της Μαρίκας Αρβανιτοπούλου.
Είχα δυο παιδικές ηρωίδες ή μάλλον τρεις…
Στην πιο τρυφερή μου ηλικία, τη Τζο από τις ”Μικρές Κυρίες” (Λουίζα Μέι Άλκοτ), αγοροκόριτσο με αναπάντεχα θηλυκή καρδιά, που ονειρευόταν να αλλάξει τον κόσμο. Αυτή ήταν μέχρι τα κλείσω τα 11.
Από τα 11 μέχρι τα 13 την ‘Αννα Φρανκ. ‘Έγκλειστη αυτή- ενώ εγώ όχι- αλλά ελεύθερη σκέψη και καρδιά. Ρομαντική κι ευάλωτη, αλλά με χιούμορ και άφθονα συναισθήματα μέχρι την τραγική της σύλληψη.
Και την Αντιγόνη. Του Σοφοκλή, βεβαίως. Τη δικιά μας. Από τη Θήβα , ξέρετε. Παπούτσι απ’ τον τόπο σου… Από τα 11 μέχρι και… σήμερα.
Μια φορά μάλιστα στο ιδιωτικό δημοτικό που έμαθα τα πρώτα μου γράμματα, ανεβάσαμε την παράσταση της Αντιγόνης, και μάλιστα στο θέατρο της Επιδαύρου. Τότε το υπουργείο Παιδείας παραχωρούσε το θέατρο για να κάνουν τις παραστάσεις τους -θαρρώ μόνο- τα ιδιωτικά σχολεία.
Εγώ στον ρόλο της Ισμήνης… Βαλάντωσα στο κλάμα γιατί δεν μου έδωσαν τον ρόλο που περίμενα, αλλά φαίνεται ότι η δασκάλα με φαντάστηκε καλύτερη στο δεύτερο ρόλο.
Ωστόσο δεν πτοήθηκα. Μάθαινα απ΄ έξω το κείμενο και το έλεγα με μεγάλες ανάσες μπροστά στον καθρέφτη της μαμάς μου, νομίζοντας ότι είμαι η Άννα Συνοδινού, τουλάχιστον.
Με μάγευε ο κόσμος της. Πως τα έβαλε με όλους. Για την τιμή της και την αγάπη του αδελφού. Ιερές έννοιες. Απέναντι της, μπαμπάς αυστηρός και βάλε, και ολόκληρο σύστημα…
Στη συνέχεια μπήκαν στη ζωή μου τα αρχαία ελληνικά και οι αναλύσεις, και όταν στα 16 μου έμαθα απ΄έξω στην αρχαία ελληνική ”πως ήρθα στον κόσμο για να αγαπώ και όχι για να μισώ’ (Ου συνέχθην αλλά συμφιλείν έφυν).
Το έγραψα στη χακί τσάντα ( αγορασμένη από το Μοναστηράκι) που φορούσα χιαστί και πήγαινα στο σχολείο ως χίπστερ της δεκαετίας του εβδομήντα, σκάρτα ογδόντα.
Όλα αυτά συνέβησαν πριν δεκαετίες. Σε μια άλλη χώρα, σε μια άλλη εποχή, σε μια άλλη κοπέλα και όχι τη μεγαλοκοπέλα που είμαι σήμερα.
Στις τέσσερις δεκαετίες που μεσολάβησαν με την Επίδαυρο να μπαινοβγαίνει στη ζωή μου τα καλοκαίρια, είδα άλλες πέντε (τουλάχιστον ) φορές την Αντιγόνη στην σκηνή ( μέχρι κι εκείνη του Ανούιγ είδα) με χειρότερη Αντιγόνη, στην σκηνή, την συχωρεμένη την Αλίκη που ήταν προφανές ότι δεν είχε τη δύναμη για το ιερό θέατρο που μασάει τα ιερά τέρατα και τα ιερά ταλέντα.
Η Αντιγόνη λοιπόν.
Αυτή που μας μαθαίνει πως αντιστεκόμαστε στην εξουσία, όταν αυτή γίνεται τυραννική.
Αυτή που τώρα κάποιος ιθύνων νους σκέφτηκε να ”απολύσει” με συνοπτικές διαδικασίες , από την διδακτική ύλη.
Τη βρίσκει άραγε παρωχημένη; Ντεμοντέ; Πολύ δεξιά; Πολύ πριγκίπισσα για αριστερές εποχές; Δεν του αρέσει ο λόγος της; Δεν αγαπάει τον Σοφοκλή; Προτιμάει τον Αριστοφάνη; Νομίζει ότι οι μαθητές δεν ενδιαφέρονται πλέον για τα ιδανικά της Αντιγόνης;
Καταρχήν για να αστειευτώ, φαντάζομαι ότι έχει προσωπικά θέματα… Μπορεί να του έδωσαν το ρόλο στο δημοτικό και να τη μίσησε.
Μπορεί να ήταν ένθερμος της Αλίκης και πίστεψε ότι η πρωταγωνίστρια χαντακώθηκε από το κακό σενάριο του Σοφοκλή.
Ως εδώ η πλάκα. Γιατί από δω και πέρα αρχίζει η αληθινή τραγωδία…
Πόσες γενιές ελληνόπουλων άραγε θα προετοιμάσουμε χωρίς κλασική παιδεία; Τι σημαίνει να μην διδάσκεσαι αρχαία ελληνικά; Τι σημαίνει να μην μαθαίνεις εξ απαλών ονύχων τους μέγιστους κλασσικούς;
Φοβούμαι πως μπήκαμε σ΄ ένα σκοτεινό μονοπάτι και δε θα μείνει αλώβητο ούτε ένα μόριο από τη σκέψη, την ελληνική γραμματεία, γιατί απλά κάποιος την έχει δει διαφορετικά…
Με τον ίδιο τρόπο που κατεδαφίστηκαν όλα τα απίθανα νεοκλασικά της Αθήνας ( και όχι μόνο) για να ανεγερθούν γκρίζες , άγουστες πολυκατοικίες, με τον ίδιο τρόπο κατεβάζουμε από τη βιβλιοθήκη κάθε τι που νομίζουμε ότι μπορεί να αντικατασταθεί με κάτι πιο σύγχρονο.
Είμαστε ξεχασιάρης και αχάριστος λαός. Νομίζουμε ότι πρέπει να καταστρέψουμε το παλιό για να φτιάξουμε το νέο…Κάθε τι καλό που έχουμε, το μισούμε, το καγχάζουμε.
Οι πνευματικοί μας άνθρωποι πρέπει να αντισταθούν. Οι καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης, και οι πανεπιστημιακοί ομοίως. Οι σύλλογοι Φιλολόγων της χώρας να μην περιοριστούν σε μια τυπική ανακοίνωση. Kαι οι άνθρωποι του θεάτρου ομοίως.
Διαφορετικά βλέπω τους Κρέοντες και τα χρυσάγουλα να παίρνουν… κεφάλι και δυστυχώς τα παιδιά μας δεν θα είναι μπολιασμένα με τα ιδανικά και τις αξίες της Αντιγόνης του Σοφοκλή, για να ελπίζουμε στην αντίσταση.
Καληνύχτα και καλή τύχη λοιπόν.
Latest posts by Μαρίκα Αρβανιτοπούλου (see all)
- H μπλε παλέτα της Λίτσας Κασούμη - May 22, 2017
- Οι ψαλτικοί, ο Ψάλτης και η δημοκρατία του fb - April 23, 2017
- Οι μυρωδιές του Πάσχα - April 7, 2017
