του Δημήτρη Καλαντζή.
Είναι συνηθισμένο το φαινόμενο στη χώρα μας να παρουσιάζονται εντυπωσιακές μακέτες για έργα και αναπλάσεις που, όταν γίνονται πραγματικότητα, απογοητεύουν τους πάντες, αλλά στην τελευταία πρόταση για την ανάπλαση του Αρχαιολογικού Μουσείου, του σημαντικότερου Μουσείου της Ελλάδας, το φαινόμενο παίρνει πρωτοφανείς διαστάσεις.
Στα γραφήματα βλέπουμε σε μία έκταση μόλις 10.000 τμ (τόση είναι η επιφάνεια του Κήπου του Μουσείου) να δημιουργούνται εκθεσιακοί χώροι… 20.000 τμ και από πάνω τους να γίνονται οι κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας με γιγαντιαία πεύκα διαφόρων τύπων…
Απλώς δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο.
Τα 20.000 τετραγωνικά μέτρα εκθεσιακών χώρων μπορούν να γίνουν μόνο εάν δομηθεί και το τελευταίο εκατοστό του Κήπου και γίνουν αλλεπάλληλα επίπεδα πάνω και κάτω από το έδαφος. Κήποι όμως με γιγαντιαία Πεύκα άνω των δέκα μέτρων (όπως δείχνουν οι μακέτες) ΔΕΝ είναι δυνατόν να επιβιώσουν πάνω σε τσιμεντένιες επιφάνειες, όσο βάθος κι αν έχει το παρτέρι τους. Στην πραγματικότητα, μόνο γρασίδι και χαμηλά φυτά μπορούν να επιβιώσουν, όπως έχει γίνει στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, στον κεκλιμένο χώρο πάνω από την Βιβλιοθήκη.
Στις μακέτες που παρουσιάστηκαν πρόσφατα προτείνεται να μετατραπεί ο κήπος του Αρχαιολογικού Μουσείου σε ένα φρούριο με ύψος τουλάχιστον τεσσάρων μέτρων από την πλευρά της Πατησίων. Η ορατότητα του νεοκλασικού κτηρίου χάνεται. Το τοπόσημο καταργείται και στη θέση του θα υπάρχουν τσιμεντένια τείχη.
Η πρόταση ανατρέπει ολοκληρωτικά την επιλογή των Λάνγκε και Τσίλλερ πριν από δύο αιώνες να φτιάξουν στο κεκλιμένο έδαφος ένα επιβλητικό υπερυψωμένο κτήριο που θα θαύμαζαν όλοι.
Η κλίση τώρα επιπεδώνεται και εγκλωβίζεται όλος ο χώρος από τσιμέντο. Γίνεται ένα περίκλειστο «φρούριο», απομονωμένο από την πόλη και τους ρυθμούς της.
O εκπρόσωπος του Βελγικού Γραφείου που έχει αναλάβει τη διαμόρφωση του τοπίου στην σχετική πρόταση ανάπλασης (Peter Wirtz) ήταν ξεκάθαρος σε δύο σημεία της συνέντευξης τύπου: “το Πάρκο θα ανυψωθεί από το επίπεδο του δρόμου (Πατησίων) ώστε να γίνει ένας αυτόνομος “κόσμος” (χρησιμοποίησε την Ελληνική λέξη)”, ενώ σε άλλο σημείο είπε ότι η αριστερή είσοδος του Μουσείου (από τη Βασ. Ηρακλείου) θα “βυθιστεί” κατά τέσσερα μέτρα και οι επισκέπτες θα πρέπει να χρησιμοποιούν σκάλες ή ασανσέρ για την πρόσβασή τους!
Υ.Γ. Είναι κοινώς αποδεκτό ότι το Αρχαιολογικό Μουσείο και οι συλλογές του «ασφυκτιούν» στο νεοκλασικό κτήριο. Γι αυτό και διαχρονικά έχουν τεθεί στο τραπέζι ενδιαφέρουσες προτάσεις για επέκτασή του Μουσείου είτε προς το Πολυτεχνείο (ανέφικτο να γίνει λόγω του λόμπι των Αρχιτεκτόνων) ή προς το «Ακροπόλ» με υπογειοποίηση της Πατησίων που θα δημιουργούσε έναν πολύ ωραίο ανοιχτό χώρο περιπάτου των πολιτών και των επισκεπτών, χωρίς θόρυβο και καυσαέρια.
Αντί αυτών των προτάσεων όμως, βλέπουμε τώρα να επιλέγεται μία περίκλειστη μορφή απομόνωσης από την πόλη με μακέτες που δεν ανταποκρίνονται στον χώρο, τις κλίμακες και τις προοπτικές.
Γιατί;
Οι μακέτες και όλο το φωτογραφικό υλικό αντλήθηκαν από την επίσημη σελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού. Credit εικόνων ΥΠΠΟΑ/ © Filippo Bolognese Images.
Δημήτρης Καλαντζής
