωτότυπο και καινοτόμο, ανοίγοντας πολύ σημαντικούς δρόμους για νέους επιστήμονες, τους οποίους εμπιστεύτηκε και στήριξε με σεβασμό και αγάπη.
Το δικό μου κείμενο στον Τόμο ήθελα να έχει πρωτίστως έναν συμβολικό χαρακτήρα αποτυπώνοντας την «ψυχή» των σπουδαίων ετών συνεργασίας με τον Καθηγητή και μέντορά μου, Γ. Πανούση. Τρία ήταν τα θέματα που είχα στο μυαλό μου και τελικά κατέληξα στο θέμα που πιστεύω ότι έχει έντονη τη σφραγίδα του Καθηγητή, γιατί συνδέει την εγκληματολογία με τη φιλολογία και τη δημοσιογραφία, όπως ήταν άλλωστε και στόχος του ίδιου: να δημιουργήσουμε μία «γέφυρα» μεταξύ εγκληματολογίας-δημοσιογραφίας με «φάρο» μας πάντα τη φιλολογία, τον πλούτο της γλώσσας και τη μαγεία της λογοτεχνίας. Στο κείμενό μου, υπό τον τίτλο Ιδεοληπτικοί εγκληματίες στη λογοτεχνία και συσχετισμοί τους με πραγματικές ψυχο-εγκληματικές μορφές, εξετάζονται οι ιδεοληψίες ως κίνητρο εγκληματικής δράσης στο πλαίσιο μίας κοινωνίας που αλλάζει και υφίσταται ισχυρούς κλυδωνισμούς, δεδομένου ότι οι σοβαρές ποιοτικές αλλαγές που καταγράφονται στο έγκλημα και στο εγκληματικό φαινόμενο συσχετίζονται, σε έναν βαθμό τουλάχιστον, με την αύξηση των ιδεοληψιών. Παράλληλα, επιχειρείται η σύγκριση με τη λογοτεχνία και πιο συγκεκριμένα με τα κεντρικά πρόσωπα δύο κορυφαίων λογοτεχνικών έργων της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η απεικόνιση της ιδεοληψίας ως κίνητρο εγκληματικής δράσης στη μυθοπλασία και οι συσχετισμοί ηρώων της λογοτεχνίας με πραγματικές ψυχο-εγκληματικές μορφές δίνουν στον ερευνητή το έναυσμα για σκέψη και προβληματισμό και ταυτόχρονα τον οδηγούν στην εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων που αφορούν στη σύγχρονη ζωή. Να σημειωθεί ότι η επιλογή του θέματος οφείλεται στο γεγονός ότι η Φόνισσα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη αποτέλεσε το αντικείμενο διερεύνησης της διπλωματικής μου εργασίας στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με Ακαδημαϊκό Υπεύθυνο τον Καθηγητή Εγκληματολογίας, κ. Γιάννη Πανούση, το έτος 2001, ενώ το αριστουργηματικό έργο του Ντοστογιέφσκι Έγκλημα και Τιμωρία ήταν το λογοτεχνικό έργο που δίδαξα στους φοιτητές του Τμήματος ΕΜΜΕ, στο μάθημα του Καθηγητή, τα έτη 2013-2015, ως συνεργάτιδα του τότε Επ.Καθηγητή, κ. Νικολάου Κουλούρη, Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, στο πλαίσιο ανάθεσης διδακτικού έργου από τη Συνέλευση του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ. Επομένως, ερευνητικοί αλλά και συναισθηματικοί λόγοι με οδήγησαν στην επιλογή του θέματος στον Τιμητικό Τόμο.
Τα λόγια που γράφουν για τον Τόμο και τον Καθηγητή συνεργάτες και φίλοι του φωτίζουν καίριες πτυχές της προσωπικότητάς του και της επιστημονικής του συμβολής. Όπως επισημαίνει ο Δικηγόρος – ΜΔΕ Εγκληματολογίας, Πρόεδρος Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος, Διονύσης Χιόνης στον Πρόλογο του βιβλίου:
«Ο Καθηγητής Γιάννης Πανούσης εδώ και χρόνια αποτελεί πρότυπο που διαφέρει από το στερεότυπο του ακαδημαϊκού. Η επιστημονική κατάρτιση και η σφαιρική μόρφωσή του, η κριτική φιλοσοφική σκέψη του, η κοσμοθεωρία του, το αληθινό ενδιαφέρον του για την Επιστήμη, τους φοιτητές και τους νέους επιστήμονες αλλά και το θάρρος του να λέει αλήθειες ακόμα κι αν ενοχλούν ή πονούν, τον έχουν καταστήσει σπάνιο άνθρωπο και Καθηγητή.
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 2 Αυγούστου του 1949, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από όπου έλαβε πτυχίο Νομικής το 1972 και πτυχίο Πολιτικών Επιστημών το 1975 και στο Université de Poitiers της Γαλλίας, από όπου έλαβε Μεταπτυχιακό και Διδακτορικό Δίπλωμα το 1978. Στη συνέχεια διετέλεσε Καθηγητής Εγκληματολογίας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θράκης από το 1978 έως το 1997 και στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1997 έως και την αφυπηρέτησή του. Έχει δε να επιδείξει σπουδαίο έργο ως Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής, Αντιπρύτανης και Πρύτανης από το 1994 έως το 1997, ως Πρόεδρος Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου Φυλακών (από το 1996) και ως Διευθυντής του Εργαστηρίου Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής Θράκης (1985-1997). Η ενασχόλησή του με τα κοινά και η πολιτική του σκέψη του τον κατέστησαν βουλευτή και Αναπληρωτή Υπουργό Προστασίας του Πολίτη το 2015. Μέσω της βιβλιογραφίας και της αρθρογραφίας του (πάνω από 200 άρθρα και 20 βιβλία στην Ελλάδα και το εξωτερικό) έχει καλύψει ένα τεράστιο μέρος του εύρους της επιστήμης της Εγκληματολογίας και όχι μόνο, το έργο του αποτελεί σημείο αναφοράς, οι δε διαλέξεις του και οι δημόσιες τοποθετήσεις του (πάνω από 500) ακόμα και σήμερα αποτελούν πόλο έλξης τόσο για επιστήμονες από διαφορετικά πεδία, όσο και για το μη εξειδικευμένο κοινό.
Κυρίως, όμως, ο Καθηγητής Πανούσης είναι πολυδιάστατος: ακαδημαϊκός, εγκληματολόγος, φιλόσοφος, πολιτικός, λογοτέχνης, ποιητής και Άνθρωπος με πάθος για ζωή. Το παράδειγμα του έργου και του βίου του τον κατέστησε ιδιαίτερα αγαπητό σε συναδέλφους, συνοδοιπόρους, φοιτητές και φίλους και δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι απολαμβάνει καθολικό σεβασμό εντός και εκτός των ακαδημαϊκών κύκλων.
Για τους νέους και τους λιγότερο νέους επιστήμονες γενικότερα αλλά και για τους ιδρυτές του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος ειδικότερα, ο Γιάννης Πανούσης αποτελεί πηγή έμπνευσης. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στον γράφοντα και στην Αναστασία Χαλκιά, είχε υπογραμμίσει ότι από τους νέους εγκληματολόγους προσδοκά «να φτιάξουν θεσμούς, να τους τιμήσουν, να δηλαδή να δοκιμαστούν στην πράξη. Να αποκτήσουν ταυτότητα επιστημονική, να φτιάξουν ερευνητικό κέντρο […]». Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι υπήρξε καταλυτική για εμάς η επίδραση των ιδεών του περί λειτουργίας ενός ανεξάρτητου φορέα Εγκληματολογίας και η εξ αρχής και αδιάλειπτη έμπρακτη στήριξή του στο ΚΕ.Μ.Ε. αποτελεί τίτλο τιμής για όλους μας […]».
Ο Συντονιστής Έκδοσης του Τιμητικού Τόμου, Ομ.Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, Χρήστος Τσουραμάνης, σημειώνει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή και χαρά που έχω αναλάβει το έργο του συντονισμού της έκδοσης του παρόντος Τιμητικού Τόμου που είναι αφιερωμένος στον Ομότιμο Καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Πρύτανη του Δημοκρίτειου Παν/μίου Θράκης, Γιάννη Πανούση. Ο Τιμητικός αυτός τόμος αποτελεί αναγνώριση της μακρόχρονης παρουσίας του και της πολύπλευρης προσφοράς του στους τομείς ενασχόλησής του.
Είναι γνωστή η πολυσχιδής δραστηριότητα του Γ.Π. η οποία αγκαλιάζει με μεγάλη επιτυχία τον ακαδημαϊκό χώρο, την αστυνομική λογοτεχνία και την ποίηση αλλά και την ενασχόλησή του με τα κοινά, μια και όπως είναι γνωστό, έχει εκλεγεί βουλευτής και στη συνέχεια διετέλεσε Υπουργός.
Ειδικότερα όμως, όπως σε όλες τις ενασχολήσεις, έτσι και στον ακαδημαϊκό χώρο που μας ενδιαφέρει εν προκειμένω, ο Γ.Π. επέδειξε υψηλό ακαδημαϊκό ήθος και διακρίθηκε πολλαπλά τόσο για τους καινοφανείς τρόπους που εφήρμοσε στη διδασκαλία εγκληματολογικών μαθημάτων στη Νομική Σχολή του ΔΠΘ και στο τμήμα ΜΜΕ του ΕΚΠΑ όσο και για τις πρωτότυπες εγκληματολογικές έρευνες που πραγματοποίησε. Αποτέλεσε δέ γενικά πρότυπο ερευνητή και πανεπιστημιακού δασκάλου επίσης και λόγω των άριστων σχέσεων που είχε με τους φοιτητές του.
Η ακαδημαϊκή συγγραφική δραστηριότητα του Γ.Π. είναι πλουσιότατη. Εκτός από διδακτικά εγχειρίδια έχει συγγράψει πολλά βιβλία και άρθρα ευρύτερου εγκληματολογικού ενδιαφέροντος ενώ ήταν επιστημονικός υπεύθυνος σχετικών σειρών που προώθησαν εργασίες νέων εγκληματολόγων. Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και η συνεχής και αδιάλειπτη συμμετοχή του σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά συνέδρια, fora, ομιλίες κ.λπ.
Επισημαίνουμε δέ ότι με την συχνότατη αρθρογραφία του στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο της χώρας μας ο Γ.Π. έχει θίξει και εξακολουθεί να θίγει θέματα της καθημερινότητας με σύντομες -αλλά και περιεκτικές- αναλύσεις του που καυτηριάζουν έντεχνα τα κακώς κείμενα στη χώρα μας. Αυτές μαρτυρούν τα βαθιά δημοκρατικά του ιδεώδη και ταυτόχρονα την πίστη του σε μια καλύτερη ελληνική κοινωνία […]».
Για τον αφιερωματικό τόμο στον καθηγητή Γιάννη Πανούση, ο Ομότιμος καθηγητής της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννης Παπακώστας υπογραμμίζει μεταξύ άλλων:
«Ογκώδης και επιβλητικός ο τόμος ο αφιερωματικός στον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννη Πανούση (Σιδέρης, 2020), ο οποίος υπηρέτησε τη Νομική Επιστήμη, τον δημόσιο βίο και τα γράμματα γενικότερα. Τα 30 αυτοτελή επιστημονικά έργα του και ο μεγάλος αριθμός άρθρων από τον χώρο της εγκληματολογίας είναι ενδεικτικός. Ενδεικτικές και οι καίριες επισημάνσεις με την αρθρογραφία του στον καθημερινό τύπο. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η λογοτεχνική του δημιουργία. Με τις πέντε ψευδώνυμες ή επώνυμες ποιητικές συλλογές και με τα ένδεκα αστυνομικά του διηγήματα είναι γνωστός και στον χώρο της Λογοτεχνίας, θέτοντας έτσι την τέχνη στην υπηρεσία του στόχου του. Και στόχος του ήταν/είναι η προσφορά. Με την τελευταία μάλιστα συλλογή του, επωνύμως πλέον, με τον τίτλο Μοιρόγραφτο (Σιδέρης, 2018) ξεδιπλώθηκε από μέσα του ένας άλλος κόσμος. Κόσμος εξομολογητικός, κόσμος καταγγελτικός.
Ο Πανούσης είναι γέννημα των ταραγμένων καιρών, μεγαλωμένος σε μια εποχή με έντονες πολιτικές ζυμώσεις και ανησυχίες. Και η ώρα να αποτιμηθεί η πολύπλευρη δράση του έφτασε. Και αυτό, με τον δικό τους τρόπο, έπρεπε να το πούνε άλλοι. Και αυτοί είναι πολλοί. Και εδώ προσιδιάζει ο λόγος του ποιητή Αλκαίου, ο οποίος στο 76ο απόσπασμα λέει ότι «νυν τις ανήρ δόκιμος γενέσθω», που σημαίνει: τώρα είναι η ώρα να δείξει ο κάθε άντρας πως αυτός που περιμέναμε έγινε.
Μόνο από τον χώρο της Εγκληματολογίας, την οποία, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος υπηρέτησε, οι μελέτες των ειδικών είναι αρκετές. Ανάμεσά τους και μελέτες των Νέστορα Κουράκη, Στέργιου Αλεξιάδη και άλλων. Οι πολλές και πάντα αξιόλογες επιστημονικές μελέτες, όπου και αρκετών μαθητών του, αυτή την προσφορά αναγνωρίζουν.
Παρακάμπτοντας τις άπειρες σελίδες, 1234 τον αριθμό, με αντικείμενο την εγκληματολογία και το σωφρονιστικό σύστημα, που με υπερβαίνουν, σταμάτησα στις μελέτες τις σχετικές με την Τέχνη, με το θέατρο και τον κινηματογράφο, καθώς και τις σελίδες του αστυνομικού μυθιστορήματος με καταπληκτικά πάντα αποσπάσματα από ανάλογα έργα, με επίκεντρο το έγκλημα, φτάνουμε στα αφορώντα τη Λογοτεχνία. Τα κείμενα της εν λόγω ενότητας, είναι αυτά για τα οποία θα λέγαμε ότι είναι «πράγματα συμπαθητικά· δικά μας, Γραικικά», για να θυμηθούμε τον Κωνσταντίνο Καβάφη στο ποίημα «Πάρθεν […]».
Βλ.όλο το άρθρο εδώ https://frear.gr/?p=29433
Ο Καθηγητής, με την έκδοση του Τόμου, έγραψε στον διαδικτυακό του τοίχο μία αφιέρωση για όλους τους συνοδοιπόρους σε αυτό το σπουδαίο έργο:
«Όσα σχολίασαν οι φίλοι για τον Τιμητικό τόμο ‘’Εγκληματολογία:περίβλεπτον αλεξίφωτον;’’[εκδόσεις Ι. Σιδέρης 2020], τα εισπράττω ως διαχρονική αγάπη σ’ έναν δάσκαλο κι όχι σαν θαυμασμό σ’ έναν καθηγητή πανεπιστημίου.
Ο Τόμος στην ουσία εκφράζει τη διαδρομή της ζωής μου, καθώς από την ίδια τη θεματική του προκύπτουν πάμπολλες πτυχές της επιστημονικής, λογοτεχνικής αλλά και προσωπικής μου πορείας [όπως εξαιρετικά αποτυπώνονται στα κείμενα όλων των συμμετασχόντων]. Άρα, οι συγγραφείς με ‘κατάλαβαν’ αρκετά, ώστε να με ‘’εκθέσουν’ δημόσια βγάζοντάς με από τη δύσκολη θέση να μιλήσω εγώ για εμένα. Τους ευχαριστώ λοιπόν διπλά: και για τις πρωτότυπες συμβολές τους και για τη [φανερή ή κρυπτόμενη] αγάπη τους.
Ευχαριστώ επίσης τους νέους, αλλά ήδη καταξιωμένους, εγκληματολόγους του ΚΕΜΕ για την επιμέλεια των άρθρων [ιδίως τη Μάρθα Λεμπέση] και για τα καλά τους λόγια στις σχετικές αναρτήσεις. Τα ίδια ισχύουν για τους φίλους [δεν τολμώ να πω ‘συναδέλφους’] της ΕΛΣΑΛ.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες στις εκδόσεις Ι. Σιδέρης και στον Αντρέα Σιδέρη που αγκάλιασαν τον Τόμο σαν να ήταν ‘πνευματικό τους παιδί’ και πέτυχαν αυτό το θαυμάσιο, από άποψη αισθητικής ποιότητας, έργο.
Αν και πολλοί υπερβάλλουν στα όσα καταθέτουν δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι δεν μου αρέσει.
Συνεχίζουμε…
ΥΓ. Ουδεμία Πανδημία μπορεί να νικήσει τη φιλία και τα κοινά μας όνειρα».
Όπως υπογραμμίζει η Ρόη Παναγιωτοπούλου, Ομ.Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στον επίλογο του δικού της άρθρου με το οποίο ολοκληρώνεται και ο Τιμητικός Τόμος, υπό τον τίτλο ‘Γιάννης Πανούσης: Ο λογοτέχνης, ο εγκληματολόγος και ο κοινωνιολόγος μέσα από τα αστυνομικά του διηγήματα’:
«Διαβάζοντας τα διηγήματα του ΓΠ, ο αναγνώστης τείνει να θεωρήσει ότι η Λογοτεχνία μπορεί να υπερισχύσει της Εγκληματολογίας, της Κοινωνιολογίας και εντέλει της πολιτικής, ιδιοτήτων του συγγραφέα. Ίσως ύστερα από πολλά χρόνια επιστημονικής γραφής η λογοτεχνία να προσφέρει εκείνη την ελευθερία έκφρασης που χρειάζεται ένας άνθρωπος με επιτυχώς ολοκληρωμένη επαγγελματική πορεία για να κοινοποιήσει τα κατασταλάγματα των σκέψεων και εμπειριών του. Άλλωστε είναι σύνηθες φαινόμενο επιστήμονες –ιδίως στις κοινωνικές επιστήμες- να στρέφονται προς τη λογοτεχνία όταν θεωρούν ότι έχουν ολοκληρώσει την επιστημονική συνεισφορά τους. Ωστόσο, η περίπτωση του ΓΠ είναι ιδιαίτερη. Επιλέγει το noir αστυνομικό διήγημα για να εκφράσει τις πολλαπλές εμπειρίες – πικρίες (;) από την πορεία του στην επιστήμη και στα κοινά. Το διήγημα λοιπόν είναι πρόφαση για να ανοίξει ένας ιδιότυπος διάλογος – μονόλογος, όπου καθένας που συμμετέχει αποκωδικοποιεί με το δικό του τρόπο τα μηνύματα. Αυτό άλλωστε συμβαίνει σχεδόν πάντα με τα λογοτεχνικά κείμενα και ο ΓΠ το γνωρίζει καλά και το χειρίζεται ακόμα καλύτερα. Σε πλήρη αντιδιαστολή με το κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα, ο συγγραφέας δεν επιχειρεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη σε ό,τι αφορά την ταυτότητα του δολοφόνου ή του θύματος, αλλά να περιγράψει καταστάσεις με κοινωνικές, πολιτικές εντάσεις από το παρελθόν ή το παρόν. Γενικά, υφέρπει μια σαρκαστική τρυφερότητα τόσο προς τους δράστες όσο και προς τα θύματα. Τελικά, το θύμα, μέσα από την ιδιότυπη γραφή του ΓΠ, καταλήγει να είναι ο ίδιος ο αναγνώστης τον οποίο εμπλέκει συναισθηματικά, πολιτικά, εγκληματολογικά […]».
Αναμφίβολα η αγάπη και ο σεβασμός που εκφράσαμε στον Καθηγητή μας του αξίζουν στον απόλυτο βαθμό! Μέσα από τα τόσα χρόνια συνεργασίας μας μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι προσωπικά του χρωστώ την πορεία μου, γιατί στις δύσκολες στιγμές μου, ιδίως κατά την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής που για κάθε νέο επιστήμονα αποτελεί μία πολύ δύσκολη διαδικασία, μου έδινε πολύτιμη δύναμη για να συνεχίσω να αγωνίζομαι για την κατάκτηση των ονείρων και την υλοποίηση των στόχων μου. Εύχομαι όλοι οι νέοι άνθρωποι να έχουν δίπλα τους, ειδικά σε αυτά τα πρώτα τους βήματα, τόσο γερά στηρίγματα και σπουδαίους Δασκάλους!
Δεν βρίσκω ούτε ένα λόγο
να γίνω Ήρωας
σ’ ένα σύστημα που τιμάει
τους ευλύγιστους και τους εύκαμπτους
τους δειλούς και τους άφωνους
Μου αρκεί να με νοιώθουν
ως μικρό ήρωα
οι άνθρωποι που αγαπώ
και προστατεύω
Γιάννης Πανούσης
Εγκληματολογία: Περίβλεπτον Αλεξίφωτον; Τιμητικός τόμος για τον ομότιμο καθηγητή Γιάννη Πανούση, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2020, σελίδες 1.248
Latest posts by Αγγελική Καρδαρά (see all)
- Έγκλημα στα Γλυκά Νερά και σκηνοθεσία στον τόπο του εγκλήματος (crimestaging) - February 22, 2023
- Έγκλημα στα Γλυκά Νερά και μιντιακές απεικονίσεις: μία ερευνητική προσέγγιση του Crime & MediaLab (ΚΕ.Μ.Ε.) - January 12, 2023
- Κακοποίηση ζώων συντροφιάς και άγριας ζωής στην Κύπρο και οι μιντιακές απεικονίσεις υποθέσεων - November 2, 2022
1 Comment