ΜΜΕ & Πρόσωπα

της Αγγελικής Καρδαρά.

Αφιερωμένο το σημερινό μου άρθρο στον φοιτητικό πληθυσμό των Σχολών Δημοσιογραφίας, Επικοινωνίας και ΜΜΕ, με την ελπίδα να τους δοθούν οι επαγγελματικές ευκαιρίες που τους αξίζουν ώστε να αποτελέσουν τη νέα, δυναμική γενιά των ασχολούμενων με τα ΜΜΕ

Με αφορμή την υπόθεση που απασχολεί με εκτενή ρεπορτάζ τα ΜΜΕ τις τελευταίες εβδομάδες -του τηλεπαρουσιαστή που έχει κριθεί προσωρινά κρατούμενος με ομόφωνη γνώμη ανακριτή και εισαγγελέα, αντιμέτωπου με ένα βαρύ κατηγορητήριο, με τον ίδιο να αρνείται τις αποδιδόμενες κατηγορίες- πιστεύω ότι είναι σημαντικό να διεξαχθεί μία ευρύτερη δημόσια συζήτηση, και στο πλαίσιο των Πανεπιστημιακών μας Σχολών, για τα κριτήρια με τα οποία επιλέγονται άτομα για να αναλάβουν έναν πολύ σπουδαίο επαγγελματικό ρόλο στον χώρο των ΜΜΕ που αφορά την ενημέρωση του κοινού. Η ενημέρωση αποτελεί τον θεμελιώδη σκοπό που οφείλουν να επιτελέσουν τα ΜΜΕ με συνέπεια και υπευθυνότητα, ως εκ τούτου τα άτομα που αναλαμβάνουν αυτό το έργο πρέπει να πληρούν, απαρέγκλιτα, ορισμένα σημαντικά κριτήρια, όπως άλλωστε γίνεται με την πλήρωση όλων των θέσεων εργασίας.

Μεταξύ των κριτηρίων, αναγκαία κρίνω ότι θα ήταν οι συναφείς σπουδές με το αντικείμενο και η συνεχής επιμόρφωση σε αυτό, ο πολύ καλός χειρισμός του προφορικού και γραπτού λόγου, η γνώση ξένων γλωσσών, η ικανότητα παρουσίασης και χειρισμού εξειδικευμένων θεμάτων, δεδομένου ότι το άτομο που αναλαμβάνει να ενημερώσει το κοινό για κρίσιμης σημασίας ζητήματα και να διεξάγει συνεντεύξεις με υψηλά ιστάμενα πρόσωπα θα πρέπει να έχει δύναμη λόγου, γνώσεις, παιδεία, οξυδέρκεια και ετοιμότητα για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να εμβαθύνει στα θέματα που παρουσιάζει, ώστε να δώσει τη δυνατότητα στο κοινό να σκεφτεί περισσότερο, να κρίνει και να αξιολογήσει τις περιγραφόμενες καταστάσεις, να προβληματιστεί και να αποκτήσει μία ολοκληρωμένη εικόνα για θέματα που το αφορούν και επιδρούν καταλυτικά σε κομβικούς τομείς της ζωής και καθημερινής του δράσης. Με αυτό τον τρόπο θα αναβαθμιστεί το δημοσιογραφικό επάγγελμα, σε μία εποχή αλλαγών και κλυδωνισμών όπου η κοινωνία έχει ανάγκη από δημοσιογράφους με γνώση, δύναμη λόγου και παιδεία. Η ενημέρωση δεν είναι «παιχνίδι» και είναι αδιανόητο να μην προσεγγίζεται με τον δέοντα σεβασμό στο κοινό. Ας μην ξεχνάμε ότι το κοινό διαμορφώνει απόψεις βάσει όσων βλέπει και ακούει, άρα η επιλογή των προσώπων πρέπει να είναι αυστηρή και να μη γίνεται «τυχαία» αλλά με διαφάνεια και αξιοκρατία, στοιχεία τα οποία είναι σκόπιμο τα ενεργά μέλη της κοινωνίας να ζητήσουν και να διεκδικήσουν από τα ΜΜΕ.

Η ποιότητα στην ενημέρωση και βέβαια και στην ψυχαγωγία, για να κρατηθεί σε ένα επίπεδο ή ακόμα και για να αναβαθμιστεί (η αναβάθμιση της ποιότητας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος πρέπει να είναι ζητούμενο των ΜΜΕ της σύγχρονης εποχής), εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα πρόσωπα που στελεχώνουν τα ΜΜΕ τόσο σε πολύ υψηλές θέσεις ευθύνης, όσο και μπροστά από μικρόφωνα και κάμερες, καθώς το μικρόφωνο δίνει στο πρόσωπο που το κρατά δημόσιο βήμα και λόγο, για να απευθυνθεί σε ευρύτατα τμήματα πληθυσμού, σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και σε καθημερινή βάση. Το άτομο αυτό μπορεί να επηρεάσει, να περάσει μηνύματα, να εγείρει ακόμα και ισχυρές κοινωνικές αντιδράσεις με τον τρόπο παρουσίασης ενός θέματος. Συνεπώς, το να δίνεται, άκριτα και αβίαστα, ο δημόσιος λόγος σε άτομα που δεν έχουν ούτε τα τυπικά προσόντα, ούτε όμως και αποδεικνύουν στην πράξη μία εξαιρετική ικανότητα, θέτει πολλά ερωτήματα και αποτελεί μία προβληματική κατάσταση στον χώρο των ΜΜΕ, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί με τρόπο αποτελεσματικό.

Ένα άλλο θέμα που είναι επίσης σκόπιμο να μας απασχολήσει είναι οι περιπτώσεις όπου δύναται να ασκηθούν άμεσες ή έμμεσες πιέσεις σε ένα πρόσωπο για να παρευρεθεί σε εκπομπή ή να δώσει συνέντευξη ενώ δεν επιθυμεί. Αυτές οι «τακτικές» απειλούν εξίσου την ποιότητα του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και γι’ αυτό, εάν και όπου συμβαίνουν, πρέπει να καταγγέλλονται στο αρμόδιο δημοσιογραφικό όργανο και να επιβάλλονται οι αντίστοιχες κυρώσεις σε όσα μέσα επιλέγουν αυτές τις οδούς για να «εξασφαλίσουν» καλεσμένους ή «αποκλειστικά» θέματα. Σε διαφορετική περίπτωση, όταν ένα πρόσωπο άμεσα ή έμμεσα «υποχρεώνεται» να παρευρεθεί σε μία εκπομπή που δεν επιθυμεί για να μην «περιθωριοποιηθεί» συνολικά από τα ΜΜΕ, περνάει κατά την άποψή μου ένα λανθασμένο μήνυμα στο κοινό, δίνοντας προτεραιότητα στην προβολή του, η οποία διατυπώνω το ερώτημα «εάν είναι τελικά θετική με την εμφάνιση σε κάθε τύπου και είδους εκπομπών;». Η δυνατότητα επιλογής είναι αναφαίρετο δικαίωμα και είναι σημαντικό να γίνεται σεβαστή και να μπορεί να ασκείται από όλους, ακόμα και από τα άτομα εκείνα επιλέγουν να μην έχουν συχνή παρουσία στα ΜΜΕ.

Τα ΜΜΕ έχουν σίγουρα δύναμη, αλλά αυτή η δύναμη πρέπει να αξιοποιείται προς όφελος του κοινού, για να ευαισθητοποιήσει και να αφυπνίσει και όχι να «αποκοιμίσει» συνειδήσεις.

Παράλληλα μία εξίσου σημαντική διάσταση του θέματος, στην οποία θα ήθελα να αναφερθώ και με αυτήν να ολοκληρώσω το παρόν άρθρο, αφορά τη νεολαία μας που σπουδάζει δημοσιογραφία, με όνειρο να αξιοποιήσει τις σπουδές της σε επαγγελματικό επίπεδο και να προσφέρει στον χώρο των μίντια. Το καίριο ερώτημα είναι «τι γίνεται με αυτούς τους νέους; Τους δίνονται ουσιαστικές ευκαιρίες για να ανοίξουν, επαγγελματικά, τα φτερά τους και να εργαστούν, με όρους αξιοπρέπειας, στον χώρο των ΜΜΕ;»

Είναι αναγκαίο να υπάρξει, σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό, σύνδεση σπουδών με τηναγορά εργασίας, ειδικά σε περιόδους κρίσεων (οικονομικών και κοινωνικών). Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό η Πολιτεία μας να επενδύσει στη νέα γενιά επιστημόνων και να δώσει περισσότερες ευκαιρίες σε πτυχιούχους των Πανεπιστημιακών Σχολών Δημοσιογραφίας και Επικοινωνίας που αφιερώνουν χρόνια και ψυχή σε σπουδές στα ΜΜΕ, συνεχίζουν την εμβάθυνση με μεταπτυχιακά και επιμορφώσεις και αναμφίβολα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε καίριες θέσεις στα ΜΜΕ, αντί τη θέση τους να καταλαμβάνουν άτομα που δεν έχουν τις απαιτούμενες γνώσεις, ούτε τις αντίστοιχες ικανότητες και δεξιότητες.

Συνοψίζοντας, διανύουμε μία νέα εποχή, όπου μπορούν, κατά την άποψή μου, να διεκδικηθούν κοινωνικές αλλαγές και να δοθούν στη νέα γενιά περισσότερες και καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες. Το τοπίο των ΜΜΕ είναι σημαντικό να φωτιστεί και να στελεχωθεί από άτομα που με δημιουργικό πάθος αφιερώνονται στην ενασχόληση με τα ΜΜΕ και έχουν τη γνώση αλλά και τις ικανότητες να διαπρέψουν και να προσφέρουν πολλά στο δημοσιογραφικό επάγγελμα, άρα και στο κοινό.

Bio
Latest Posts

Αγγελική Καρδαρά

Η Αγγελική Καρδαρά είναι Εισηγήτρια-Συγγραφέας και Εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος (με εξειδίκευση στη μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία) και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε.). Το θέμα της διδακτορικής διατριβής της, με Επιβλέποντα τον Καθηγητή Γιάννη Πανούση, αφορά τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού. Από τον Φεβρουάριο του 2020 ανέλαβε και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Crime & Media Lab του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος που αποτελεί Ομάδα Εργασίας για το Έγκλημα και την Απεικόνισή του στα ΜΜΕ. Έχει επάρκεια και άδεια διδασκαλίας τριών ξένων γλωσσών (αγγλικών, γαλλικών, ισπανικών). Εργάζεται στον συναρπαστικό χώρο της εκπαίδευσης, δίνει διαλέξεις και οργανώνει μαθήματα σεμιναριακού τύπου στο αντικείμενο εξειδίκευσής της «Έγκλημα & Media». Επίσης, είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη ερευνών εγκληματολογικού, κοινωνικού και μιντιακού ενδιαφέροντος, αρθρογραφεί και συγγράφει. Έχει συγγράψει τα βιβλία: Τρομοκρατία και ΜΜΕ (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Όταν η ψυχή μιλάει (εκδόσεις Υδρόγειος), Φυλακή και Γλώσσα (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας για τον Αστυνομικό και Δικαστικό Συντάκτη (εκδόσεις Παπαζήση), Σκιαγράφηση του ψυχολογικού προφίλ των εγκληματιών που απασχόλησαν τα ελληνικά ΜΜΕ (1993-2018): Criminal Profiling and Media (εκδόσεις Παπαζήση). Οι «Νέοι Παγιδευμένοι στα Παιχνίδια της Βίας: Εγκλήματα με Δράστες και Θύματα Νέους» είναι το έκτο βιβλίο της και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση.