του Δημήτρη Καλαντζή.
Όποιος έχει βρεθεί έστω και για λίγο κοντά στους ανθρώπους του ΚΕΘΕΑ, τους εργαζόμενους, τους γονείς και τα παιδιά που δίνουν έναν τιτάνιο αγώνα για την απεξάρτηση από τις ψυχοτρόπες ουσίες, κόντρα σε αυτοκαταστροφικούς εθισμούς και μία κοινωνία εξαιρετικά φειδωλή στην παραχώρηση «δεύτερων ευκαιριών», δεν μπορεί παρά να νιώσει την ανάγκη να στηρίξει αυτή τη μεγάλη μάχη. Δεν είναι η σκέψη ότι θα μπορούσε κι αυτός να ήταν ένας άνθρωπος που θα χρειαζόταν βοήθεια, δεν είναι η μνήμη των παιδικών φίλων που χάθηκαν στη διαδρομή της ζωής με μια σύριγγα στο μπράτσο, δεν είναι ο θρήνος της γειτονικής οικογένειας κάθε φορά που βρίσκει λιπόθυμο τον ΧΧΧ στα σκαλιά της πολυκατοικίας της, αλλά η ζεστασιά, η υπομονή, η αντοχή, η αλληλεγγύη και το πείσμα ολόκληρης της κοινότητας του ΚΕΘΕΑ να δώσει ζωή σε ανθρώπους που πολλοί θέλουν «καταδικασμένους».
Το ΚΕΘΕΑ, όπως και το 18 Άνω, ιδρύθηκαν και παλεύουν για έναν σκοπό: να βοηθήσουν ανθρώπους να βγουν από τον φαύλο κύκλο της εξάρτησης, να σταθούν στα δικά τους πόδια και να επανενταχθούν στον κύκλο της ζωής. Πρόκειται για ζωντανές «κυψέλες» που στήνουν επαγγελματίες της υγείας μαζί με μέλη των οικογενειών που καλούνται να «ξανασυστηθούν» μεταξύ τους για να κερδίσουν εκείνον ή εκείνην που χρειάζεται βοήθεια. Είναι μία διαδικασία επίπονη, βασανιστική, μακροχρόνια, που όμως οδηγεί σε αναθεώρηση αξιών και αρχών, αμελειών και υστερήσεων, επανάκτηση της ουσιαστικής επαφής παιδιών με γονείς, γονιών με παιδιών και σύζυγων μεταξύ τους.
Η μάχη κατά του εθισμού και της εξάρτησης φεύγει από το ατομικό πεδίο και γίνεται υπόθεση της κοινότητας. Μίας υποστηρικτικής, ζεστής κοινότητας αλληλεγγύης και κατανόησης που ανοίγει τον δρόμο της ζωής.
Κανένα ιδιωτικό θεραπευτήριο, καμία πανάκριβη κλινική, καμία ΜΚΟ και κανένας γραφειοκρατικός κρατικός μηχανισμός δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον ρόλο της «κοινότητας» που αντιπροσωπεύει το ΚΕΘΕΑ. Κανείς δεν μπορεί να κινητοποιήσει παιδιά, γονείς, κοινωνικούς φορείς, τοπικές κοινωνίες και ανθρώπους που νοιάζονται στον ίδιο σκοπό: την απεξάρτηση και την επανένταξη, τη δεύτερη ευκαιρία στη ζωή για κάθε άνθρωπο που βρέθηκε δέσμιος της εξάρτησης.
Το ΚΕΘΕΑ ιδρύθηκε και οικοδομήθηκε με αυτή τη φιλοσοφία. Και γι αυτό δεν στελεχώθηκε ποτέ στο Διοικητικό του Συμβούλιο, ούτε από κομματικά στελέχη, ούτε από «ειδικούς», προσκείμενους στην εκάστοτε κυβέρνηση, παρά από ανθρώπους της κοινωνίας που ΑΜΙΣΘΙ θέλησαν να προσφέρουν τις δυνάμεις τους σε έναν υψηλότερο από κάθε προσωπική φιλοδοξία σκοπό.
Αυτή η φιλοσοφία τώρα καταρρέει. Το πρώτο βήμα έγινε με το «ξήλωμα» όλης της διοικητικής δομής του ΚΕΘΕΑ, που βασίζονταν στην εθελοντική προσφορά πολιτών με εμπειρία στην απεξάρτηση και την επανένταξη, και η αντικατάστασή της με πρόσωπα φιλικά προς την κυβέρνηση, που τώρα θα απολαμβάνουν ΚΑΙ μισθούς. Ίσως αυτό να ήταν το έλασσον, εάν αυτά τα πρόσωπα έμπαιναν στο ΚΕΘΕΑ για να υπηρετήσουν τους ιδρυτικούς του σκοπούς. Με τις αλλαγές όμως που φέρνουν και πρεσβεύουν ως άτομα, το ΚΕΘΕΑ αλλάζει ριζικά προσανατολισμό, τρόπο λειτουργίας, εργασιακές σχέσεις και σκοπό, για να μετασχηματιστεί σε μία κρατική δομή, «αδελφό» οργανισμό του ΟΚΑΝΑ στην κατεύθυνση της «μείωσης της βλάβης», δηλαδή της συνέχισης της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών με κάποιο δίχτυ ασφάλειας για τον περιορισμό των ασθενειών και των θανάτων από υπερβολικές δόσεις.
Πρόκειται για την πιο μεγάλη αλλαγή στρατηγικής για τα ναρκωτικά που έχει γίνει ποτέ στη χώρα μας και γίνεται χαμηλόφωνα, σχεδόν σιωπηλά, χωρίς τη συμμετοχή της κοινωνίας, των ειδικών και των πολιτών.
Θα παραθέσουμε την ανακοίνωση των εργαζομένων του ΚΕΘΕΑ, την επίσημη απάντηση του διορισμένου Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΕΘΕΑ και την ανάρτηση που έκανε για το θέμα ο Ηλίας Μαμαλάκης, ένας άνθρωπος που υπηρέτησε επί 6 χρόνια τον θεσμό του ΚΕΘΕΑ και θέτει ένα σημαντικό ερώτημα: γνωρίζει ο πρωθυπουργός της χώρας Κυριάκος Μητσοτάκης, την αλλαγή προσανατολισμού της χώρας για τα ναρκωτικά; Έχει την υπογραφή του ο μετασχηματισμός του ΚΕΘΕΑ σε έναν γραφειοκρατικό κρατικό μηχανισμό για τη «μείωση της βλάβης»; Ή μήπως έχει εμπιστευτεί την πολιτική της χώρας για τις εξαρτήσεις εν λευκώ σε λάθος πρόσωπα;
(Δεν θα παραθέσουμε τις συκοφαντικές αναρτήσεις των ΜΚΟ κατά του ΚΕΘΕΑ και των εργαζομένων του. Θεωρούμε μεγάλο ατόπημα της σημερινής διοίκησης του ΚΕΘΕΑ να χρησιμοποιεί τέτοιους θολούς μηχανισμούς για να επιτεθεί εναντίον ανθρώπων που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην απεξάρτηση και την επανένταξη.)
Η ανακοίνωση του Συλλόγου Εργαζομένων του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ):
«Το 2019 η κυβέρνηση αντικατέστησε πραξικοπηματικά, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, το εκλεγμένο και άμισθο Διοικητικό του Συμβούλιο με ένα κομματικά διορισμένο. Ενάμιση περίπου χρόνο μετά, μια επιτροπή, ορισμένη από το νέο ΔΣ, επιχειρεί να ολοκληρώσει το πραξικόπημα, καταρτίζοντας σχέδιο νόμου που μετατρέπει το ΚΕΘΕΑ σε γραφειοκρατικό μόρφωμα, περικόπτει ανεξήγητα τη θεραπευτική και επιστημονική του εμβέλεια, υπονομεύει την αποτελεσματικότητά του και υποβαθμίζει τον ρόλο των εργαζομένων. Το μόνο που μένει είναι να αλλάξει και το όνομα:
Συρρικνώνει θεραπευτικά και επιστημονικά το ΚΕΘΕΑ, μειώνοντας κατά το ένα τρίτο τις μονάδες πρώτης γραμμής μέσω συγχωνεύσεων ενώ ενισχύει τη γραφειοκρατία και τον συγκεντρωτισμό, διογκώνοντας τις κεντρικές και διοικητικές του υπηρεσίες.
Εξαφανίζει τις Θεραπευτικές Κοινότητες, και καταργεί τις επωνυμίες των προγραμμάτων απεξάρτησης που είναι η ταυτότητα του ΚΕΘΕΑ την ώρα που ο οργανισμός προεδρεύει στην Ευρωπαϊκή και αντιπροεδρεύει στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Θεραπευτικών Κοινοτήτων.
Δεν παρέχει καμία αιτιολόγηση ή τεκμηρίωση για τη σκοπιμότητα, τα κριτήρια και τη στόχευση των αλλαγών και πώς αυτές υπηρετούν τη Δημόσια Υγεία.
Μετατρέπει το ΔΣ του ΚΕΘΕΑ από άμισθο σε έμμισθο, σφραγίζοντας τη μετάβαση από ένα αιρετό συμβούλιο εθελοντών σε ένα κομματικά ελεγχόμενο συμβούλιο το οποίο θα επιβαρύνει οικονομικά τον οργανισμό, σε αντίθεση με τις δηλώσεις σε όλους τους τόνους που θυμόμαστε την περίοδο της ΠΝΠ.
Καταργεί όλα τα συλλογικά όργανα που είχε το ΚΕΘΕΑ, εκτός από τη Γενική του Συνέλευση την οποία διατηρεί σε διακοσμητικό ρόλο και συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες στο διορισμένο από την εκάστοτε κυβέρνηση ΔΣ, ενάντια στις διακηρύξεις της κυβέρνησης και του ίδιου του ΔΣ.
Καταρτίζει έναν κανονισμό εργασίας με πειθαρχικό και τιμωρητικό χαρακτήρα καταργώντας τις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας και τις ελεύθερες διαπραγματεύσεις.
Το σχέδιο νόμου της διοίκησης αλλάζει τον χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ και πλήττει σφοδρά τη θεραπεία και το επιστημονικό του έργο σε μια στιγμή που οι ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, εν μέσω υγειονομικής και οικονομικής κρίσης, φουντώνουν. Παρουσιάζεται για προσχηματική, fast track, διαβούλευση, μετά ενάμιση χρόνο συστηματικής αγνόησης των προτάσεων των εργαζομένων και του Συλλόγου τους για βελτίωση της λειτουργίας του οργανισμού στο πλαίσιο του διαλόγου για Συλλογική Σύμβαση, στον οποίο η νέα διοίκηση αρνήθηκε να προσέλθει.
Γνωρίζει άραγε ο Υπουργός Υγείας ότι οι προθέσεις και οι προτάσεις της επιτροπής έρχονται σε πλήρη αντίθεση με όσα εκείνος διαβεβαίωνε δημοσίως περί άμισθου ΔΣ, ενίσχυσης του αυτοδιοίκητου του ΚΕΘΕΑ και διαφύλαξης της θεραπευτικής του πρότασης και του επιστημονικού του έργου;
Αντιλαμβάνεται ότι εάν εφαρμοστούν οι προτάσεις της επιτροπής αποδυναμώνεται δραστικά το μεγαλύτερο τμήμα του δημόσιου, δωρεάν συστήματος απεξάρτησης της χώρας;
Το προσχέδιο πρέπει να αποσυρθεί και να συγκληθεί η Γενική Συνέλευση του ΚΕΘΕΑ, το μόνο αρμόδιο όργανο -σύμφωνα με όσα προβλέπει η ίδια η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου- για τη συζήτηση και απόφαση επί ενός τόσο σοβαρού θέματος, όπως είναι οι αλλαγές στη θεραπευτική, επιστημονική και οργανωτική λειτουργία του ΚΕΘΕΑ που το καθιστούν αγνώριστο.»
Η απάντηση του Δ.Σ του ΚΕΘΕΑ
«Σχετικά με δημοσιεύματα στον Τύπο σύμφωνα με τα οποία «πέφτουν τίτλοι τέλους» στο ΚΕΘΕΑ, με αφορμή προσχέδιο κανονισμού εσωτερικής λειτουργίας και Οργανισμού το οποίο εκπόνησε Ομάδα Εργασίας του ΚΕΘΕΑ, ξεκαθαρίζονται τα εξής:
To προσχέδιο εκπόνησε Ομάδα Εργασίας με επικεφαλής την Αντιπρόεδρο του ΚΕΘΕΑ Φωτεινή Λεομπίλλα και μέλη της, έμπειρα στελέχη του Οργανισμού, όπως ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΘΕΑ Βασίλης Γκιτάκος, που έχουν συνδέσει τη παρουσία τους για χρόνια με τη λειτουργία του Οργανισμού, καθώς και στελέχη των Υπουργείων Υγείας και Εσωτερικών.
Η Ομάδα Εργασίας έθεσε σε διαβούλευση το προσχέδιο αυτό στο σύνολο των εργαζομένων του ΚΕΘΕΑ, προκειμένου να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή, ενώ είχε προηγηθεί και η πρόσκληση για συμμετοχή του Συλλόγου Εργαζομένων στις εργασίες της Ομάδας, την οποία αρχικά είχε αποδεχθεί, συμμετέχοντας σε συνεδριάσεις και στη συνέχεια αρνήθηκε.
Από την ανάληψη των καθηκόντων του, το Διοικητικό Συμβούλιο έχει ως αποστολή την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του Οργανισμού, της διασφάλισης των θέσεων εργασίας και της περαιτέρω ανάπτυξης του ΚΕΘΕΑ, τη συνέχιση και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών απεξάρτησης σε όσους αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τις εξαρτήσεις και στις οικογένειές τους, εφαρμόζοντας αποτελεσματικά θεραπευτικά εργαλεία.
Ο Οργανισμός κατάφερε, εν μέσω δύσκολων και ιδιαίτερων συνθηκών που επέβαλε η πανδημία, να συνεχίσει να προσφέρει υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, οι εργαζόμενοι να συνεχίσουν απρόσκοπτα να επιτελούν το έργο τους χωρίς αλλαγές σε θεραπευτικές πρακτικές και παράλληλα να προχωρά την υλοποίηση του «μεσοπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού» του ΚΕΘΕΑ.
Συνεπώς, η κατάρτιση του Κανονισμού Λειτουργίας του ΚΕΘΕΑ, σε εφαρμογή της ΠΝΠ, σε καμία περίπτωση δεν συνιστά «τίτλους τέλους», αλλά σηματοδοτεί μια νέα αρχή για τον Οργανισμό, με διαφάνεια και λογοδοσία, που σέβεται τα 20 και πλέον εκατομμύρια ευρώ κρατικών πόρων που η Πολιτεία διαθέτει στο ΚΕΘΕΑ.
Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι δεν καταργείται κανένα θεραπευτικό πρόγραμμα ούτε θεραπευτική κοινότητα. Αντιθέτως, τα προγράμματα αναμορφώνονται και ενισχύονται λειτουργικά και διαχειριστικά, με στόχο την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και την μεγαλύτερη δυνατή ωφέλεια για το κοινωνικό σύνολο και για όσους έχουν ανάγκη από τις υπηρεσίες τους.
Οι όποιες αλλαγές στην οργανωτική δομή του ΚΕΘΕΑ, που προτείνονται στο Προσχέδιο Κανονισμού Λειτουργίας, αποσκοπούν στην αναμόρφωση και αναδιάρθρωση του Οργανισμού, με στόχο τη καλύτερη αξιοποίηση των πόρων και του προσωπικού, ενώ παράλληλα ο διοικητικός μηχανισμός ενισχύεται σε έμψυχο δυναμικό προκειμένου να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό οι ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι επ’ ωφελεία του επιστημονικού έργου του ΚΕΘΕΑ.
Η Ομάδα Εργασίας θα επεξεργαστεί τις παρατηρήσεις που εστάλησαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης και το κείμενο στο οποίο θα καταλήξει θα σταλεί προς έγκριση στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΕΘΕΑ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΕΘΕΑ»
Η ανάρτηση του Ηλία Μαμαλάκη:
Το ΚΕΘΕΑ τελειώνει
Υπήρξα για μια 6 ετία μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΚΕΘΕΑ
Εκλεγμένος από την ολομέλεια της γενικής συνέλευσης
Μας παραιτήσαν ομαδικά, αντικαθιστώντας μας με διορισμένο συμβούλιο από το υπουργειο Υγείας.
Το εκλεγμένο πρώην διοικητικό συμβούλιο αποτελείτο από διαπρεπείς επιστήμονες τόσο της ιατρικής της νομικής και ανθρώπους δραστήριους γύρω από την θεραπεία της εξάρτησης από ουσίες.
Επίσης η έννοια της απεξάρτησης είναι απολυτα συνυφασμένη με το αυτοδιοίκητο.
Με κυρίαρχη την γενική συνέλευση.
Που αποτελείται από τους εργαζόμενους τους συλλόγους γονέων και φίλων του ΚΕΘΕΑ.
Τα απεξαρτημένα μέλη που είναι στην φάση της επανένταξης , τα παλαιά μέλη των διοικητικών συμβουλίων.
Δηλαδή μια πολυφωνική συνέλευση.
Τώρα έρχεται η δεύτερη φάση αποδυνάμωσης του οργανισμού που σιγά σιγά θα το αποδυνάμωση εντελώς μέχρι την απορρόφηση του πιθανόν από τον ΟΚΑΝΑ.
Η βασική αρχή του Κεθεα στην απεξάρτηση είναι η στεγνή θεραπεία.
Κανένα υποκατάστατο, κανένα ψυχοφάρμακο.
Αντίθετα από τον ΟΚΑΝΑ που απλά δίνει υποκατάστατο της βασικής ναρκωτικής ουσίας.
Πιθανώς ο κύριος υπουργός όσο και ο πρωθυπουργός να είχαν κάποια λάθος πληροφόρηση και κάποιοι να πολιτικοποιήσαν το εκλεγμένο διοικητικό συμβούλιο.
Ίσως θα έπρεπε να έχουν μια πιο αντικειμενική γνώμη πιθανόν προσωπική για να καταλάβουν ότι, όποια κι αν είναι η πολιτική θέση ενός ανθρώπου, δεν επηρεάζει την δουλειά του στην απεξάρτηση.
Πιθανόν τούτη η ανάρτηση να μου κοστίσει. Ίσως να μου έχει κοστίσει ήδη.
Αλλά έτσι είναι ο χαρακτήρας μου,
Ό,τι με καίει, το λέω δημοσίως.
Δημήτρης Καλαντζής
