της Αγγελικής Καρδαρά.
Το θέμα της παιδοφιλίας είναι τεράστιο και πολύ σοβαρό. Τις επόμενες εβδομάδες θα σας παρουσιάσω στο postmodern την έρευνα που ετοιμάζουμε για το πολυσύνθετο αυτό ζήτημα, με τη βοήθεια της ειδικού επιστήμονα. Στόχος μας είναι οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, αλλά και τα παιδιά, να ενημερωθούν με απόλυτη ακρίβεια και σαφήνεια. Η ενημέρωση, άλλωστε, αποτελεί το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για τη λήψη μέτρων πρόληψης. Η πρόληψη, σε κάθε περίπτωση, είναι πιο αποτελεσματική από την καταστολή και οι γονείς οφείλουν να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας του παιδιού τους.
Θα ξεκινήσω υπογραμμίζοντας ότι η ουσιαστική επικοινωνία γονιών-παιδιών είναι απαραίτητη, ώστε το παιδί να αισθανθεί την ασφάλεια να μιλήσει ανοιχτά για ό,τι το προβληματίζει, χωρίς να χαθεί πολύτιμος χρόνος. Επίσης, είναι δεδομένο ότι στη σημερινή «διαδικτυακή εποχή» που διανύουμε ο γονιός δεν πρέπει να αφήνει ανεξέλεγκτο το παιδί να επικοινωνεί με άγνωστα άτομα στο facebook και στα άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γιατί ένα παιδί δεν μπορεί να αξιολογήσει μόνο του τους κινδύνους. Εξίσου σημαντικό είναι οι εκπαιδευτικοί που περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας με τα παιδιά μας να αφουγκράζονται τις ανάγκες και τους φόβους τους και να ενημερώνουν την οικογένεια, όπου χρειάζεται.
Δυστυχώς, ο «λύκος» θα είναι πάντα εκεί έξω και θα παραμονεύει για να κάνει κακό. Συνεπώς, όποιο μέτρο καταστολής κι αν ληφθεί, όσο αποτελεσματικό κι αν είναι, δεν θα λύσει το πρόβλημα 100%, εάν δεν υπάρξει επιτήρηση και μέριμνα από την πλευρά των γονιών και των εκπαιδευτικών. Με άλλα λόγια, το έγκλημα δεν μπορεί να καταπολεμηθεί, εάν δεν μεριμνήσουμε όλοι ώστε να μην καλλιεργούνται οι συνθήκες εκείνες που ουσιαστικά «βοηθούν» τον εγκληματία να δράσει ανενόχλητος, ιδίως σε ό,τι αφορά τα παιδιά. Ασφαλώς, ένα σημαντικό ερώτημα που προκύπτει εδώ είναι «τι γίνεται σε περίπτωση που ο παιδόφιλος είναι το άτομο στο οποίο εμπιστευόμαστε το παιδί μας για την εκπαίδευσή του»; Τεράστιο, επίσης, θέμα και αυτό θα αποτελέσει το αντικείμενο διερεύνησης τις επόμενες μέρες στο postmodern, ώστε να προχωρήσουμε σε μια εκτενέστερη ανάλυση.
Στο σημείο αυτό κρίνω σημαντικό να αναφερθώ στα χαρακτηριστικά που δύναται να έχουν οι παιδόφιλοι, προκειμένου να κατανοήσουμε τον ψυχισμό τους, άρα και τον τρόπο δράσης τους, έτσι ώστε -στο μέτρο του δυνατού ασφαλώς- να τους αναγνωρίσουμε και να τους αποφύγουμε. Αν και πρέπει να επισημάνω πως οι ειδικοί αναφέρουν ότι δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τύπος παιδόφιλου, έρευνες έχουν επικεντρώσει το ενδιαφέρον τους σε κάποια γνωρίσματα που είναι σκόπιμο να έχουμε στο μυαλό, γιατί μας βοηθούν να προβληματιστούμε και να εμβαθύνουμε στο φαινόμενο. Για να είμαι πιο συγκεκριμένη, η εγκληματολογική έρευνα έχει καταγράψει τρεις χαρακτηριστικούς τύπους παιδόφιλων, οι οποίοι συνοψίζονται στα εξής σημεία:
- ο «ανώριμος»
- ο «παλινδρομικός»
- ο «επιθετικός»
Όσον αφορά τον πρώτο τύπο -τον «ανώριμο», περιγράφεται από την έρευνα ως ένα άτομο που δεν έχει καταφέρει να συνάψει ώριμη σχέση με συνομηλίκους, είτε γυναίκες είτε άντρες. Αυτή την αδυναμία ή ανικανότητα να προχωρήσει σε μια ώριμη σχέση με ενήλικους, την «καλύπτει» η άνεση που νιώθει στις σχέσεις του με τα παιδιά. Ο συγκεκριμένος τύπος θεωρείται εξαρτώμενος από τους άλλους, σε υπερβολικό βαθμό, ενώ υιοθετεί μια παθητική συμπεριφορά. Θύματά του είναι παιδιά που γνωρίζει και με τα οποία έχει επαφές. Άρα, πολύ σημαντικό στοιχείο να έχει απόλυτη εμπιστοσύνη ο γονιός στα άτομα στα οποία εμπιστεύεται το παιδί του για οποιονδήποτε λόγο -φύλαξη, εκπαίδευση, αθλητισμό, προσκοπισμό κ.λπ.
Ο «παλινδρομικός» τύπος, αντίθετα, έχει καλές σχέσεις με τους συνομήλικους και σεξουαλικές σχέσεις, αλλά με την πάροδο του χρόνου εμφανίζει αισθήματα σεξουαλικής ανεπάρκειας και αμφισβήτησης του εαυτού του. Μάλιστα, είναι αξιοσημείωτο ότι πολλές φορές βάζει στο περιθώριο κοινωνικές, επαγγελματικές και οικογενειακές σχέσεις εξαιτίας του αισθήματος ανεπάρκειας που βιώνει ολοένα και πιο έντονα. Σε αντίθεση με τον «ανώριμο» τύπο, επιλέγει θύματα που είναι άγνωστα σε αυτόν και κατοικούν μακριά από τον τόπο διαμονής του.
Ο τρίτος τύπος είναι ο πιο επικίνδυνος. Εμφανίζει επιθετικότητα και στοιχεία έντονης σεξουαλικότητας προς τα παιδιά. Συνήθως, οι «επιθετικοί» τύποι έχουν ποινικό παρελθόν, ενώ θύματά τους είναι, κυρίως, αγόρια μικρών ηλικιών, στα οποία συμπεριφέρονται σαδιστικά.
Να αναφέρουμε, τέλος, μια σημαντική διάσταση του θέματος που αφορά το ότι σε υποθέσεις παιδοφιλίας η χρήση σωματικής βίας δεν είναι ο κανόνας. Ωστόσο, η ψυχολογική και λεκτική βία είναι τόσο έντονες, ώστε το ψυχικό τραύμα των παιδιών θυμάτων είναι τεράστιο. Επομένως, για την επούλωση των πληγών στον ψυχισμό του παιδιού, είναι αναγκαία η έγκαιρη παρέμβαση του ειδικού και η στήριξη της οικογένειας.
Θα ήθελα, βέβαια, να τονίσω ότι οι εγκληματολογικές τυπολογίες, όπως οι παραπάνω, δεν είναι απόλυτες. Συνιστούν απλώς μια αφετηρία για τον ερευνητή, ώστε να εξαγάγει κάποια πρώτα συμπεράσματα που θα βοηθήσουν περαιτέρω την έρευνα. Σε καμία περίπτωση δεν ακολουθούνται κατά γράμμα και σαφώς κάθε υπόθεση έχει και τα δικά της χαρακτηριστικά που πρέπει να εξετάζονται. Συνοψίζοντας, η επίβλεψη και η επικοινωνία με τα παιδιά είναι εξαιρετικά σημαντικές και παρά τις υποχρεώσεις και τα εντατικά μας προγράμματα, γονείς και εκπαιδευτικοί έχουμε το χρέος να είμαστε ουσιαστικά δίπλα στα παιδιά μας.
Σημείωση: Οι πληροφορίες για τους τρεις τύπους των παιδόφιλων έχουν αντληθεί από το πολύτιμο υλικό που μου είχε στείλει ο Ομ.Καθηγητής Εγκληματολογίας, ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, κ. Χρήστος Τσουραμάνης, από το προσωπικό του αρχείο και τον ευχαριστώ θερμά. Να σημειώσω, τέλος, ότι βάσει αυτού του υλικού είχα ετοιμάσει στις 14/9/2016 σχετικό θέμα στο προσωπικό μου ιστολόγιο. Η έρευνα θα συνεχιστεί στο postmodern τις επόμενες εβδομάδες.


Latest posts by Αγγελική Καρδαρά (see all)
- Έγκλημα στα Γλυκά Νερά και σκηνοθεσία στον τόπο του εγκλήματος (crimestaging) - February 22, 2023
- Έγκλημα στα Γλυκά Νερά και μιντιακές απεικονίσεις: μία ερευνητική προσέγγιση του Crime & MediaLab (ΚΕ.Μ.Ε.) - January 12, 2023
- Κακοποίηση ζώων συντροφιάς και άγριας ζωής στην Κύπρο και οι μιντιακές απεικονίσεις υποθέσεων - November 2, 2022
1 Comment