
Το πετάνκ (pétanque) ή εδαφοσφαίρηση είναι ένα άθλημα που παίζεται με μπάλες σε μία οριοθετημένη λωρίδα εδάφους και στόχο των παικτών (ή των ομάδων) να ρίξουν τις μπάλες τους πιο κοντά στη μπάλα / στόχο. Κερδίζει αυτός (ή αυτοί) που θα καταφέρουν να ρίξουν τις μπάλες τους πιο κοντά στην μπάλα / στόχο ή θα καταφέρουν να απομακρύνουν τις μπάλες των αντιπάλων από τη μπάλα / στόχο. Είναι ένα τεχνικό παιχνίδι, κατάλληλο για όλες τις ηλικίες, αφού δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φυσική κατάσταση, παρά μόνο καλό σημάδι, μελετημένες κινήσεις και διάθεση για διάδραση με άλλους ανθρώπους. Ο σύμβουλος του Περιφερειάρχη Αττικής και υπεύθυνος για τα έργα στο Πάρκο Ευάγγελος Ματσούκης, με πολλή προσωπική δουλειά (του ιδίου και των φίλων του αθλήματος), έστησε δύο «γήπεδα» πετάνκ κάτω από τον ίσκιο των δέντρων του ΠτΑ και μας καλεί να γνωρίσουμε – ίσως και να αγαπήσουμε – την εδαφοσφαίρηση.
H ιστορία του παιχνιδιού
Στην αρχαία Ελλάδα από τον 6ο αιώνα π.Χ. υπήρχε το κλασικό παιχνίδι ρίψης νομισμάτων, τα οποία στη συνέχεια αντικαταστάθηκαν από επίπεδες πέτρες και αργότερα από πέτρινους βόλους, με στόχο να φτάνουν όσο το δυνατόν μακρύτερα. Αργότερα οι Ρωμαίοι εμπλούτισαν το παιχνίδι προσθέτοντας και μια μπάλα-στόχο την οποία προσπαθούσαν να πλησιάσουν με τους πέτρινους βόλους όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτή η εκδοχή του παιχνιδιού έφτασε στην Προβηγκία από Ρωμαίους στρατιώτες, ναυτικούς αλλά και περιπλανώμενους ταξιδιώτες.
Αργότερα, κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, οι πέτρινες μπάλες αντικαταστάθηκαν από ξύλινες και το παιχνίδι άρχισε να παίζεται σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Στη Νότια Γαλλία γύρω στο 1910 το παιχνίδι εξελίχθηκε στο jeu provençal, τον πρόγονο του σημερινού pétanque.
Σύγχρονη εκδοχή του αθλήματος
Το pétanque το συναντάμε σήμερα κυρίως στη Γαλλία, αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι η Παγκόσμια Ομοσπονδία του αθλήματος απαριθμεί πάνω από 600.000 μέλη σε 52 χώρες.
Το γήπεδο αποτελεί μια βασική παράμετρο στο παιχνίδι. Αυτό μπορεί να είναι διαμορφωμένο με σχεδόν οποιοδήποτε υλικό , χώμα , χαλίκι, γρασίδι. Η άμμος δεν ενδείκνυται γιατί εκεί δεν κυλάει η μπάλα ούτε και το τσιμέντο γιατί απλά θα καταστρέψει τις μπάλες. Οι διαστάσεις του γηπέδου είναι 4 Χ 15 μέτρα.
Το παιχνίδι παίζεται πάντα μεταξύ δύο ομάδων. Υπάρχουν 3 παραλλαγές:
- tete-a-tete ένας εναντίον ενός με 3 μπάλες ο καθένας
- doublette δύο εναντίον δύο με 3 μπάλες ο κάθε παίκτης και
- triplette τρεις εναντίον τριών με 2 μπάλες για τον κάθε παίκτη
Οι μπάλες είναι από μασίφ ατσάλι, το βάρος και οι διαστάσεις ποικίλουν. Η διάμετρος 70,5 – 80mm και το βάρος μεταξύ 650 – 800gr.



Πώς παίζεται
Ρίχνουμε κέρμα για να δούμε ποια ομάδα θα παίξει πρώτη.
Ο παίκτης π.χ. της Α ομάδας στέκεται με τα δύο πόδια μέσα στον κύκλο και πετάει τη μπάλα-στόχο (cochonnet ή bouchon ή jack). Δικαιούται να την πετάξει προς οποιαδήποτε κατεύθυνση μέσα στο γήπεδο αρκεί να φτάσει σε απόσταση 6-10 μέτρων από τον κύκλο.
Έπειτα ο ίδιος ή άλλος παίκτης από την ίδια ομάδα πάλι μέσα από τον κύκλο θα ρίξει την πρώτη μεταλλική μπάλα με στόχο να πλησιάσει όσο το δυνατόν περισσότερο τη μπάλα-στόχο. Το πέταγμα της μπάλας γίνεται με ανάποδο spin, για καλύτερο έλεγχο της απόστασης και του σημείου που θα καταλήξει η μπάλα.
Στη συνέχεια ρίχνει τη μπάλα του παίχτης της Β ομάδας και αν δεν πάει πιο κοντά από την μπάλα της Α ομάδας ξαναρίχνει, μέχρι να πάει πιο κοντά . Παίζει πάντα η ομάδα που η καλύτερη μπάλα της βρίσκεται μακρύτερα από το στόχο (cochonette), σε σχέση με την καλύτερη μπάλα της άλλης ομάδας. Παίζει συνέχεια μέχρι κάποια μπάλα της να πλησιάσει το στόχο, πιο κοντά, από την καλύτερη μπάλα της άλλης ομάδας. Τότε παίζει η άλλη ομάδα. Ρίχνει τις μπάλες της μέχρι να πλησιάσει πιο κοντά.
Όταν η μία ομάδα έχει ρίξει όλες τις μπάλες της, ξεκινάει να παίζει η δεύτερη ομάδα όλες τις δικές της. Έτσι ολοκληρώνεται ο γύρος και αθροίζονται οι πόντοι. Κερδίζει το γύρο η ομάδα που έχει την κοντινότερη μπάλα στο στόχο.
Επίσης παίρνει έναν πόντο για κάθε μπάλα που βρίσκεται πιο κοντά στο στόχο από την καλύτερη του αντιπάλου. Σε κάθε γύρο μόνο μία ομάδα μπορεί να σκοράρει πόντους.
Για να ξεκινήσει νέος γύρος, ένας παίκτης της νικήτριας ομάδας σχεδιάζει νέο κύκλο ή τοποθετεί τον κύκλο γύρω από τη μπάλα-στόχο (χωρίς να τη μετακινήσει από τη θέση στην οποία βρίσκεται από τον προηγούμενο γύρο) και την ξαναρίχνει.
Νικήτρια είναι η ομάδα που θα συγκεντρώσει πρώτη 13 πόντους. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός γύρων που πρέπει να παιχτεί.
Γιατί petanque;
Το pétanque είναι ένα άθλημα για ανθρώπους κάθε ηλικίας. Επειδή παίζεται σε ανοιχτό χώρο, αποτελεί ιδανικό μέσο για ψυχαγωγία και κοινωνικοποίηση, ενώ παράλληλα παραμένει ανταγωνιστικό. Επιπλέον, αν και βασίζεται σε πολύ απλούς κανόνες, είναι ένα άθλημα με ιδιαίτερη τεχνική και στρατηγική, που χρειάζεται συντονισμό στις κινήσεις, συγκέντρωση στο στόχο και συνεργασία μεταξύ των παικτών της ίδιας ομάδας.
Αν σας ενδιαφέρει αυτό το άθλημα, μη διστάσετε να δοκιμάσετε.
Είστε ευπρόσδεκτοι σε οποιαδήποτε από τις πιο κάτω ομάδες.
Πηγή: https://sportexpo.helexpo.gr/el/2019_PETANQUE
ΠΕΡΙΟΧΗ | ||
ΑΘΗΝΑ | petancoliques@gmail.com | Les pétancoliques d’Athènes |
ΑΘΗΝΑ | marinos.dimitris@gmail.com | ΠΕΤΑ |
ΑΙΓΑΛΕΩ | besis_j@yahoo.gr | Φίλοι του ΠΥΡΙΤΙΔΟΠΟΙΕΙΟΥ |
ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗ | pvouliagmeni2017@gmail.com | Petank.vouliagmeni |
ΓΛΥΦΑΔΑ | athens.petanque.2016@gmail.com | Athens Petanque Club |
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ | akanta14@gmail.com | Φίλοι Petanque στη Θεσσαλονίκη |
ΚΕΡΚΥΡΑ | x.vitouladitis@gmail.com | Petanque Kerkyra |
ΚΟΛΩΝΟΣ | vger82@otenet.gr | Petanque Acadimiaplatonos Petanque |
ΛΕΥΚΑΔΑ | tzef1752@gmail.com | PETANQUE CLUB LEFKADAS |
ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ | petanquepf@gmail.com | Greece – Palaio Faliro Petanque Club |
ΠΕΙΡΑΙΑΣ | piraeus.petanque.club@gmail.com | Petanque Club Πειραιά |
ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ | igiak@yahoo.com | Attica Petanque Club |
ΠΡΕΒΕΖΑ | eyfimiag@gmail.com | Petanque Prevezas |
ΧΑΝΙΑ – ΚΡΗΤΗ | luc_andrian@yahoo.gr | Chania Petank |
Η Ομάδα Πεδίου του Άρεως ονομάζεται ΠΕΤΑ και φιλοδοξεί να διοργανώσει τουρνουά διάρκειας 1,5 μήνα στο Πάρκο.
Η Πρέβεζα και η Λευκάδα έχουν τις καλύτερες ομάδες και μεγάλη παράδοση από την εποχή της ενετοκρατίας. Εκεί το παιχνίδι το ονομάζουν αμπαλί. Στη Γαλλία το παίζουν όλοι με μανία!

