Ο πολυτάλαντος Νεοϋρκέζος μουσικός και εικαστικός στην Αθήνα: καλωσορίσατε στο μαγικό σύμπαν του Adam Green

κείμενο, συνέντευξη: Μαρία Μαντή.

Ήταν στην αλλαγή της χιλιετίας όταν εναλλακτικά κλαμπ της Νέας Υόρκης έπαιρναν το ρίσκο να παραχωρήσουν τις σκηνές τους σε κάποιους «περίεργους» μουσικούς που πήγαιναν κόντρα σε όλες τις τάσεις της τότε μουσικής μόδας. Ήταν η γέννηση του antifolk κινήματος, που, χρησιμοποιώντας ήχους της γνώριμης φολκ αμερικάνικης μουσικής σε συνδυασμό με πανκ στοιχεία, παρουσίαζε κάτι εντελώς καινούριο με αντισυμβατικούς στίχους που σηματοδοτούσαν μία νέα αντίληψη για τα συναισθήματα και τον έρωτα μέσα στην πολυπλοκότητα των συνθηκών της εποχής και του δυστοπικού μέλλοντος, που είχε αρχίσει να ανατέλλει. Από τους κορυφαίους πρωτεργάτες του antifolk κινήματος, ο νεαρός τότε Adam Green σχηματίζει τους Moldy Peaches. Το τραγούδι τους “Everyone else but you” επιλέγεται για το σάουντρακ της ταινίας Juno και ξαφνικά εκτοξεύεται στο Νο1 των τσαρτ. Η δημοτικότητα των Moldy Peaches αυξάνεται κατακόρυφα, το ίδιο και του Adam Green, που συνεχίζει με σόλο καριέρα στον χώρο του indie. Παράλληλα με τη μουσική, δοκιμάζει το ταλέντο του στη ζωγραφική, κερδίζοντας το ενδιαφέρον των σημαντικότερων γκαλερί σε Αμερική και Ευρώπη, ενώ κάνει και τα πρώτα του βήματα στη φιλμογραφία, γυρίζοντας δύο πειραματικές ταινίες, όπου εμφανίζονται μεταξύ άλλων οι Macaulay Culkin, Natasha Lyonne, Jack Dishel, Alia Shawkat, Zöe Kravitz, Francesco Clemente. Στις ταινίες ο Green κατασκευάζει ο ίδιος τα σκηνικά και συνθέτει το σάουντρακ, παρουσιάζοντας τον ιδιαίτερο κόσμο του που είναι αδύνατον να τοποθετηθεί σε μία υφιστάμενη κατηγορία, καθώς αφαίρεση, αποδόμηση, νέα σύνθεση, οικείο, ανοίκειο, λαμπερό, σκοτεινό, αμφίσημο, προκλητικό, γίνεται ένα σε μία τέχνη τόσο ρευστή, όσο και η εποχή μας. Στην Αθήνα ήρθε με την ιδιότητα του εικαστικού για να παραστεί στα εγκαίνια της ατομικής του έκθεσης, που φιλοξενεί η εξαιρετικά ενημερωμένη γκαλερί Allouche-Benias-Gallery. Είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί του για την έκθεση, τον τρόπο δουλειάς του, τις επιρροές του, τον Φραντς Κάφκα, τη βυζαντινή τέχνη και τα μελλοντικά του σχέδια. Τον ευχαριστούμε θερμά για την ενδιαφέρουσα συζήτηση.

Άνταμ, καλωσήρθες στην Ελλάδα. Είχα την τύχη να σε δω στη Νέα Υόρκη, στο Βερολίνο, αλλά πρώτη φορά σε συναντάω εδώ. Πρώτη φορά στη χώρα μας λοιπόν;

Δεν είναι η πρώτη φορά, έχω ξανάρθει στην Ελλάδα. Παντρεύτηκα στην Ύδρα, πριν από δέκα χρόνια και βρέθηκα στην Αθήνα μόνο για μία μέρα. Και αυτή τη φορά είναι σύντομη η επίσκεψη, αλλά πρόλαβα ήδη να δω αρκετά πράγματα. Πήγα στην Ακρόπολη, είδα την αρχαία Αγορά, το αρχαιολογικό μουσείο… Το βράδυ βγήκαμε, πήγαμε σε μια περιοχή με μικρά μπαράκια… (Σημ: εννοεί την Κυψέλη) Πολύ διαφορετικά από την περιοχή εδώ. Εδώ όλα τα κτίρια είναι ή θυμίζουν πρεσβείες.

Είχες την ευκαιρία να δεις το Βυζαντινό μουσείο; Κάποτε είχες αναφέρει ότι σε ενδιαφέρει η βυζαντινή τέχνη.

Δεν πρόλαβα, όχι, αν και θα με ενδιέφερε πολύ. Και την έκθεση στον πάνω όροφο, την είδες; Είναι εκπληκτική (εννοεί: την ατομική του Στέλιου Φαϊτάκη). Γενικά με ενδιαφέρουν πολύ οι Σκοτεινοί Χρόνοι και έχω αρκετές εικονογραφικές αναφορές στα έργα μου. Κυρίως από τη ρομανική και κοπτική τέχνη, κάποιες φορές μου φαίνεται σαν εκκλησιαστική τέχνη με στοιχεία καρικατούρας.

Υπάρχουν αυτά τα στοιχεία και στα graphic novels σου – το War and Paradise, το πρώτο graphic novel σου, έχει κάποια πάνελ που συνδυάζουν τη βυζαντινή εικονογραφία με μια pop-art τεχνοτροπία. Η ιστορία διαδραματίζεται στο ίδιο σύμπαν με την τελευταία ταινία σου, το Aladdin;

Ναι, είναι το ίδιο σύμπαν, έχει την ίδια μυθολογία, τους ίδιους κανόνες, αλλά δεν είμαι σίγουρος για το πότε λαμβάνει χώρα το War and Paradise: πριν ή μετά την ιστορία του Aladdin. Πρόκειται για ένα εναλλακτικό σύμπαν που έχω ονομάσει Regular Town – και κάθε φορά παίρνει τη μορφή του εσωτερικού μου κόσμου, του εσωτερικού μου τοπίου. Όταν ξεκίνησα να γυρίζω το Aladdin δεν το έκανα από κάποια ιδιαίτερη αγάπη για τη συγκεκριμένη ιστορία, απλώς είδα σε αυτήν το κατάλληλο πλαίσιο για να εκθέσω τη δική μου ψυχοσύνθεση, να μιλήσω για τον υλισμό. Έπρεπε να βρω το δικό μου τζίνι – για μένα ήταν ένας εκτυπωτής 3D- τη δική μου πριγκίπισσα κ.ο.κ. Γενικά με ενδιαφέρει πολύ η τεχνολογία και πολλές ιδέες μου προκύπτουν από συζητήσεις με τη γυναίκα μου, τη Jasmine –εργάζεται στη Google και είναι ειδική σε θέματα τεχνολογίας. Αλλά με ενδιαφέρει πολύ και ο Μεσαίωνας.

Ας μιλήσουμε λίγο για την έκθεσή σου. Πώς φτάσαμε από τον γελωτοποιό του Μεσαίωνα στο διασημότερο σύμβολο της ποπ κουλτούρας, στον Μίκυ Μάους; (σημ: ο πίνακας υπαινίσσεται τη μορφή του Μίκυ Μάους αποδομημένη).

Πολύς κόσμος δεν αναγνωρίζει καν ότι πρόκειται για τον Μίκυ Μάους. Εδώ τον έχω αποδομήσει και έπειτα ανασυνθέσει σε κομμάτια που κρατούν όλη την ουσία του χαρακτήρα – και αυτά αρκούν για να ανακαλέσουν στη μνήμη μας την εικόνα του και μαζί της όλους τους συνειρμούς που έχει πλάσει ο καθένας μέσα του. Όταν ήμουν μικρός είχα ένα ρολόι-γάτα με εκκρεμές. Ακόμα και σήμερα λοιπόν βρίσκω στο σπίτι μου άλλα παιχνίδια, που τα πρόσωπα ή τα μάτια τους ξαναφέρνουν στη μνήμη μου αυτή τη γάτα. Οι ρίζες μας βρίσκονται στους μύθους, ψάχνουμε τον εαυτό μας στην αφαίρεση. Εγώ αποδομώ τα καρτούν και τα ανασυνθέτω με κύβους – κατά την τεχνοτροπία του Modrian.

Όποτε σκέφτομαι την πολύπλευρη δραστηριότητά σου, μου έρχεται στο μυαλό ο γερμανικός όρος “Gesamtkunstwerk”, το «συνολικό έργο τέχνης». Νομίζω είναι ιδιαίτερα ακριβής στην περίπτωσή σου.

Μου τον έχουν αναφέρει και Γερμανοί δημοσιογράφοι αυτόν τον όρο, ναι. Για εμένα όλα αυτά είναι ένα πράγμα, ένα ενιαίο σύνολο.

Οπότε δεν ξεχωρίζεις κάποια από αυτές τις ιδιότητες; Μουσική, εικαστική δημιουργία, γράψιμο… Είναι όλα εξίσου σημαντικά για εσένα;

Σίγουρα ναι. Χτίζω έναν κόσμο, δημιουργώ ένα σύμπαν, που τα στοιχεία του έχουν νόημα όταν συνυπάρχουν. Το σύμπαν μου μοιάζει με ένα εσωτερικό ταξίδι. Περνώ τις περισσότερες ώρες της ημέρας σκεφτόμενος, ψάχνοντας μέσα μου. Και καταγράφω σκέψεις, ιδέες, μικρά κομμάτια κάθε φορά, που δίνουν το όλο.

Προλαβαίνεις να τα κάνεις όλα αυτά; Σε αφήνουν οι μικρές στο σπίτι;

(γελάει) Όχι πάντα. Περνάω πολλές ώρες με τα παιδιά στο σπίτι, διακόπτω συχνά τη δουλειά μου, έρχονται και μου ζητάνε ένα τοστ για παράδειγμα, ή θέλουν κάτι. Δουλεύω συνέχεια όμως, γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Συνήθως κυκλοφορώ με ένα μαγνητόφωνο και καταγράφω τις σκέψεις μου. Νιώθω λίγο εμμονικός κάποιες φορές. Και μόνος – και ότι δεν μου μιλάει κανείς (γελάει).

Προγιαγιά σου ήταν η Felice Bauer, η αρραβωνιαστικιά του Franz Kafka. Έχεις στο σπίτι κάποια από τα γράμματα που της έστελνε; Νομίζω είχες ανεβάσει σχετική φωτογραφία στη σελίδα σου.

Έχω μόνο κάποιους φακέλους, τα γράμματα τα έχουμε παραδώσει. Αλλά υπάρχουν στο σπίτι μας κειμήλια, έχουμε ας πούμε ένα πορτραίτο της από κάποιον σύγχρονό της εξπρεσιονιστή Γερμανό ζωγράφο… Έχουμε τα αντίτυπά της από βιβλία του Max Brod…

Την επόμενη φορά προβλέπω να έρχεσαι στην Αθήνα ως καλεσμένος στο συνέδριο του τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας.

(γελάει) Βεβαίως. Με ρωτάνε συχνά για την προγιαγιά μου και για τον Κάφκα. Μου αρέσει το έργο του γενικά, σαφώς και με έχει επηρεάσει. Η Δίκη, Στη σωφρονιστική Αποικία… από τα πολύ αγαπημένα μου. Είναι σαν να κατασκευάζει σεκάνς ονείρου στις ιστορίες του.

Οι αφηγηματικές πλοκές σου είναι αρκετά weird πάντως. Στο τελευταίο σου graphic novel, για παράδειγμα… Θα μας πεις τι πραγματεύεται το Subcultural Karate Turtles;

Ήθελα να μιλήσω για την υποκουλτούρα βασικά. Και άντλησα στοιχεία από το παραδοσιακό ιαπωνικό θέατρο καμπούκι, τον Jodorowsky και τον Basquiat. Και τα Χελωνονιντζάκια, που εδώ έχουν σαν σενσέι τους τον Ουίλιαμ Μπάροουζ. Και όλο το στόρι είναι μια παράσταση με θέμα την υποκουλτούρα και λαμβάνει χώρα σε ένα θέατρο για Εξωγήινους. Κατά κάποιο τρόπο είναι θεατρικό έργο και όχι graphic novel. Ένα θεατρικό έργο μέσα σε ένα graphic novel.

Τι ετοιμάζεις τώρα; Γράφεις κάτι;

Έχω μόλις ολοκληρώσει ένα είδος εικονογραφημένου αφηγηματικού ποιήματος, το Carnival Machine, που μοιάζει λίγο με «έκφραση» (Σημ: Οι περιγραφές έργων τέχνης μέσα στα λογοτεχνικά κείμενα). Ξέρεις, όπως ο Όμηρος για παράδειγμα περιγράφει την ασπίδα του Αχιλλέα… Είναι εμπνευσμένο από τη Βιβλιοθήκη της Βαβέλ του Μπόρχες και περιγράφει τη λειτουργία μιας μηχανής και τα μέρη από τα οποία αποτελείται. Είναι μια μηχανή καρναβαλιού, ένα μεσαιωνικό καρναβάλι με cyber στοιχεία. Η άνω ζώνη περιέχει ένα λούνα παρκ, το Κολοσσαίο, η κάτω ζώνη έναν αυτόματο πωλητή, έναν τάφο αιγυπτιακό… Μία έκφραση με cyber στοιχεία.

Υπάρχει μια ιστορία γραμμένη τον 2^ο αι. π.Χ. από τον Λουκιανό – λέγεται Αληθινή Ιστορία. Λένε πως είναι το πρώτο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Να το διαβάσεις, θα σου αρέσει.

Επιστημονική φαντασία από Αρχαίο Έλληνα συγγραφέα;

Ναι, ο Λουκιανός ταξιδεύει με τους συντρόφους του στη Σελήνη, συναντούν εξωγήινους, φτάνουν σε άγνωστους πλανήτες…

Πολύ θα ήθελα να το διαβάσω αυτό. Ευχαριστώ για την πρόταση.

Εγώ ευχαριστώ για τον χρόνο σου.

*Thank you so much, Adam Green. If people are landscapes, you are one of the most comforting, delighting and interesting ones*.

Bio
Latest Posts

Μαρία Μαντή

Η Μαρία Μαντή λατρεύει το storytelling από τότε που θυμάται τον εαυτό της. Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Ιστορία-Αρχαιολογία και Ιστορία της Tέχνης και έπειτα Γερμανική Γλώσσα και Λογοτεχνία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Είναι υποψήφια διδάκτορας στο τμήμα Γερμανικής Φιλολογίας – όπου μελετά την σεναριακή προσαρμογή λογοτεχνικών έργων και τις αφηγηματικές τεχνικές στη λογοτεχνία και στη σεναριογραφία. Τα τελευταία δέκα χρόνια γράφει σενάρια για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, ενώ δημοσιεύει άρθρα σχετικά με τη θεωρία του σεναρίου. Επίσης ασχολείται με τη μετάφραση λογοτεχνικών και θεατρικών έργων από τα γερμανικά και τα αγγλικά. Εδώ και δύο χρόνια παρουσιάζει τα βιβλία που αγαπάει σε ηλεκτρονικούς ιστότοπους. Αυτόν τον καιρό συγγράφει το πρώτο της βιβλίο σχετικά με τη θεωρία του σεναρίου.