Το μεγαλείο ψυχής της οικογένειας του Άλκη και τα δυνατά μηνύματα κατά του μίσους και του φανατισμού

της Αγγελικής Καρδαρά.

Απέναντι στη «ρητορική μίσους» της σύγχρονης εποχής που βρίσκει δυστυχώς κυρίαρχη θέση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και απέναντι σε βίαιες συμπεριφορές ενηλίκων (λεκτικές, ψυχολογικές και σωματικές) που αναπαράγονται από τους ανήλικους στα σχολεία και τις πλατείες, αξίζει να ακούσουμε με προσοχή και μεγάλο σεβασμό τα λόγια των γονιών και του παππού του Άλκη, ο οποίος μόλις στα 19 του χρόνια δολοφονήθηκε αιφνίδια, άγρια, απάνθρωπα, στη μέση του δρόμου, αποτελώντας θύμα ακραίας βίας και φανατισμού. Μέσα στον βαθύ πόνο και το πιο βαρύ πένθος της, η οικογένειά του μιλάει για αγάπη και για τη δύναμή της που μπορεί να κρατήσει τα παιδιά μας μακριά από βίαιες και εγκληματικές συμπεριφορές.

Οι γονείς του Άλκη μας δείχνουν τι σημαίνει, στην πράξη, μεγαλείο ψυχής. Στις συνεντεύξεις που παραχώρησαν στα Μέσα, παρά τη συντριβή της ψυχής τους, ζήτησαν δικαιοσύνη και κάθαρση και όχι εκδίκηση, ζήτησαν ενωτικό λόγο και όχι διχαστικό, ζήτησαν αγάπη και όχι μίσος, ζήτησαν να προστατευθούν τα παιδιά μας από τη βία με τρόπο αποτελεσματικό. Κρίνω ότι ο λόγος τους είναι βαθιά συγκινητικός και ταυτόχρονα πολύ ουσιαστικός. Είναι εξαιρετικά σημαντικό η κοινωνία μας να ακούσει και πρωτίστως να κατανοήσει το δυνατό μήνυμά τους, αλλά και τον συμβολισμό που έχει αυτό το μήνυμα σε μία εποχή όπου αυξάνονται τα σκληρά εγκλήματα, τα χαρακτηριζόμενα «εγκλήματα βίας», μεταξύ ανηλίκων. Η αύξηση των βίαιων εγκλημάτων πρέπει να μας προβληματίσει εντόνως και να ληφθούν επιπρόσθετα μέτρα πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης από την οργανωμένη Πολιτεία. Αντίστοιχα, οι γονείς οφείλουν να κατανοήσουν το βάρος της ευθύνης τους και το εκπαιδευτικό μας σύστημα να επενδύσει περισσότερο στις αξίες, κρατώντας τους ανήλικους στην «αγκαλιά» ενός σχολείου που είναι σκόπιμο να αποκτήσει έναν πιο ουσιαστικό προσανατολισμό και να αναδείξει την αξία της παιδείας και του σεβασμού στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Ενός σχολείου που θα μάθει στα παιδιά μας να σκέπτονται κριτικά, να συνεργάζονται για την επίτευξη στόχων, να εκφράζουν την αλληλεγγύη τους και να είναι πιο δημιουργικά. Ενός σχολείου που θα δείχνει έμπρακτα το ενδιαφέρον του στο σύνολο του μαθητικού πληθυσμού αλλά και στο κάθε παιδί ξεχωριστά, γιατί ένας ανήλικος που θα εγκαταλείψει πρώιμα τις σχολικές του σπουδές και βρεθεί στους δρόμους εκτίθεται σε πολλαπλούς κινδύνους.

Ο πιο εύκολος «δρόμος» είναι αυτός του μίσους. Οι γονείς όμως του Άλκη δεν τον επιλέγουν, γιατί βιώνοντας τον πιο δυνατό πόνο που ένας γονιός μπορεί να νιώσει, θέλουν να προστατευθούν τα παιδιά μας, με τρόπο αποτελεσματικό, από το μίσος που οδηγεί σε συμπεριφορές ακραίες, ακόμα και δολοφονικές. Όταν νεαροί δεν μπορούν πλέον να αισθανθούν κάτι όμορφο και θετικό, όταν «εκτονώνουν» την ενέργεια της νιότης με ξύλο, αντί να την διοχετεύουν σε δημιουργικούς και εποικοδομητικούς δρόμους και τρόπους έκφρασης, όταν δεν κλονίζεται κάτι μέσα στην ψυχή τους βλέποντας έναν συνομήλικό τους να υποφέρει, όταν συνεχίζουν με απάθεια και δολοφονική μανία να χτυπούν και να κόβουν αργά και βασανιστικά το νήμα της ζωής, ή όταν στέκονται «αμέτοχοι θεατές» στη βία που δίπλα τους εκτυλίσσεται σαν δηλητηριώδες φίδι, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ακόμα μακρύς και δύσβατος δρόμος να διανυθεί για να προλάβουμε παρόμοιες εγκληματικές ενέργειες. Η επόμενη μέρα όμως, όπως τόνισαν οι γονείς του Άλκη, είναι αναγκαίο να μας βρει ενωμένους απέναντι στη βία, γιατί η κατάσταση είναι σοβαρή και τα όνειρα των παιδιών είναι σημαντικό να ανθίζουν και όχι να ματώνουν στους δρόμους του μίσους και του φανατισμού!

Ο παππούς του Άλκη, με τη σοφία των χρόνων που κουβαλά, έστειλε επίσης το πιο δυνατό μήνυμα ανθρωπιάς και αγάπης, ένα μήνυμα προς όλους τους γονείς και την κοινωνία: «Εγώ είμαι περήφανος για τα παιδιά που ανέθρεψα και για τα εγγόνια μου. Ρωτάω τον πατέρα αυτών των παιδιών: Είναι περήφανοι;». Τι θα απαντήσουν, άραγε, σε αυτό το ερώτημα ψυχής του παππού που θα συνεχίσει να είναι περήφανος για το εγγόνι του κι ας μην μπορεί να το αγκαλιάσει πια…

Κι ύστερα μίλησε κι εκείνος για τη δύναμη της αγάπης, υπογραμμίζοντας μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες που κατέγραφαν το βαθύ πόνο στο πρόσωπό του, ότι δεν μισεί κανέναν, ότι όλοι αξίζουν αγάπη και ότι πρέπει να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από αυτό τον βίαιο κόσμο!

Σκέφτομαι πολύ έντονα τις τελευταίες ημέρες -και γι’ αυτό αποφάσισα να γράψω το παρόν άρθρο- πόση δύναμη έχουν τα λόγια αυτής της οικογένειας, σε μια εποχή μάλιστα όπου η αξιακή κρίση μαστίζει τις σύγχρονες κοινωνίες και αυτή ακριβώς η έλλειψη αξιών και ιδανικών, η έλλειψη στόχων και πίστης σε ένα καλύτερο αύριο, η απουσία θετικών συναισθημάτων, αφήνουν βαρύ αποτύπωμα στις συμπεριφορές ανηλίκων και νεαρών ατόμων. Σκέφτομαι, επίσης, κρατώντας στην καρδιά μου τα τόσο όμορφα λόγια αυτής της οικογένειας που μιλάει για αγάπη, πόσο επικίνδυνη τελικά μπορεί να αποβεί στην καθημερινότητά μας η λεκτική βία, η οποία επειδή δεν έχει τη σφοδρότητα της σωματικής βίας, καταλήγει να γίνεται ίσως περισσότερο «ανεκτή», οι διαστάσεις όμως που λαμβάνει καθώς ο χρόνος περνά είναι, κατά την άποψή μου, πολύ πιο επικίνδυνες από όσο φανταζόμαστε. Γιατί η λεκτική βία αποκαλύπτει ένα βαθύ έλλειμμα παιδείας και μία παντελή έλλειψη σεβασμού που μπορεί, βαθμιαία, να οδηγήσει στην άσκηση ψυχολογικής αλλά και σωματικής βίας. Συνεπώς, ας μη μένουμε αδιάφοροι και απαθείς μπροστά σε αυτήν την εκτεταμένη λεκτική βία με την οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι στην καθημερινότητά μας και τη «ρητορική μίσους» που οργανώνεται στον αχανή διαδικτυακό κόσμο για μία σειρά λόγων (βλ. και σχετικό θέμα στο οποίο είχε ζητηθεί η τοποθέτησή μου Πώς εύχεται κάποιος τόσο εύκολα στα social media «ψόφο» ή «καρκίνο»; Η τρομακτική αύξηση των απειλών και η ρητορική μίσους – Newsbeast) και μεταφέρεται με ακόμα μεγαλύτερη ένταση στην καθημερινότητά μας.

Συνοψίζοντας, η εκδήλωση μίσους προς τον συνάνθρωπο μοιάζει στη σύγχρονη εποχή να είναι μία «μάστιγα» που λαμβάνει μάλιστα διαφορετικές μορφές και εκφάνσεις, άκρως επικίνδυνες και ύπουλες. Μέσα από λέξεις και πράξεις το μίσος εκδηλώνεται στο πλαίσιο των ανθρώπινων σχέσεων με μεγάλη ένταση και η πιο δυσμενής διάσταση του φαινομένου είναι ότι υιοθετείται από ανήλικα και νεαρά σε ηλικία άτομα, με ανεξέλεγκτες όπως διαπιστώνεται συνέπειες κάποιες φορές. Καθίσταται, επομένως, αναγκαίο να αντιμετωπίσουμε την εν λόγω σκληρή πραγματικότητα, όχι ενοχικά αλλά αναλαμβάνοντας την ευθύνη που αναλογεί στον καθένα και τη καθεμία μας, ως ενεργό μέλος της κοινωνίας. Ενώνοντας τις δυνάμεις μας, μπορούμε να θέσουμε τις βάσεις για να αρχίζουν να αλλάζουν τα πράγματα και να διορθώνονται τα «κακώς κείμενα» ετών.

Απώτερος στόχος μας ας είναι αυτός που τόνισε η οικογένεια του Άλκη, να προστατεύσουμε την ανηλικότητα από τον βίαιο σύγχρονο κόσμο. Κανένα παιδί δεν γεννιέται εγκληματίας, αλλά ένα παιδί που θα μεγαλώσει χωρίς αξίες και ιδανικά, ένα παιδί που θα εγκαταλείψει το σχολείο, ένα παιδί που δεν θα μάθει να δημιουργεί και να θέτει στόχους, ένα παιδί που θα «εκπαιδευτεί» στη βία και θα θεωρήσει την «καταφυγή» στη λεκτική, ψυχολογική, σωματική βία τον μόνο «δρόμο» για να αντιμετωπίσει τις συνεχείς προκλήσεις της ζωής, υιοθετώντας πολλές φορές τις συμπεριφορές ενηλίκων και αναπαράγοντας τα δικά τους βίαια «πρότυπα», ένα παιδί που θα βρει αποδοχή μόνο από τη «συμμορία», ένα παιδί που θα νιώσει δυνατό όχι όταν πραγματοποιεί τα όνειρά του αλλά όταν χτυπά, σίγουρα μπορεί να οδηγηθεί στα άκρα και ως ενήλικος να ακολουθήσει «εγκληματική καριέρα». Οι απαντήσεις όμως από την οργανωμένη Πολιτεία απέναντι στη σκληρότητα, στην αναλγησία, στην απάθεια, στο μίσος και τη βιαιότητα, πρέπει να είναι ολοκληρωμένες, με κεντρικό άξονα ένα καλύτερο και ασφαλέστερο αύριο για τη νέα γενιά! Η Πολιτεία να στηρίξει και να υποστηρίξει τους νέους μας και τα όνειρά τους και ειδικά στο πλαίσιο της σημερινής εποχής, με τους ισχυρούς κλυδωνισμούς, το βλέμμα της να είναι εστιασμένο στην ανηλικότητα και να προστατεύσει τους ανήλικους που βρίσκονται εκτεθειμένοι σε σοβαρούς κινδύνους και εκδηλώνουν παραβατική συμπεριφορά, προτού η συμπεριφορά τους γίνει εγκληματική.

Bio
Latest Posts

Αγγελική Καρδαρά

Η Αγγελική Καρδαρά είναι Εισηγήτρια-Συγγραφέας και Εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος (με εξειδίκευση στη μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία) και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε.). Το θέμα της διδακτορικής διατριβής της, με Επιβλέποντα τον Καθηγητή Γιάννη Πανούση, αφορά τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού. Από τον Φεβρουάριο του 2020 ανέλαβε και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Crime & Media Lab του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος που αποτελεί Ομάδα Εργασίας για το Έγκλημα και την Απεικόνισή του στα ΜΜΕ. Έχει επάρκεια και άδεια διδασκαλίας τριών ξένων γλωσσών (αγγλικών, γαλλικών, ισπανικών). Εργάζεται στον συναρπαστικό χώρο της εκπαίδευσης, δίνει διαλέξεις και οργανώνει μαθήματα σεμιναριακού τύπου στο αντικείμενο εξειδίκευσής της «Έγκλημα & Media». Επίσης, είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη ερευνών εγκληματολογικού, κοινωνικού και μιντιακού ενδιαφέροντος, αρθρογραφεί και συγγράφει. Έχει συγγράψει τα βιβλία: Τρομοκρατία και ΜΜΕ (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Όταν η ψυχή μιλάει (εκδόσεις Υδρόγειος), Φυλακή και Γλώσσα (εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα), Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας για τον Αστυνομικό και Δικαστικό Συντάκτη (εκδόσεις Παπαζήση), Σκιαγράφηση του ψυχολογικού προφίλ των εγκληματιών που απασχόλησαν τα ελληνικά ΜΜΕ (1993-2018): Criminal Profiling and Media (εκδόσεις Παπαζήση). Οι «Νέοι Παγιδευμένοι στα Παιχνίδια της Βίας: Εγκλήματα με Δράστες και Θύματα Νέους» είναι το έκτο βιβλίο της και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση.